Γράφει ο Πέτρος ΑυγερινόςΗ σκηνή του Δημοτικού Θεάτρου γυμνή, μ’ όλο της το βάθος. Χάρτινα κιβώτια, μαύρες σακούλες σκουπιδιών και πλαστικά. Αιωρούμενα αντικείμενα, ημιφωτισμένα πλάσματα «φεγγάρια» σαν μακρινή υπόμνηση ή σαν αντίστηξη στη μνήμη, σαν παρατεταμένη αντίσταση στο χρόνο, στη φθορά και στην παρακμή…
Στο βάθος πίσω οι μουσικοί. Βολεμένοι άναρχα σ’ ένα «πάλκο», περιχαρακωμένοι στο μικρόκοσμό τους, σαν επιβάτες σ’ ένα αιωρούμενο....
ακατοίκητο νησί. Που για να επικοινωνήσουν μεταξύ τους χρειάζονται την τεχνολογία (δέσμιοι της τεχνολογίας;) σε κλίμακες και μεγέθη «πολυκατοικημένα», στίξη-αντίστηξη, άρση και θέση, ένταση-αρμονία και αγωνία έκδηλη μπροστά σε μια οθόνη υπολογιστή…
Οι χορευτές που γέμισαν όσο τους είχε απομείνει από σκηνή. Αρχίζοντας να ξεδιπλώνουν το μοναχικό τους παραμύθι, άρση και θέση μέσα από ένα αενάως επαναλαμβανόμενο: έλξη-απώθηση. Ένα γνωστό παραμυθάκι σύγχρονο, κοντινό μας, μέσα μας. Ο έρωτας και το πάθος, οι δύσκολες φιλίες, οι ακόμη δυσκολότερες οικογενειακές μας σχέσεις, η αλήθεια μας και το ψέμα, η γύμνια, οι εγωισμοί και οι αυταπάτες, οι άλλοι (οι απέξω) που αυτοπροσδιορίζονται καθορίζοντας τα «μη» μας και τα «πρέπει» -για να ξορκίσουν άραγε το φόβο τους; Με όσο, βέβαια, τους έχει απομείνει από ψυχή…
Τα Βaobab μας ζωντάνεψαν ξαφνικά εκεί απέναντί μας, το ίδιο παιγνιδιάρικα όσο και εφιαλτικά. Τα εσωτερικά μας ζιζάνια που όσο και να τα ξεριζώνεις, εκείνα επιμένουν κι όλο επιμένουν και ξαναεμφανίζονται. Όχι, ο σύγχρονος άνθρωπος δεν είναι πλέον έρμαιο της Μοίρας. Έχει ευθύνη. Έρμαιο ίσως της ευθύνης. Γι αυτό χρειάζεται η γνώση και το βάθος. Όλα είναι θέμα ωριμότητας.
Εξ ορισμού ήταν μεγάλο το στοίχημα για τη Σοφιάνα. Μετρούσα και ξαναμετρούσα τα βήματά της. Από τα «Γενέθλια» που την πρωτοείδα, ένα καθημερινό θέμα με μια υπέροχη χοροθεατρική ανάπτυξη. Μέχρι το «Ecolapsis», ένα τεράστιο θέμα που δοκίμασε τις αντοχές και τις συντεταγμένες της. Τις ικανότητές της αλλά και το βάθος της και το περίσσευμα ψυχής. Και τώρα που αποφάσισε να γαληνέψει, να σκάψει μέσα της με βία και να ματώσει, άνοιξε διάπλατη την πόρτα του μέλλοντος για το χοροθέατρο στην Κέρκυρα. Κι όχι μόνο στην Κέρκυρα.
Το πρώτο μεγάλο επίτευγμα της Σοφιάνας ήταν η σκληρή, ακαταπόνητη δουλειά αλλά και η αγάπη προς τους χορευτές της. Η εξέλιξη της Νατάσας Φαβιάνου (ατόφια, αληθινή και μεταδοτική και γι αυτό συγκλονιστική στο κομμάτι του ξεγυμνώματος), του Σπύρου Σκλήρη με την αφοσίωση και το πάθος όπου το σώμα και η φωνή του ενστερνίζονται ολοκληρωτικά το ρυθμό, της Αλεξίας Σιμάτη με τη σεμνότητα και το ήθος που εκπέμπει ακόμη και η παραμικρότερή της κίνηση. Κοντά σ’ αυτούς, ο Γιώργος Νικόπουλος με την έντονη σκηνική παρουσία και η Νίκη Γιάννου όπου η εύπλαστη, τρυφερή και ανάλαφρη χορευτική της φιγούρα κυοφορεί την κραυγή. Και βέβαια η χορευτική παρουσία της ίδιας της Σοφιάνας, Σώμα-Ποίηση-Έκφραση-Θέληση-Μουσική.
Δεν είμαι ειδικός στο χορό. Ωστόσο θαύμασα τη χορογραφική της εξέλιξη. Την ωριμότητα με την οποία δραματοποίησε το θέμα της, την ικανότητα με την οποία συλλαμβάνει μια κίνηση ή μια λέξη και την φτάνει ως το βάθος, της δίνει υπόσταση, πλάτος, θερμοκρασία, ένταση, έκταση. Το πόσο πολύ έχει αφομοιώσει τις διδαχές και τις επιρροές της (από τη σύγχρονη ολιστική χορογραφία της καθημερινότητας μέχρι την Πίνα Μπάους) κι έχει ήδη αρχίσει να κατακτά μια δική της, εντελώς προσωπική «καλλιτεχνική γλώσσα» που θα δίνει ολοένα και περισσότερους καρπούς. Πέρα από χορογράφο που ανιχνεύει το μέλλον, θεωρώ τη Σοφιάνα εξίσου σημαντικότατη νέα ποιήτρια.
Το όλο αποτέλεσμα οφείλει πολλά στη μουσικές συνθέσεις της Εύας Δημοκωστούλα, αλλά και της Νίκης Κρασάκη και του Λοΐζου Παφίτη. Και, βεβαίως, στη ζωντανή παρουσία των μουσικών: Δημήτρη Κυραναστάση, Κωνσταντίνου Μάνου και Φοίβου Άνθη. Όλοι τους ταλαντούχοι, όπου το μέλλον βρίσκεται στα χέρια τους. Η δε τραγουδιστική παρουσία της Εύας Δημοκωστούλα, συνεργάτιδάς μας ήδη στο Θέατρο του Ιονίου, ήταν για με μια ακόμα ευχάριστη έκπληξη.
Γνωρίζω τις δυσκολίες, την έλλειψη χώρων για πρόβα, μέσων για προετοιμασία, την οικονομική στενότητα, τις αντιξοότητες, την αγάπη και την επιμονή, το πάθος και το μεράκι απέναντι στα βουλωμένα αυτιά των ιθυνόντων, στη στενοκεφαλιά.
Γνωρίζω τις πενιχρές, δυστυχώς, δυνατότητες του Δημοτικού μας Θεάτρου. Γι αυτό και θαύμασα την υπέρβαση του Γιώργου Πανάρετου που κατάφερε να φωτίσει επιτυχώς ένα θέαμα υψηλής ποιότητας και μεγάλου βεληνεκούς. Η Σοφία Σταύρου πολύτιμη συνεργάτις και ο Νίκος Παπαβλασόπουλος ψυχή και κινητήριος μοχλός μιας διαδικασίας επίπονης και επώδυνης.
Ωστόσο, το σημαντικότερο νομίζω, είναι ότι το συγκεκριμένο παραστασιακό αποτέλεσμα, ανοίγοντας διάπλατα την πόρτα σ’ ένα ευοίωνο δημιουργικό μέλλον, φέρνει την Κέρκυρα μπροστά στις ευθύνες της. Πώς θωρακίζουν αυτό το μέλλον οι υπεύθυνοί της ταγοί; Θα μπορέσουν άραγε να δημιουργήσουν τους απαραίτητους θεσμούς και υποδομές έτσι ώστε να ξαναγίνει η Κέρκυρα τόπος δημιουργίας αξιοποιώντας το πλούσιο δυναμικό της (στο χορό, στα εικαστικά, στο θέατρο, στη μουσική), ή θα εξαναγκάσουν τη Σοφιάνα Κάντα (την όποια Σοφιάνα Κάντα), αναγκασμένη ούσα να ασχοληθεί δημιουργικά και σε βάθος με το αντικείμενό της, να εγκαταλείψει τον τόπο της;
Σ’ ευχαριστούμε Σοφιάνα. Κι ένα μεγάλο συγνώμη απ’ τη μεριά μας που δεν είχαμε τα μέσα και τις δυνατότητες να βοηθήσουμε όσο θα θέλαμε.
