Προς
Την κ. ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΠΛΗΜ/ΚΩΝ KΕΡΚΥΡΑΣ.
Θέμα: Αναφορά σχετικά με την κατάσταση των αποβλήτων στην Κέρκυρα λόγω πυρκαγιάς και κατάληψης ΧΥΤΑ και των επιπτώσεων στη Δημόσια Υγεία και Τοπική Οικονομία
1 Σύντομο Ιστορικό Διαχείρισης Στερεών αποβλήτων στην Κέρκυρα
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 λειτουργούσε στην θέση «Τεμπλόνι» του Δήμου Κερκυραίων χωματερή.
Από το 2002 λειτουργεί ο Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) στη θέση Τεμπλόνι, στο ίδιο γήπεδο που λειτουργούσαν μέχρι τότε οι παράνομες χωματερές.
Το 2004 χωροθετήθηκαν στην ίδια θέση οι εγκαταστάσεις διαχείρισης στερεών αποβλήτων της πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης (Δήμοι) της Κέρκυρας με την θεσμοθέτηση του Χωροταξικού Σχεδιασμού της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, που εκδόθηκε στο ΦΕΚ Β’ 56, 19/01/2004. Σύμφωνα με το Σχέδιο αυτό:
«Β.3.2 ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (σελ. 17)
Σε ότι αφορά τον τομέα των αστικών στερεών απορριμμάτων, στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων λειτουργούν 2 ΧΥΤΑ, στη Ζάκυνθο και στην Κεφαλλονιά (στη θέση Βύθακα-Γρυπαρέϊκα της Κ. Βασιλικού και στη θέση Ζόλα από το 1997, αντίστοιχα) και τέθηκε σε λειτουργία ο ΧΥΤΑ Κέρκυρας στη θέση Τεμπλόνι. Επίσης στη Βόρεια Κέρκυρα δημιουργήθηκε Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ) ενώ εκκρεμεί η χωροθέτηση ΧΥΤΑ Νότιας Κέρκυρας….»
Στις 28/07/2006 εγκρίθηκε από τον Γενικός Γραμματέα της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων (αρ. πρωτ. 8532) το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, σύμφωνα με τις διατάξεις των Ν 1650/1986, 3010/2002 και 2939/2001, καθώς και την ΚΥΑ 50910/2727/03 (ΦΕΚ 1909/Β/22-12-2003).
Σύμφωνα με το Σχέδιο αυτό προβλέπεται το εξής:
«Ε. Έργα τελικής διάθεσης Α.Σ.Α. (σελ. 16)
2η Δ.Ε. Ν. Κερκύρας
α) Επέκταση του υφισταμένου ΧΥΤΑ στη θέση «Ακροκέφαλο Τεμπλονίου» Δ. Κερκυραίων…»
Σύμφωνα με το τελευταίο Σχέδιο, κατασκευάστηκε το 2010 το 2ο κύτταρο ΧΥΤΑ στο Τεμπλόνι, το οποίο ξεκίνησε τη λειτουργία του (εναπόθεση στερεών αποβλήτων) τον Ιούλιο του 2010.
2 Προβλήματα λειτουργίας εγκαταστάσεων στερεών αποβλήτων στην Κέρκυρα
Παρ’ όλο που την τελευταία δεκαετία δαπανήθηκαν τεράστια ποσά σε εγκαταστάσεις για την κάλυψη των διατάξεων για την προστασία του περιβάλλοντος, οι εγκαταστάσεις διαχείρισης στερεών αποβλήτων κατασκευάστηκαν και λειτούργησαν πλημμελώς, με ευθύνη της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης της Κέρκυρας (Δήμοι) και της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών Δήμων και Κοινοτήτων της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, που είναι η επιβλέπουσα Τεχνική Υπηρεσία.
Το γεγονός αυτό πιστοποιείται και από τις εκθέσεις αυτοψίας των κλιμακίων ελέγχου των Διευθύνσεων Περιβάλλοντος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κερκύρας και του Υπουργείου Χωροταξίας Περιβάλλοντος και Δημοσίων έργων.
Την τελευταία πενταετία εντάθηκαν οι διαμαρτυρίες περιβαλλοντικών Συλλόγων και κατοίκων της περιοχής, οι οποίοι δικαίως διαμαρτύρονται για την συνεχιζόμενη καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος και την μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα της ευρύτερης περιοχής. Τη στιγμή μάλιστα που υποτίθεται ότι δαπανήθηκαν εκατομμύρια ευρώ σε σύγχρονες εγκαταστάσεις με την επίκληση της προστασίας του περιβάλλοντος!!!
3 Πυρκαγιά της 14/07/2010
Στις 14/07/2010 προκλήθηκε πυρκαγιά στο χώρο των εγκαταστάσεων επεξεργασίας των στερεών αποβλήτων στο Τεμπλόνι.
Κατά την κρίση μου η πυρκαγιά οφείλεται σε εμπρησμό.
Λίγο μετά την εκδήλωση της πυρκαγιάς προσήλθαν στο χώρο του ΧΥΤΑ ο Διοικητής του Πυροσβεστικού Σώματος στην Κέρκυρα και ο Δήμαρχος Κερκυραίων και Πρόεδρος του Δ.Σ. του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νομού Κερκύρας (ΝΠΙΔ Δήμων) κ. Μικάλεφ. Εξ’ αρχής το Πυροσβεστικό Σώμα ζήτησε από τον κ. Μικάλεφ την άμεση επιχωμάτωση της εστίας με εξοπλισμό και μέσα της Αυτοδιοίκησης, ώστε να περιοριστεί η δράση της.
Μερικοί κάτοικοι της περιοχής αντέδρασαν στην απόφαση αυτή και εμπόδισαν την πραγματοποίησή της, επικαλούμενοι την απαίτησή τους για πλήρη καύση των αποβλήτων!!!
Εν συνεχεία ο κ. Μικάλεφ συγκάλεσε έκτακτη σύσκεψη του θεσμικού οργάνου Πολιτικής Προστασίας εκτάκτων αναγκών, με τη συμμετοχή του προϊσταμένου Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, του Διοικητή του Πυροσβεστικού Σώματος, του ίδιου και λοιπών υπηρεσιακών παραγόντων. Η σύσκεψη πραγματοποιήθηκε στις 23:00 την ίδια ημέρα στο Δημαρχείο Κερκυραίων και αποφασίστηκε η άμεση επιχωμάτωση της εστίας που συνέχιζε την καύση, για την προστασία του πληθυσμού της νήσου Κέρκυρας.
Δυστυχώς ούτε και αυτή η απόφαση υλοποιήθηκε, καθώς εμποδίστηκε από κατοίκους της περιοχής!!!
4 Επιπτώσεις καύσης στερεών οικιακών αποβλήτων
Στην περίπτωση κατά την οποία η καύση περιλαμβάνει υλικά όπως πλαστικά και λοιπές συνθετικές ουσίες, όπως συνέβη στην προαναφερθείσα πυρκαγιά, τα καυσαέρια που εκλύονται στην ατμόσφαιρα περιέχουν τοξικές και καρκινογόνες ουσίες, όπως οι διοξίνες. Για την προστασία του πληθυσμού από τις ουσίες αυτές απαγορεύεται η καύση απορριμμάτων και έχουν θεσμοθετηθεί αυστηρότατες διατάξεις λειτουργία βιομηχανικών εγκαταστάσεων που σχετίζονται με την δραστηριότητα αυτή.
Παραθέτω απόσπασμα από σχετική βιβλιογραφία:
«…Οι διοξίνες είναι χημικές ουσίες που παράγονται κυρίως από ανεξέλεγκτη καύση απορριμμάτων που εμπεριέχουν χλώριο, συχνότερα με τη μορφή των κοινότατων πλαστικών PVC (πολυβινυλοχλωρίδια). Είναι ανθεκτικές στη βιολογική αποσύνθεση, μη υδατοδιαλυτές, πολύ τοξικές για τον άνθρωπο και ενοχοποιούμενες σε σειρά ερευνών για καρκινογενέσεις…»
5 Αυτοψία Κλιμακίου Ελέγχου Ποιότητας Περιβάλλοντος (ΚΕΠΠΕ) της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κέρκυρας
Παραθέτω το κείμενο της έκθεσης αυτοψίας που πραγματοποιήθηκε την επόμενη ημέρα της εκδήλωσης της πυρκαγιάς:
«Μετά από αυτοψία που διενέργησε άμεσα με εντολή του Νομάρχη το Κλιμάκιο Ελέγχου Ποιότητας Περιβάλλοντος (ΚΕΠΠΕ) της Νομαρχίας Κέρκυρας στο Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων Τεμπλονίου, σήμερα 15/5/2010, με αφορμή την πυρκαγιά που ξέσπασε σε χώρο παρακείμενο του ΧΥΤΑ όπου ήταν συγκεντρωμένα ογκώδη αντικείμενα (οικιακές συσκευές, έπιπλα, στρώματα και άλλα υλικά) και προκειμένου να περιοριστούν στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό οι επιπτώσεις στη δημόσια υγεία από το παραπάνω γεγονός, καλούμε άμεσα:
1) Τον Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Κέρκυρας σε συνεργασία με την Πυροσβεστική Υπηρεσία να διερευνήσουν και να προχωρήσουν άμεσα στη βέλτιστη τεχνικά και επιστημονικά λύση για την κατάσβεση όλων των εστιών καύσης, ώστε να περιοριστεί η επιβάρυνση της ατμόσφαιρας από τον καπνό που ενδεχομένως περιέχει επικίνδυνες για τη δημόσια υγεία, ουσίες.
2) Τους εργαζόμενους στο Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων Τεμπλονίου, καθώς και όλους όσους μεταβαίνουν ή συχνάζουν εκεί, να φορούν μάσκες ώστε να αποφεύγουν την άμεση εισπνοή καπνού.
Η Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας της Νομαρχίας βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με το Υπουργείο Υγείας και το Σώμα Επιθεωρητών Υγείας & Πρόνοιας (ΣΕΥΥΠ) του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και λαμβάνει οδηγίες για την αντιμετώπιση της κατάστασης σχετικά με την προστασία της Δημόσιας Υγείας. Επίσης καταβάλλονται προσπάθειες ώστε το συντομότερο δυνατό να πραγματοποιηθούν μετρήσεις ατμοσφαιρικής ρύπανσης στον ευρύτερο χώρο του ΧΥΤΑ, από εξειδικευμένο πανεπιστημιακό εργαστήριο σε σχέση με την παρουσία διοξινών, φουρανίων, βαρέων μετάλλων και άλλων μικρότερης σημασίας ρυπαντών».
6 Επιπτώσεις της πυρκαγιάς στο φυσικό περιβάλλον και τον πληθυσμό της Κέρκυρας
Το νέφος των καυσαερίων της πυρκαγιάς που μαίνονταν για πάνω από 40 ώρες, επεκτάθηκε σε μεγάλο τμήμα της Κέρκυρας και ειδικότερα στο σύνολο της επικράτειας της Βόρειας Μέσης Κέρκυρας, στους Δήμους Κερκυραίων, Φαιάκων, Παλαιοκαστριτών και Παρελίων. Αναπνευστικά προβλήματα κατοίκων αναφέρθηκαν από τα Δημοτικά Διαμερίσματα Κ. Κορακιάνας (Ανατολικά) μέχρι Γιαννάδων (Δυτικά) και από Α. Κορακιάνας (Βόρεια) μέχρι Κυράς Χρυσικού (Νότια).
Οι διοξίνες δε που μόλυναν τα εδάφη, καθιστούν την καλλιέργειά τους επικίνδυνη για την ανθρώπινη υγεία για τις επόμενες δεκαετίες. Αντίστοιχη φυσικά θα είναι και η επίδραση στην φυσική χλωρίδα και πανίδα της περιοχής.
Και όλα αυτά λόγω της άρνησης των κατοίκων να επιτρέψουν την επιχωμάτωση της εστίας πυρκαγιάς, η δράση της οποίας θα μπορούσε να περιοριστεί σε μόλις 4 ώρες, ενώ το τελικό αποτέλεσμα ήταν η ανεξέλεγκτη καύση επί 40 περίπου ώρες, προκαλώντας μη αντιστρεπτή ζημία στην υγεία των πολιτών της Κέρκυρας!!!
7 Παρεμπόδιση λειτουργίας ΧΥΤΑ Κέρκυρας
Μετά την κατάσβεση της πυρκαγιάς, κάτοικοι της περιοχής εμποδίζουν την εναπόθεση απορριμμάτων στο νέο Χώρο υγειονομικής Ταφής από το σύνολο των Δήμων της Κέρκυρας, πλην του Δήμου Κερκυραίων.
Τα αιτήματα που προβάλλονται από τους κατοίκους, όπως έχω πληροφορηθεί, περιλαμβάνουν την άμεση παύση λειτουργίας των εγκαταστάσεων διάθεσης απορριμμάτων στο Τεμπλόνι. Ως γνωστόν όμως τυχόν τροποποίηση του Σχεδιασμού Διάθεσης Αποβλήτων απαιτεί διάστημα τουλάχιστον 5 ετών για να υλοποιηθεί!!! Συνεπώς το αίτημα είναι ουτοπικό και εκτιμώ ότι επιχειρείται στην Αυτοδιοίκηση η επιβολή της αναγκαστικής μεταφοράς των απορριμμάτων εκτός Νομού, το οποίο θα έχει μεγάλο οικονομικό κόστος, καθώς και σημαντικά εργολαβικά οφέλη.
Επίσης πληροφορήθηκα ότι εκ των απαιτήσεων των κατοίκων της περιοχής προς το Σύνδεσμο Διαχείρισης Αποβλήτων είναι η πρόσληψη συγκεκριμένου επιστήμονα από τον Φορέα με την ιδιότητα του Τεχνικού Συμβούλου, επ’ ονόματι Ραψομανίκης, ο οποίος κατάγεται από την περιοχή!!!
Η αδυναμία των Δήμων να εναποθέσουν τα απορρίμματα τους στο ΧΥΤΑ έχει ως συνέπεια την συσσώρευση επί 9 ημέρες των απορριμμάτων στις οδούς του νησιού και την έκλυση δυσοσμίας. Λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που επικρατούν, οι επιπτώσεις στο νησί της Κέρκυρας είναι οι εξής:
1. Κίνδυνος εξάπλωσης μολυσματικών ασθενειών λόγω επιμολύνσεων, που εγκυμονούν κινδύνους για την δημόσια υγεία
2. Ανάπτυξη δυσοσμίας, εντόμων, παρασίτων και τρωκτικών στους λοφίσκους απορριμμάτων που έχουν δημιουργηθεί στους κάδους, τις οδούς και τα πεζοδρόμια.
3. Αδυναμία πλέον λειτουργίας πολλών Ξενοδοχειακών μονάδων, λόγω της δυσοσμίας που προκαλείται από την συσσώρευση απορριμμάτων στις εγκαταστάσεις τους.
4. Απομάκρυνση των επισκεπτών του νησιού από οικιστικές και τουριστικές περιοχές, λόγω της δυσοσμίας που επικρατεί.
5. Αδυναμία λειτουργίας πολλών καταστημάτων υγειονομικού και μη ενδιαφέροντος, λόγω των συσσωρευμένων απορριμμάτων στους παρακείμενοι κάδους, πεζοδρόμια και οδούς.
6. Αισθητική όχληση κατοίκων και επισκεπτών από την αποκρουστική εικόνα των συσσωρευμένων απορριμμάτων στους δημόσιους χώρους.
7. Αδυναμία οικιών, καταστημάτων και επιχειρήσεων να αποθηκεύσουν προσωρινά τα απορρίμματά τους σε ιδιόκτητους χώρους, λόγω της δυσοσμίας και επικινδυνότητας που προκαλείται από τις επικρατούσες υψηλές θερμοκρασίες της εποχής (σταθερά άνω των 30ο C.
8. Κίνδυνος ανεξέλεγκτης διάθεσης των απορριμμάτων σε δεκάδες χωματερές που θα δημιουργηθούν από ιδιώτες και Δήμους, με κίνδυνο την περαιτέρω καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος της Κέρκυρας.
Είναι προφανές λοιπών από τα παραπάνω ότι οι κίνδυνοι που προκαλούνται αφορούν:
1. την δημόσια υγεία
2. την οικονομία του νησιού, που βασίζεται στον τουρισμό
3. την ποιότητα ζωής των κατοίκων
8 Σχετική Νομοθεσία
Το σύνολο των προαναφερθέντων ενεργειών αντίκεινται στις διατάξεις του Ν 1650/1986, όπως συμπληρώθηκε και ισχύει με το Ν. 3010/2002.
9 Αιτήματα
Εν συνεχεία των ανωτέρω παρακαλώ όπως προβείτε στις δέουσες ενέργειες για την προστασία της Δημόσιας Υγείας στην Κέρκυρα, καθώς και της τοπικής οικονομίας.
Παραμένω στην διάθεσή σας για οποιαδήποτε συμπληρωματική πληροφορία ή διευκρίνιση.
Σεβαστιανός Μεταλληνός
Δημοτικός Σύμβουλος Φαιάκων
Μέλος Δ.Σ. ΤΕΔΚ Κερκύρας
