Με εισήγηση του Μαλακάση Ιωάννη γνωμοδότησε θετικά το ΠΣ για τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΙΚΟΥ ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ Π.Ι.Ν ΜΑΛΑΚΑΣΗ ΙΩΑΝΝΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΜΕ ΘΕΜΑ:
Γνωμοδότηση για τη μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε) με θέμα: « Διαβίβαση Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του Επικαιροποιημένου Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων.»
Η παρούσα μελέτη αποτελεί τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την επικαιροποίηση του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων ( ΠΕΣΔΑ...
της Περιφερείας Ιονίων Νήσων ).

Για κάθε Περιφέρεια της Χώρας, σύμφωνα με την ΚΥΑ 50910/2727/2003 « Μέτρα και όροι για την διαχείριση Στερεών Αποβλήτων / Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχειρισης» καταρτίζεται ένα Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ).
Το ΠΕΣΔΑ εξειδικεύει τις γενικές κατευθύνσεις που περιέχονται στο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων ( ΕΣΔΑ), θέτει στόχους σε περιφερειακό επίπεδο και προβλέπει τα έργα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΔΣΑ) για τα επόμενα έτη.
Το αρχικό ΠΕΣΔΑ εγκρίθηκε με την υπ' αριθμ. 8532/28.07.06 Απόφαση του Γ.Γ. Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, βάσει της σχετικής Μελέτης που εκπονήθηκε το 2006, σύμφωνα με την ΚΥΑ 5O910/2727/2003 (ΦΕΚ 1909/Β/22.12.2003).
Το 2011 εκπονήθηκε η επικαιροποίηση του ΠΕΣΔΑ της ΠΙΝ. Η ανάγκη αυτή προέκυψε από τους κάτωθι λόγους:
• Της επανεξέτασης και επανυπολογισμού της προέλευσης, ποσότητας και σύνθεσης αποβλήτων στην ΠΙΝ καθώς και της πρόβλεψης για χρονικό ορίζοντα εικοσαετίας.
• Την εφαρμογή του Προγράμματος Καλλικράτης (Ν.3852/2010) και οι αλλαγές που αυτός επιφέρει. • Με βάση τις τελευταίες εξελίξεις - τάσεις στην ευρωπαϊκή πολική, αλλά και νομοθεσία, σχετικά με τη διαχείριση αποβλήτων καθώς και στην εθνική νομοθεσία
• Την ανάγκη εκσυγχρονισμού - ενημέρωσης των προτάσεων και του πλαισίου διαχείρισης συγκεκριμένων ρευμάτων αποβλήτων των ΑΣΑ (υλικά συσκευασίας, ΒΑΑ, κλπ) καθώς και άλλων κατηγοριών μη επικινδύνων στερεών αποβλήτων (ιλύες, ΑΗΗΕ. ΟΤΚΖ, ΑΕΚΚ, κλπ).
• Την αξιολόγηση των υφιστάμενων μεθόδων λειτουργίας των τμημάτων του Συστήματος Διαχείρισης Αποβλήτων, ανά ΔΕ, με σκοπό να εντοπιστούν τυχόν ελλείψεις, να εκσυγχρονιστεί α υφιστάμενος σχεδιασμός - βάση των σημερινών νεότερων δεδομένων/ μεταβολών, αλλά και προδιαγραφών - ώστε να οδηγηθούμε σε ανάπτυξη Συστημάτων Ολοκληρωμένης Διαχείρισης.
• Με βαση τις νεες τεχνολογίες ΔΣΑ( διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων) και την δυνατότητα εφαρμογής στους στο αρχικά ΠΕΣΔΑ της ΠΙΝ ώστε να εκσυγχρονιστεί.
• Η ανάγκη εξέτασης και ορισμού μεταβατικών σταδίων, που δεν προβλέπονται από τον εγκεκριμένο ΠΕΔΣΑ, πριν την υλοποίηση των προβλεπόμενων έργων λόγω καθυστέρησης υλοποίησης των προτεινόμενων λύσεων.
• Η αναγκαιότητα επανεκτίμησης κόστους των προτεινόμενων έργων, παρεμβάσεων και δράσεων καθώς και των δυνητικών πηγών χρηματοδότησης.
• Το γεγονός ότι αφενός έχει παρέλθει πενταετία από την κατάρτιση του εγκεκριμένου ΠΕΣΔΑ σε συνδυασμό με το γεγονός ότι - ιδιαίτερα σε ορισμένες ΔΕ της ΠΙΝ - πολλά από τα προδιαγραφόμενα έργα/ δράσεις δεν έχουν πραγματοποιηθεί.
Η αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ Ιονίων Νήσων και η εκπόνηση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) ανατέθηκε στις 30/12/2010 από την Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή Ιονίων Νήσων. Οι παραπάνω μελέτες ολοκληρώθηκαν τον Ιανουάριο του 2012 και απεστάλησαν για διαβούλευση σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, ο μεν ΠΕΣΔΑ με ευθύνη της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της Περιφέρειας, η δε ΣΜΠΕ με ευθύνη του ΥΠΕΚΑ.
Σε αυτή τη φάση, καλείται το Περιφερειακό Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει για τη ΣΜΠΕ και σε επόμενη θα κληθεί να γνωμοδοτήσει για τον ΠΕΣΔΑ. Η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) στοχεύει στην εκτίμηση των επιπτώσεων που μπορεί να επιφέρει η εφαρμογή του ΠΕΣΔΑ της ΠΙΝ στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον και προτείνει μέτρα αντιμετώπισης των επιπτώσεων αυτών. Συντάσσεται σε εφαρμογή της Οδηγίας 2001/42 της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων και σύμφωνα βέβαια με την εναρμόνιση της οδηγίας στην Ελληνική Νομοθεσία, ΚΥΑ 107017/06 (ΦΕΚ1225/Β/20Ο6). Ρόλος της παρούσας ΣΜΠΕ είναι να αποτελέσει ένα εργαλείο βελτίωσης του Επικαιροποιημένου ΠΕΣΔΑ της ΠΙΝ, ενσωματώνοντας σε έγκαιρο στάδιο την περιβαλλοντική διάσταση στην κατάρτιση του, εστιάζοντας στην ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών κινδύνων και επιπτώσεων και στη μεγιστοποίηση των περιβαλλοντικών οφελών από τις προτεινόμενες παρεμβάσεις, έτσι ώστε να επιτευχθεί η ολοκληρωμένη, ορθολογική και μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της Περιφέρειας, στον τομέα διαχείρισης αποβλήτων.

Συγκεκριμένα, στην παρούσα Μελέτη καταγράφονται οι εθνικοί, κοινοτικοί και διεθνείς στόχοι περιβαλλοντικής προστασίας που έχουν διαμορφωθεί σχετικά με την διαχείριση μη επικίνδυνων ΣΑ ( Στερεών αποβλήτων), ο τρόπος που ενσωματώνονται στον περιφερειακό σχεδιασμό, καθώς και άλλα προγράμματα - δράσεις που έχουν εφαρμογή στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων και ενδεχομένως αλληλεπιδρούν με το ΠΕΣΔΑ.
Επίσης, περιγράφονται αναλυτικά στοιχεία του Σχεδίου, όπως οι στρατηγικοί στόχοι του Περιφερειακού Σχεδίου για την ανάκτηση, ανακύκλωση, ή οποιαδήποτε άλλη διαδικασία επεξεργασίας των αποβλήτων όπως εξειδικεύονται για την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων και τα προτεινόμενα μέτρα, δράσεις και παρεμβάσεις, μέσω των οποίων επιτυγχάνεται η αναπτυξιακή στρατηγική.
Τα κυριότερα σημεία που περιλαμβάνει η ΣΜΠΕ είναι ως εξής:
ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ, ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΚΤΙΜΗΣΗ, ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΧΑΡΤΕΣ, κ.λπ.
Από τα παραπάνω κεφάλαια της Μελέτης ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η περιγραφή του Σχεδίου και κυρίων τα προτεινόμενα έργα τα οποία και καθορίζουν τις ενδεχόμενες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Σε αυτό το απόσπασμα από τη Μελέτη περιγράφονται τα προτεινόμενα έργα ως εξής:
«Προτεινόμενα έργα, δράσεις και παρεμβάσεις ανά ΔΕ 4.3.2
Προτεινόμενα Έργα Μεταφόρτωσης Για την ΠΙΝ προτείνονται τα ακόλουθα:
Στην 1η Διαχειριστική Ενότητα, (Ν. Ζακύνθου) η κατασκευή και λειτουργία ενός (1) Σταθμού Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ), εάν κριθεί απαραίτητο με οικονομοτεχνικά κριτήρια.
Στην 2η Διαχειριστική Ενότητα, (Ν. Κέρκυρας) η κατασκευή τριών (3) ΣΜΑ.
Ένας στην Βόρεια, ένας στη Νότια Κέρκυρα καθώς επίσης και ένας στον Δήμο Παξών, για την μεταφορά των αποβλήτων στην Κεντρική Μονάδα του Νομού.
Για τις Διαπόντιες Νήσους προτείνεται η δημιουργία τριών (3) μικρών ΣΜΑ, τα οποία ουσιαστικά θα αποτελούνται από μία ράμπα και απορριμματοκιβωτίων (containers) με πρέσα και η θαλάσσια μεταφορά τους στην Μονάδα Κεντρική Μονάδα Κέρκυρας.
Στην 3η Διαχειριστική Ενότητα, (Ν. Κεφαλληνίας) η κατασκευή και λειτουργία ενός (1) ΣΜΑ, εάν κριθεί απαραίτητο με οικονομοτεχνικά κριτήρια.
Στην 4η Διαχειριστική Ενότητα, (Ν. Λευκάδος): α) για το Δήμο Μεγανησίου:
 η κατασκευή ενός (1) ΣΜΑ και η μεταφορά των απορριμμάτων στο ΧΥΤΑ του Δήμου Άκτιου − Βόνιτσας (πρώην καποδιστριακός Δήμος Παλαίρου), θέση «Κακοπετριά» στην Σκλάβαινα, Ν Αιτωλοακαρνανίας,
β) για τον Δήμο Λευκάδας :
 η κατασκευή δύο (2) ΣΜΑ βόρεια και νότια της νήσου για την βελτίωση του συστήματος αποκομιδής,
 η δημιουργία δύο (2) μικρών ΣΜΑ, τα οποία ουσιαστικά θα αποτελούνται από μία ράμπα και απορριμματοκιβωτίων (containers) με πρέσα για τις νήσους Κάστο και Κάλαμο και θαλάσσια μεταφορά τους στο πλησιέστερο ΣΜΑ Δ. Λευκάδας,
4.3.3 Προτεινόμενα Έργα Τελικής Διάθεσης
Για την ΠΙΝ προτείνονται τα ακόλουθα:
Στην 1η Διαχειριστική Ενότητα, (Ν. Ζακύνθου) η κατασκευή μίας Ολοκληρωμένης Εγκατάστασης Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΜΕΑ & ΧΥΤΥ).
Στην 2η Διαχειριστική Ενότητα, (Ν. Κέρκυρας) ο συνολικός χρόνος ζωής του ΧΥΤΑ Τεμπλονίου χωρίς την δημιουργία μονάδα επεξεργασίας, με την κατασκευή του κυττάρου Β, και με την προσθήκη των απορριμμάτων της Δ.Ε. Λευκίμμης και των Παξών, εκτιμάται σε περίπου 3,5 - 4 χρόνια (ήτοι 2015).
Συνεπώς χρειάζεται η επέκταση του ΧΥΤΥ Κεντρικής Κέρκυρας (ή η κατασκευή νέου), έτσι ώστε να καλύπτει την διάθεση των υπολειμμάτων μετά το έτος 2015.

Αναφορικά με τη λειτουργία του ΧΥΤΑ/Υ Λευκίμμης, ο εν λόγω χώρος διάθεσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ταφή των Υπολλειμμάτων Επεξεργασίας της ΜΕΑ Κεντρικής Κέρκυρας, υποδεχόμενος την αναλογούσα ποσότητα υπολλειμμάτων της περιοχής της Νότιας Κέρκυρας (Περιβαλλοντική Ισοδυναμία).
Η παραπάνω λύση θα μπορούσε να αποτελέσει και αντικείμενο περαιτέρω διερεύνησης, μέσω της εκπόνησης σχετικής Τεχνοικονομικής Μελέτης από τον αρμόδιο ΦΟΔΣΑ.

Κατά την μελέτη ο ΦΟΔΣΑ θα πρέπει να λάβει υπόψη του το ελάχιστο κόστος λειτουργίας του ΧΥΤΥ, το κόστος μεταφοράς από τον προτεινόμενο ΣΜΑ Νότιας Κέρκυρας προς τον ΧΥΤΥ καθώς και το πιθανώς ελαφρώς αυξημένο κόστος της επέκτασης/ κατασκευής στην περίπτωση λειτουργίας μόνο του Κεντρικού ΧΥΤΥ.

Επίσης, κατά περίπτωση θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και η δημόσια δαπάνη για την κατασκευή/ λειτουργία του ΧΥΤ Λευκίμμης.

Στην 3η Διαχειριστική Ενότητα, (Ν. Κεφαλληνίας) η χωρητικότητα του υφιστάμενου ΧΥΤΥ επαρκεί υπό τις παρούσες συνθήκες για 7 έτη ακόμη. Με την εφαρμογή της νέας στρατηγικής αναμένεται η αύξηση της ζωής του περίπου 25%, ήτοι περίπου 9 χρόνια).

Στην 4η Διαχειριστική Ενότητα, (Ν. Λευκάδος) τα υπολείμματα από τη ΜΕΑ Δ. Λευκάδας προτείνεται να μεταφέρονται στο ΧΥΤΑ του Δήμου Άκτιου − Βόνιτσας (πρώην καποδιστριακός Δήμος Παλαίρου), θέση «Κακοπετριά» στην Σκλάβαινα, Ν Αιτωλοακαρνανίας.

4.3.4 Προτεινόμενα Έργα Επεξεργασίας ΑΣΑ
Στην 1η Διαχειριστική Ενότητα, (Ν. Ζακύνθου), όπως αναφέρθηκε, η κατασκευή μίας Ολοκληρωμένης Εγκατάστασης Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΜΕΑ & ΧΥΤΥ).

Στην 2η Διαχειριστική Ενότητα, (Ν. Κέρκυρας) η κατασκευή της Κεντρικής Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων, για την οποία αναμένονται άμεσα οι Περιβαλλοντικοί Όροι (η μονάδα θα επεξεργάζεται το σύνολο των σύμμεικτων ΑΣΑ και των προδιαλεγμένων οργανικών του Νομού). Επίσης πέρα από την προμήθεια του απαραίτητου εξοπλισμού για την αύξηση του ποσοστού ανακύκλωσης, προτείνεται η σταδιακή επέκταση του ΚΔΑΥ, το οποίο θα επεξεργάζεται το σύνολο των προδιαλεγμένων αποβλήτων συσκευασίας του Νομού.
Στην 3η Διαχειριστική Ενότητα, (Ν. Κεφαλληνίας) η επέκταση της υφιστάμενης Μονάδας Επεξεργασίας ώστε να επεξεργάζεται το σύνολο των σύμμεικτων ΑΣΑ και των προδιαλεγμένων οργανικών του Νομού.
Τονίζεται ότι θα πρέπει ορισμένα από τα επιπλέον 1-2 βιοκελια να χρησιμοποιούνται ΜΟΝΟ για το προδιαλεγμένο οργανικό, με σκοπό την παραγωγή κομπόστ καλής ποιότητας.

Για την Ιθάκη προμήθεια οικιακών κάδων κομποστοποίησης ή δημιουργία μικρής μονάδας κομποστοποίησης για τα οργανικά ή/ και πράσινα απόβλητα, ώστε να μειωθεί το κόστος μεταφοράς οργανικών στην Κεφαλονιά.
Στην 4η Διαχειριστική Ενότητα, (Ν. Λευκάδος) η κατασκευή μίας (1) ΜΕΑ για την επεξεργασία των απορριμμάτων στο Δήμο Λευκάδας.
Επίσης προτείνεται να εξεταστεί από το ΦοΔΣΑ της ΔΕ, εάν είναι οικονομικά βιώσιμο το ενδεχόμενο τα απορρίμματα του Δ. Μεγανησίου να επεξεργάζονται και αυτά στην ΜΕΑ Δ. Λευκάδος και να οδηγείται το ανάλογο υπόλειμμα προς τελική διάθεση, στο ΧΥΤΑ του Δήμου Άκτιου − Βόνιτσας (πρώην καποδιστριακός Δήμος Παλαίρου), θέση «Κακοπετριά» στην Σκλάβαινα, Ν Αιτωλοακαρνανίας.

4.3.5 Έργα Αποκατάστασης - Απαιτούμενες Μεταβατικές Δράσεις
Στην 1η Διαχειριστική Ενότητα, (Ν. Ζακύνθου) όπως προαναφέρθηκε ο υφιστάμενος ΧΥΤΑ είναι κορεσμένος και προτείνεται να είχε κλείσει και να αποκατασταθεί, μέχρι το τέλος του 2011. Δεδομένου ότι η ΟΕΔΑ Ν. Ζακύνθου αναμένεται να λειτουργήσει το 2014, ως μεταβατικό στάδιο από το κλείσιμο του υφιστάμενου ΧΥΤΑ ως την αρχή λειτουργίας της ΟΕΔΑ, προτείνεται η λειτουργία εγκατάστασης δεματοποίησης με προσωρινή αποθήκευση.

Στην 2η Διαχειριστική Ενότητα, (Ν. Κέρκυρας) το άμεσο κλείσιμο ή/ και αποκατάσταση των 4 εν λειτουργία ΧΑΔΑ και μεταφορά του συνόλου των ΑΣΑ στο ΧΥΤΑ Τεμπλονίου κατά το μεταβατικό στάδιο.

Στην 3η Διαχειριστική Ενότητα, (Ν. Κεφαλληνίας) το άμεσο κλείσιμο ή/ και αποκατάσταση των ΧΑΔΑ και μεταφορά του συνόλου των ΑΣΑ στην υφιστάμενη Μονάδα Προεπεξεργασίας Κεφαλονιάς. Στην 4η Διαχειριστική Ενότητα, (Ν. Λευκάδος):
α) για το Δήμο Μεγανησίου:
 η αποκατάσταση του ΧΥΤΑ Μεγανησίου, αμέσως μετά την κατασκευή του ΣΜΑ Μεγανησίου.
β) για τον Δήμο Λευκάδας :
 το κλείσιμο των ενεργών ΧΑΔΑ και η αποκατάσταση των ενεργών και μη ΧΑΔΑ που δεν έχουν αποκατασταθεί,
Επίσης, δεδομένου ότι οι ΣΜΑ Λευκάδας αναμένεται να λειτουργήσουν το 2013, ως μεταβατικό στάδιο από το κλείσιμο και αποκατάσταση των ΧΑΔΑ ως την αρχή λειτουργίας των ΣΜΑ, προτείνεται η λειτουργία εγκατάστασης δεματοποίησης με προσωρινή αποθήκευση.»

Με βάση τις παραπάνω παρατηρήσεις και θεωρώντας ότι οι προτεινόμενες λύσεις είναι συμβατές με τη νομοθεσία και την επιστήμη και είναι εφικτές και βιώσιμες, και ύστερα από Θετική γνωμοδότηση της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού επί της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) αναθεώρησης του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Ιονίων Νήσων με το υπ αρ 59108/23450/29-10-12 έγγραφο της Εισηγούμαι: ΘΕΤΙΚΑ επί της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) αναθεώρησης του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Ιονίων Νήσων

Ο ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ Π.Ι.Ν
ΜΑΛΑΚΑΣΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ