Των Στέλιο Τσιλιούκα και Σωκράτη Τρύφωνα μέλη της Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς στα Ιόνια
Τον τελευταίο καιρό ο καπιταλισμός βιώνει μια από τις χειρότερες κρίσεις στην ιστορία του, τα κέρδη πέφτουν συνέχεια και η αντίδραση του συστήματος είναι η ολομέτωπη επίθεση στα δικαιώματα των εργαζόμενων ώστε να αντληθεί και η τελευταία σταγόνα του αίματος μας για να σώσει τα κέρδη του κεφαλαίου, αναζητώντας διαρκώς φρέσκο ζωτικό χώρο για να.....
επεκταθεί διεκδικεί τον δημόσιο και φυσικό πλούτο, από την αγροτική τράπεζα, τα λιμάνια, την γη μέχρι την ενέργεια και το νερό. Η πρόθεση της κυβέρνησης να ιδιωτικοποιήσει την ΔΕΗ είναι μόνο η μια πτυχή του σχεδίου, παράλληλα η «πράσινη ανάπτυξη» αποπειράται να δημιουργήσει μια νέα αγορά για επενδύσεις και κερδοφορία με τον ιδεολογικό μανδύα της προστασίας του περιβάλλοντος, σχεδιάζοντας μονάδες παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μεγάλης κλίμακας. Υποστηρίζουμε ότι η ιδιωτικοποίηση της ενέργειας και η πράσινη ανάπτυξη έχουν μοναδικό στόχο την αύξηση των κερδών εις βάρος μας και συγχρόνως ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι τέχνασμα δίχως πραγματικά αποτελέσματα.
Η αφετηρία της σκέψης μας είναι ότι σημαντικά ανθρώπινα αγαθά όπως η υγεία, η παιδεία, η ηλεκτρική ενέργεια, το πόσιμο νερό και οι μεταφορές αποτελούν αναφαίρετο δικαίωμα στο οποίο πρέπει να έχουν όλοι πρόσβαση. Υποστηρίζουμε ότι οι παραπάνω πόροι πρέπει να ανήκουν στην δημόσια σφαίρα και να είναι δωρεάν ώστε να είναι καλύπτονται οι ανάγκες όλων. Πολλαπλά παραδείγματα δείχνουν περίτρανα ότι όταν τα αγαθά της ενέργειας και του νερού παραχωρούνται από το κράτος στους ιδιώτες, στο βωμό της κερδοφορίας των εταιρειών αυξάνουν οι τιμές με αποτέλεσμα να στερούνται την πρόσβαση σε αυτά τα φτωχότερα στρώματα. Για μας η πρώτη και βασικότερη πτυχή του ζητήματος της ενέργειας είναι η ταξική, γι αυτό απαιτούμε δημόσια και δωρεάν παροχή σε όλους.
Όσον αφορά της προστασία του περιβάλλοντος πέρα από τις εκπομπές ρύπων και αερίων του θερμοκηπίου πρέπει να ληφθεί υπόψη η προστασία της υγείας των κατοίκων, της πανίδας και της χλωρίδας καθώς και η αισθητική του φυσικού περιβάλλοντος. Τα αιολικά και φωτοβολταικά πάρκα πράγματι δεν εκπέμπουν ρύπους αλλά οι μεγάλης κλίμακας εγκαταστάσεις δεν σέβονται τις παραπάνω πτυχές της αειφορίας.
Θα στηριχθούμε στις νέες τεχνολογίες ομότιμων δικτύων για να διατυπώσουμε μια αντικαπιταλιστική αντι-πρόταση στην «πράσινη» καπιταλιστική ανάπτυξη, που δεν θα βασίζεται στις εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας που θα κατέχονται από ιδιώτες και θα εκμεταλλεύονται το φυσικό περιβάλλον, την εργασία και τις ανάγκες μας για να κερδίσουν, αλλά θα αποτελείτε από τοπικά ομότιμα δίκτυα παραγωγών-καταναλωτών ενέργειας στην βάση της συνεργατικότητας, του μοιράσματος και του ολόπλευρου σεβασμού του περιβάλλοντος.
Η «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής» όπως περιγράφεται το σχέδιο του ΥΠΕΚΑ είναι προσχηματική και το μόνο που ουσιαστικά διασφαλίζει είναι η εκχώρηση της παραγωγής και εκμετάλλευσης της ενέργειας σε μεγάλα ιδιωτικά κεφάλαια. Το προβλεπόμενο πρακτικό αποτέλεσμα είναι η συρρίκνωση του τομέα της αγοράς της ΔΕΗ στο 65% από το 90% που είναι σήμερα και στην αύξηση της τιμής του ρεύματος.
Ενώ το ζητούμενο είναι η εξοικονόμηση ενέργειας και μέσα σε αυτά τα πλαίσια θα έπρεπε να τίθεται το θέμα των ΑΠΕ, δε γίνεται καμία αναφορά στην εξοικονόμηση και την καλύτερη διαχείριση των υπαρχόντων συμβατικών μορφών παραγωγής. Οι ΑΠΕ είναι απλά το αντικείμενο της επένδυσης. Υπό αυτό το πρίσμα μπαίνουν μερικά ερωτηματικά κατά πόσο οι ΑΠΕ ως αντικείμενο επένδυσης και μάλιστα μεγάλης κλίμακας, αφοράν μια πραγματικά πράσινη ανάπτυξη.
Συστήματα παραγωγής και διανομής ενέργειας – Μερικά τεχνικά χαρακτηριστικά
Ένα από τα σημαντικότερα θέματα που αφορά την αξιοποίηση της κάθε είδους πηγής ηλεκτρικής ενέργειας, είτε ανανεώσιμης είτε συμβατικής, είναι οι απώλειες λόγω μεταφοράς. Σε ένα δίκτυο διανομής οι απώλειες στις γραμμές μεταφοράς κυμαίνονται μεταξύ 20 – 30%. Το ποσοστό αυτό μπορεί να μεγαλώνει σε απομακρυσμένες νησιωτικές περιοχές.
Το υπάρχον δίκτυο είναι κατά κανόνα ιεραρχικό που σημαίνει συγκέντρωση της παραγόμενης ενέργειας και αναδιανομή. Μια πραγματικά φιλική για το περιβάλλον πολιτική εξοικονόμησης ενέργειας εκτός από τις ΑΠΕ θα έπρεπε να περιλαμβάνει πρωτίστως την αναθεώρηση ενός τέτοιου μοντέλου. Οι επικείμενες επενδύσεις είναι ενταγμένες στο ίδιο ενεργοβόρο σύτημα.
Εξαίρεση αποτελεί το παράδειγμα της Λέσβου που συμπεριλαμβάνει στο σύστημα παραγωγής 3 σταθμούς αιολικής ενέργειας και το οποίο δεν είναι διασυνδεδεμένο στο εθνικό δίκτυο. Να σημειωθεί εδώ ότι ο ένας σταθμός από αυτούς είναι ιδιωτικός, ένας της ΔΕΗ και ένας δημοτικός.
Μια ειλικρινής προσέγγιση της πράσινης ενέργειας θα πρέπει κυρίως να συμπεριλαμβάνει μια συνολική πράσινη πολιτική και μέσα στα πλαίσια αυτής να αξιολογούνται οι εναλλακτικές λύσεις. Στα πλαίσια μιας τέτοιας πολιτικής θα μπορούσε να είναι πιο «πράσινη» η διαχείριση των υπαρχόντων πηγών.
Στον τομέα διαχείρισης της ενέργειας το κυρίαρχο θέμα θα έπρεπε να είναι το αποκεντρωμένο μοντέλο παραγωγής μικρής κλίμακας το οποίο αποδεικνύεται περιβαλλοντικά φιλικότερο από οποιαδήποτε άλλο.
Στα πλαίσια αυτά μιλάμε για Κατανεμημένη Παραγωγή ή Αποκεντρωμένη Παραγωγή, δίκτυα microgrids και Micropower.
Όλοι οι παραπάνω ορισμοί, παρ’ όλο που διαφέρουν σε επιμέρους τεχνικές υλοποίησης, έχουν κοινό σημείο την αποκεντρωμένη μορφή παραγωγής με εγκαταστάσεις μικρής κλίμακας στο χώρο κατανάλωσης. Οι πηγές ενέργειας αυτών των μονάδων είναι συνήθως υβριδικοί συνδυασμοί αιολικών, ηλιακών και άλλων ανανεώσιμων πηγών που μπορούν όμως να συμπεριλαμβάνουν και συμβατικής τεχνολογίας συστήματα παραγωγής (γεννήτριες)
Στις περισσότερες περιπτώσεις οι μονάδες αυτές είναι συνδυασμένης παραγωγής Θερμικής και Ηλεκτρικής Ενέργειας (Combined Heat and Power CHP)
Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα αυτής της παραγωγής κλίμακας είναι η έλλειψη απώλειας λόγω μεταφοράς από το σημείο παραγωγής στο σημείο κατανάλωσης.
Ο βασικός σκοπός είναι η αυτάρκης κάλυψη των αναγκών των κοινοτήτων που τροφοδοτούν, ωστόσο μπορεί να συνδέονται στο ευρύτερο δίκτυο στο οποίο αποδίδουν το πιθανό πλεόνασμα, ή αντλούν από αυτό ενέργεια σε περίπτωση έλειψης.
Το παράδειγμα των ομότιμων δικτύων
Σε μια μελέτη του παν/μίου του Σαουθάμπτον (http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/4245584.stm) το 2005 με τίτλο Τα microgrids ως ομότιμο δίκτυο ενέργειας (peer to peer energy) ξεκινάει χαρακτηριστικά ως εξής:
Μικρές μονάδες παραγωγής ενέργειας οργανωμένες σε μικροδίκτυα (microgrisds) μπορούν να αλλάξουν το δίκτυο διανομής ενέργειας παρόμοια με τον τρόπο που το διαδίκτυο άλλαξε τις επικοινωνίες.
Το κείμενο παραλληλίζει τα μικροδίκτυα με τα ομότιμα δίκτυα (peer to peer) Bit Torrents. Τέτοια γνωστά δίκτυα είναι αυτά διαμοιρασμού πόρων όπου κατεβάζουμε προγράμματα, μουσική κλπ. Σε αυτά τα δίκτυα ο κάθε υπολογιστής (χρήστης) που συνδέεται αποτελεί ένα (ομότιμο) κόμβο παροχής δεδομένων. Λόγω της μη ιεραρχικής κατανομής τους και των εναλλακτικών διαδρομών που παρέχουν, δεν καταρρέουν ποτέ.
Έτσι και τα μικροδίκτυα ενέργειας ως μικρές κατανεμημένες πηγές παραγωγής που καλύπτουν τις ανάγκες μικρών κοινοτήτων, διασυνδέονται μεταξύ τους και έχουν τη δυνατότητα παροχής ενέργειας στο ευρύτερο δίκτυο.
Οι μονάδες παραγωγής ενέργειας είναι κατά κύριο λόγο ανανεώσιμες πηγές, όχι όμως κατ αποκλειστικότητα. Πηγές ενέργειας μπορούν να είναι μικρές ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά συστήματα, μικρά υδροηλεκτρικά, συστήματα που χρησιμοποιούν φυσικό, αεροστρόβιλοι, ακόμα και συμβατικές μηχανές εσωτερικής καύσης που λειτουργούν ως γεννήτριες.
Το μοντέλο των ομότιμων δικτύων με κυρίαρχο το παράδειγμα του διαδικτύου, χρήζει γενικότερης μελέτης και πιθανής δυνατότητας αναγωγής του σε άλλους τομείς, τόσο τεχνολογικούς όσο και ευρύτερους.
Ανανεώσιμες πηγές δεν σημαίνει απαραίτητα φιλικές προς το περιβάλλον
Οι ανεμογεννήτριες παρουσιάζονται ως φιλικές προς το περιβάλλον πηγές ενέργειας λαμβάνοντας υπ’ όψη τους ρύπους κατά τη λειτουργία τους. Δεν έχει ληφθεί υπ’ όψη το περιβαλλοντικό κόστος κατασκευής τους. Ειδικά στην περίπτωση των θαλάσσιων αιολικών πάρκων που απαιτούν εκατοντάδες μέτρα μεταλλικούς πυλώνες και τεράστιες ποσότητες μπετόν καθώς και την ενέργεια για τη μεταφορά και εγκατάστασή τους, είναι συζητήσιμο κατά πόσο το συνολικό ενεργειακό ισοζύγιο είναι θετικό όσον αφορά την καθαρή ενέργεια που αποδίδουν. Ιδιαίτερα αν η λειτουργία τους είναι ενταγμένη σε κεντρικά δίκτυα διανομής και όχι αποκεντρωμένα, τότε είναι πιθανόν να πρόκειται για ρυπογόνες περιβαλλοντικά λύσεις.
Δεν είναι τυχαίο ότι ποτέ δεν κατασκευάστηκε αλλά ούτε καν συντηρήθηκε με ίδια κεφάλαια κανένα αιολικό πάρκο και όλα έγιναν με επιδοτήσεις.
Για κάθε τεχνολογία παραγωγής υπάρχουν έμμεσες και άμεσες εκπομπές ρύπων. Οι έμμεσες εκπομπές είναι εκπομπές ρύπων κατά τη διαδικασία κατασκευής της μονάδας, αναζήτησης και μεταφοράς των πηγών ενέργειας. Επιπρόσθετα, περιβαλλοντικά οφέλη που προκύπτουν από την μείωση των απωλειών στις γραμμές μεταφοράς ένεκα της σωστής χωροθέτησης των σταθμών κατανεμημένης παραγωγής σε σχέση με την τοποθεσία και δυναμικότητα, μπορεί να βελτιώσουν ακόμη περισσότερο το περιβαλλοντικό ισοζύγιο της κατανεμημένης παραγωγής.
Τον τελευταίο καιρό ο καπιταλισμός βιώνει μια από τις χειρότερες κρίσεις στην ιστορία του, τα κέρδη πέφτουν συνέχεια και η αντίδραση του συστήματος είναι η ολομέτωπη επίθεση στα δικαιώματα των εργαζόμενων ώστε να αντληθεί και η τελευταία σταγόνα του αίματος μας για να σώσει τα κέρδη του κεφαλαίου, αναζητώντας διαρκώς φρέσκο ζωτικό χώρο για να.....
επεκταθεί διεκδικεί τον δημόσιο και φυσικό πλούτο, από την αγροτική τράπεζα, τα λιμάνια, την γη μέχρι την ενέργεια και το νερό. Η πρόθεση της κυβέρνησης να ιδιωτικοποιήσει την ΔΕΗ είναι μόνο η μια πτυχή του σχεδίου, παράλληλα η «πράσινη ανάπτυξη» αποπειράται να δημιουργήσει μια νέα αγορά για επενδύσεις και κερδοφορία με τον ιδεολογικό μανδύα της προστασίας του περιβάλλοντος, σχεδιάζοντας μονάδες παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μεγάλης κλίμακας. Υποστηρίζουμε ότι η ιδιωτικοποίηση της ενέργειας και η πράσινη ανάπτυξη έχουν μοναδικό στόχο την αύξηση των κερδών εις βάρος μας και συγχρόνως ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι τέχνασμα δίχως πραγματικά αποτελέσματα.
Η αφετηρία της σκέψης μας είναι ότι σημαντικά ανθρώπινα αγαθά όπως η υγεία, η παιδεία, η ηλεκτρική ενέργεια, το πόσιμο νερό και οι μεταφορές αποτελούν αναφαίρετο δικαίωμα στο οποίο πρέπει να έχουν όλοι πρόσβαση. Υποστηρίζουμε ότι οι παραπάνω πόροι πρέπει να ανήκουν στην δημόσια σφαίρα και να είναι δωρεάν ώστε να είναι καλύπτονται οι ανάγκες όλων. Πολλαπλά παραδείγματα δείχνουν περίτρανα ότι όταν τα αγαθά της ενέργειας και του νερού παραχωρούνται από το κράτος στους ιδιώτες, στο βωμό της κερδοφορίας των εταιρειών αυξάνουν οι τιμές με αποτέλεσμα να στερούνται την πρόσβαση σε αυτά τα φτωχότερα στρώματα. Για μας η πρώτη και βασικότερη πτυχή του ζητήματος της ενέργειας είναι η ταξική, γι αυτό απαιτούμε δημόσια και δωρεάν παροχή σε όλους.
Όσον αφορά της προστασία του περιβάλλοντος πέρα από τις εκπομπές ρύπων και αερίων του θερμοκηπίου πρέπει να ληφθεί υπόψη η προστασία της υγείας των κατοίκων, της πανίδας και της χλωρίδας καθώς και η αισθητική του φυσικού περιβάλλοντος. Τα αιολικά και φωτοβολταικά πάρκα πράγματι δεν εκπέμπουν ρύπους αλλά οι μεγάλης κλίμακας εγκαταστάσεις δεν σέβονται τις παραπάνω πτυχές της αειφορίας.
Θα στηριχθούμε στις νέες τεχνολογίες ομότιμων δικτύων για να διατυπώσουμε μια αντικαπιταλιστική αντι-πρόταση στην «πράσινη» καπιταλιστική ανάπτυξη, που δεν θα βασίζεται στις εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας που θα κατέχονται από ιδιώτες και θα εκμεταλλεύονται το φυσικό περιβάλλον, την εργασία και τις ανάγκες μας για να κερδίσουν, αλλά θα αποτελείτε από τοπικά ομότιμα δίκτυα παραγωγών-καταναλωτών ενέργειας στην βάση της συνεργατικότητας, του μοιράσματος και του ολόπλευρου σεβασμού του περιβάλλοντος.
Η «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής» όπως περιγράφεται το σχέδιο του ΥΠΕΚΑ είναι προσχηματική και το μόνο που ουσιαστικά διασφαλίζει είναι η εκχώρηση της παραγωγής και εκμετάλλευσης της ενέργειας σε μεγάλα ιδιωτικά κεφάλαια. Το προβλεπόμενο πρακτικό αποτέλεσμα είναι η συρρίκνωση του τομέα της αγοράς της ΔΕΗ στο 65% από το 90% που είναι σήμερα και στην αύξηση της τιμής του ρεύματος.
Ενώ το ζητούμενο είναι η εξοικονόμηση ενέργειας και μέσα σε αυτά τα πλαίσια θα έπρεπε να τίθεται το θέμα των ΑΠΕ, δε γίνεται καμία αναφορά στην εξοικονόμηση και την καλύτερη διαχείριση των υπαρχόντων συμβατικών μορφών παραγωγής. Οι ΑΠΕ είναι απλά το αντικείμενο της επένδυσης. Υπό αυτό το πρίσμα μπαίνουν μερικά ερωτηματικά κατά πόσο οι ΑΠΕ ως αντικείμενο επένδυσης και μάλιστα μεγάλης κλίμακας, αφοράν μια πραγματικά πράσινη ανάπτυξη.
Συστήματα παραγωγής και διανομής ενέργειας – Μερικά τεχνικά χαρακτηριστικά
Ένα από τα σημαντικότερα θέματα που αφορά την αξιοποίηση της κάθε είδους πηγής ηλεκτρικής ενέργειας, είτε ανανεώσιμης είτε συμβατικής, είναι οι απώλειες λόγω μεταφοράς. Σε ένα δίκτυο διανομής οι απώλειες στις γραμμές μεταφοράς κυμαίνονται μεταξύ 20 – 30%. Το ποσοστό αυτό μπορεί να μεγαλώνει σε απομακρυσμένες νησιωτικές περιοχές.
Το υπάρχον δίκτυο είναι κατά κανόνα ιεραρχικό που σημαίνει συγκέντρωση της παραγόμενης ενέργειας και αναδιανομή. Μια πραγματικά φιλική για το περιβάλλον πολιτική εξοικονόμησης ενέργειας εκτός από τις ΑΠΕ θα έπρεπε να περιλαμβάνει πρωτίστως την αναθεώρηση ενός τέτοιου μοντέλου. Οι επικείμενες επενδύσεις είναι ενταγμένες στο ίδιο ενεργοβόρο σύτημα.
Εξαίρεση αποτελεί το παράδειγμα της Λέσβου που συμπεριλαμβάνει στο σύστημα παραγωγής 3 σταθμούς αιολικής ενέργειας και το οποίο δεν είναι διασυνδεδεμένο στο εθνικό δίκτυο. Να σημειωθεί εδώ ότι ο ένας σταθμός από αυτούς είναι ιδιωτικός, ένας της ΔΕΗ και ένας δημοτικός.
Μια ειλικρινής προσέγγιση της πράσινης ενέργειας θα πρέπει κυρίως να συμπεριλαμβάνει μια συνολική πράσινη πολιτική και μέσα στα πλαίσια αυτής να αξιολογούνται οι εναλλακτικές λύσεις. Στα πλαίσια μιας τέτοιας πολιτικής θα μπορούσε να είναι πιο «πράσινη» η διαχείριση των υπαρχόντων πηγών.
Στον τομέα διαχείρισης της ενέργειας το κυρίαρχο θέμα θα έπρεπε να είναι το αποκεντρωμένο μοντέλο παραγωγής μικρής κλίμακας το οποίο αποδεικνύεται περιβαλλοντικά φιλικότερο από οποιαδήποτε άλλο.
Στα πλαίσια αυτά μιλάμε για Κατανεμημένη Παραγωγή ή Αποκεντρωμένη Παραγωγή, δίκτυα microgrids και Micropower.
Όλοι οι παραπάνω ορισμοί, παρ’ όλο που διαφέρουν σε επιμέρους τεχνικές υλοποίησης, έχουν κοινό σημείο την αποκεντρωμένη μορφή παραγωγής με εγκαταστάσεις μικρής κλίμακας στο χώρο κατανάλωσης. Οι πηγές ενέργειας αυτών των μονάδων είναι συνήθως υβριδικοί συνδυασμοί αιολικών, ηλιακών και άλλων ανανεώσιμων πηγών που μπορούν όμως να συμπεριλαμβάνουν και συμβατικής τεχνολογίας συστήματα παραγωγής (γεννήτριες)
Στις περισσότερες περιπτώσεις οι μονάδες αυτές είναι συνδυασμένης παραγωγής Θερμικής και Ηλεκτρικής Ενέργειας (Combined Heat and Power CHP)
Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα αυτής της παραγωγής κλίμακας είναι η έλλειψη απώλειας λόγω μεταφοράς από το σημείο παραγωγής στο σημείο κατανάλωσης.
Ο βασικός σκοπός είναι η αυτάρκης κάλυψη των αναγκών των κοινοτήτων που τροφοδοτούν, ωστόσο μπορεί να συνδέονται στο ευρύτερο δίκτυο στο οποίο αποδίδουν το πιθανό πλεόνασμα, ή αντλούν από αυτό ενέργεια σε περίπτωση έλειψης.
Το παράδειγμα των ομότιμων δικτύων
Σε μια μελέτη του παν/μίου του Σαουθάμπτον (http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/4245584.stm) το 2005 με τίτλο Τα microgrids ως ομότιμο δίκτυο ενέργειας (peer to peer energy) ξεκινάει χαρακτηριστικά ως εξής:
Μικρές μονάδες παραγωγής ενέργειας οργανωμένες σε μικροδίκτυα (microgrisds) μπορούν να αλλάξουν το δίκτυο διανομής ενέργειας παρόμοια με τον τρόπο που το διαδίκτυο άλλαξε τις επικοινωνίες.
Το κείμενο παραλληλίζει τα μικροδίκτυα με τα ομότιμα δίκτυα (peer to peer) Bit Torrents. Τέτοια γνωστά δίκτυα είναι αυτά διαμοιρασμού πόρων όπου κατεβάζουμε προγράμματα, μουσική κλπ. Σε αυτά τα δίκτυα ο κάθε υπολογιστής (χρήστης) που συνδέεται αποτελεί ένα (ομότιμο) κόμβο παροχής δεδομένων. Λόγω της μη ιεραρχικής κατανομής τους και των εναλλακτικών διαδρομών που παρέχουν, δεν καταρρέουν ποτέ.
Έτσι και τα μικροδίκτυα ενέργειας ως μικρές κατανεμημένες πηγές παραγωγής που καλύπτουν τις ανάγκες μικρών κοινοτήτων, διασυνδέονται μεταξύ τους και έχουν τη δυνατότητα παροχής ενέργειας στο ευρύτερο δίκτυο.
Οι μονάδες παραγωγής ενέργειας είναι κατά κύριο λόγο ανανεώσιμες πηγές, όχι όμως κατ αποκλειστικότητα. Πηγές ενέργειας μπορούν να είναι μικρές ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά συστήματα, μικρά υδροηλεκτρικά, συστήματα που χρησιμοποιούν φυσικό, αεροστρόβιλοι, ακόμα και συμβατικές μηχανές εσωτερικής καύσης που λειτουργούν ως γεννήτριες.
Το μοντέλο των ομότιμων δικτύων με κυρίαρχο το παράδειγμα του διαδικτύου, χρήζει γενικότερης μελέτης και πιθανής δυνατότητας αναγωγής του σε άλλους τομείς, τόσο τεχνολογικούς όσο και ευρύτερους.
Ανανεώσιμες πηγές δεν σημαίνει απαραίτητα φιλικές προς το περιβάλλον
Οι ανεμογεννήτριες παρουσιάζονται ως φιλικές προς το περιβάλλον πηγές ενέργειας λαμβάνοντας υπ’ όψη τους ρύπους κατά τη λειτουργία τους. Δεν έχει ληφθεί υπ’ όψη το περιβαλλοντικό κόστος κατασκευής τους. Ειδικά στην περίπτωση των θαλάσσιων αιολικών πάρκων που απαιτούν εκατοντάδες μέτρα μεταλλικούς πυλώνες και τεράστιες ποσότητες μπετόν καθώς και την ενέργεια για τη μεταφορά και εγκατάστασή τους, είναι συζητήσιμο κατά πόσο το συνολικό ενεργειακό ισοζύγιο είναι θετικό όσον αφορά την καθαρή ενέργεια που αποδίδουν. Ιδιαίτερα αν η λειτουργία τους είναι ενταγμένη σε κεντρικά δίκτυα διανομής και όχι αποκεντρωμένα, τότε είναι πιθανόν να πρόκειται για ρυπογόνες περιβαλλοντικά λύσεις.
Δεν είναι τυχαίο ότι ποτέ δεν κατασκευάστηκε αλλά ούτε καν συντηρήθηκε με ίδια κεφάλαια κανένα αιολικό πάρκο και όλα έγιναν με επιδοτήσεις.
Για κάθε τεχνολογία παραγωγής υπάρχουν έμμεσες και άμεσες εκπομπές ρύπων. Οι έμμεσες εκπομπές είναι εκπομπές ρύπων κατά τη διαδικασία κατασκευής της μονάδας, αναζήτησης και μεταφοράς των πηγών ενέργειας. Επιπρόσθετα, περιβαλλοντικά οφέλη που προκύπτουν από την μείωση των απωλειών στις γραμμές μεταφοράς ένεκα της σωστής χωροθέτησης των σταθμών κατανεμημένης παραγωγής σε σχέση με την τοποθεσία και δυναμικότητα, μπορεί να βελτιώσουν ακόμη περισσότερο το περιβαλλοντικό ισοζύγιο της κατανεμημένης παραγωγής.
