Κάθε νέος που θα παίρνει το Εθνικό Απολυτήριο θα μπορεί να εισάγεται σε ΑΕΙ ή σε ΤΕΙ. Θα υπάρχει εγγυημένο ποσό από το κράτος, το οποίο θα κατευθύνεται στο δημόσιο Ίδρυμα που θα τον δέχεται. Έτσι. θα χρηματοδοτούμε σε μεγάλο βαθμό τα Πανεπιστήμια, ανάλογα με τον αριθμό των φοιτητών που παίρνουν. Θα χρηματοδοτούνται από το κράτος, λοιπόν, και θα έχουν κίνητρο να αναπτυχθούν τα Πανεπιστήμια, και σε αυτούς τους τομείς όπου υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση.
Πάντα βεβαίως με τον έλεγχο των επαγγελματικών φορέων για τα επαγγελματικά δικαιώματα. Στοχεύουμε με αυτό τον τρόπο στην κατάργηση του προκαθορισμένου και ορισμένου αριθμού από το κράτος αριθμού εισακτέων. Κάθε νέος που έχει τη δυνατότητα θα μπορεί να αισθάνεται ότι θα έχει δικαίωμα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Και τρίτον, τα παιδιά δεν θα εισάγονται στο εξειδικευμένο επάγγελμα μέσα από το Τμήμα, αλλά σταδιακά στη Σχολή, ή ακόμα και στο ίδιο το Πανεπιστήμιο που θα επιλέγουν και, βεβαίως, μέσα πια στο Πανεπιστήμιο, θα επιλέγουν την εξειδίκευσή τους.
Άρα, θα πηγαίνουν στο Πολυτεχνείο, και όχι στην Αρχιτεκτονική ή στο Τμήμα Μηχανικών Υπολογιστών. Θα μπαίνουν στο Πολυτεχνείο και μετά, σε επόμενη φάση, από τα βασικά μαθήματα, θα επιλέγουν οι ίδιοι ποιο είναι εκείνο το επάγγελμα που τους πάει καλύτερα. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα έχουν το άγχος, στα δεκατέσσερα, στα δεκαπέντε χρόνια τους, να αποφασίσουν για το επαγγελματικό τους μέλλον. Γιατί μπορεί ακόμα να μην γνωρίζουν ποια είναι τα ταλέντα τους, ποιες είναι οι δυνατότητές τους. Να μην χρειάζεται, λοιπόν, να δίνουν εξετάσεις για συγκεκριμένο Τμήμα.
Αυτά θα παίξουν πολύ σημαντικό ρόλο στο να μειωθεί ο ρόλος του φροντιστηρίου και άρα του κόστους. Εμείς, θέλουμε επίσης δημόσια παιδεία, με έμφαση στον κοινωνικό της ρόλο. Που θα εκπαιδεύει τον υπεύθυνο πολίτη του αύριο. Τον πολίτη, που σέβεται και αναγνωρίζει τις υποχρεώσεις του. Που ξέρει να διεκδικεί τα δικαιώματά του, που ξέρει να συμμετέχει συλλογικά και να αποφασίζει συλλογικά. Να διαβουλεύεται, να αναλαμβάνει τις ευθύνες του. Γι' αυτό, θέλουμε ένα διαφορετικό δημόσιο σχολείο. Θέλουμε Δημοτικά, Γυμνάσια, Λύκεια και Πανεπιστήμια, που δεν είναι υπηρεσίες του κεντρικού Υπουργείου.
Κι εδώ, πρέπει να πούμε μια μεγάλη αλήθεια. Δημόσια παιδεία δεν σημαίνει αυτονόητη αντιδιαστολή με την ιδιωτική. Σημαίνει και τη διαφορά ανάμεσα στο δημόσιο και στο κρατικό, ή αν θέλετε κρατικίστικο σχολείο.
Και για να περιγράψω αυτή τη διαφορά, θα σας θέσω μερικά ερωτήματα. Πόσο κοντά είναι σήμερα το σχολείο στην τοπική κοινωνία, στα τοπικά προβλήματα; Πόσο ασχολείται με τα τοπικά ζητήματα, τα κοινωνικά προβλήματα της εποχής; Πόσο ασχολείται με την ενσωμάτωση των μεταναστών; Πόσο κοιτάει τα προγράμματα, ανάλογα με τις ανάγκες της περιοχής; Ξέρετε ότι στις τουριστικές περιοχές υπάρχει τεράστια αύξηση στη χρήση ναρκωτικών; Στις πόλεις, υπάρχει μοναξιά. Πόσο αυτά τα προβλήματα τα αντιμετωπίζει το σχολείο σήμερα; Πόσο ασχολείται με την ποιότητα του περιβάλλοντος, την επαγγελματική ενημέρωση ή προσανατολισμό, την σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, την επιμόρφωση των γονέων για να αναπτύξουν και να διαμορφώσουν τις οικογένειές τους, τον αθλητισμό, την ευγενή άμιλλα;
Το σχολείο πρέπει να γίνει φορέας ανάπτυξης της τοπικής κοινωνίας, θα έλεγα και φορέας αλλαγών και προόδου της τοπικής κοινωνίας, ένα κύτταρο γειτονιάς, ανθρωπιάς κάθε περιοχής.
Γι' αυτό, θέλουμε ένα σχολείο με σχετική αυτονομία από το κράτος, με θεσμούς συμμετοχής, όπου η εκπαιδευτική κοινότητα θα έχει καθοριστικό λόγο. Και βλέπετε, όταν παίρνει πρωτοβουλίες η εκπαιδευτική κοινότητα, τι ωραία πράγματα μπορεί να φτιάξει. Τα περίπτερα εδώ και μόνο αυτά τα περίπτερα δείχνουν τον τεράστιο δυναμισμό που κρύβει μέσα της η εκπαιδευτική κοινότητα, αλλά που δυστυχώς καταπιέζεται από ένα συγκεντρωτικό σύστημα.
Θέλουμε, λοιπόν, το σχολείο να έχει συγκροτημένο, καθοριστικό λόγο, με ένα μοντέλο διεύθυνσης και διοίκησης, όπου ο διευθυντής θα έχει αρμοδιότητες, δυνατότητα δράσης, διοικητική υποστήριξη, με τους γονείς να έχουν ουσιαστική και δημιουργική συμμετοχή, μαζί με τους μαθητές.
Ένα σχολείο, όπου το εθνικό πρόγραμμα σπουδών θα θέτει εθνικούς στόχους, αλλά θα υπάρχει και μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης μαθημάτων σε περιφερειακό επίπεδο, ακόμα και σε επίπεδο σχολικής μονάδας, ανάλογα με τις ανάγκες κάθε περιοχής, ανάλογα με τις ανάγκες ακόμα και κάθε μαθητή.
