Ενα μείζον θέμα νεώτερης αρχιτεκτονικής και διαχείρισης ιστορικής μνήμης απασχολεί το Ηράκλειο Κρήτης. Η απαξίωση με την οποία περιβάλλει το υπουργείο Πολιτισμού το «Ηρώον» στην Πλατεία Ελευθερίας έχει προκαλέσει ισχυρές αντιδράσεις από αρχαιολόγους και αρχιτέκτονες, οι οποίοι επισημαίνουν ότι το μνημείο αποτελεί κομμάτι της ιστορίας τη πόλης.
Το «Ηρώον», που το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων του υπ. Πολιτισμού θεωρεί ανάξιο διατηρήσεως (από το 2006), είναι κτίσμα του 1930 και αποτελεί υλοποίηση μιας ιδέας του αρχαιολόγου Σπυρ. Μαρινάτου. Σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Δημήτρη Κυριακό (με μεγάλη δράση στην πόλη) σε ρυθμό νεο-μινωικό. Τα αποτελέσματα των ανασκαφών του Αρθουρ Εβανς είχαν δημιουργήσει το πλαίσιο...
υποδοχής ενός «Μινωικού Μεγάρου». Το «Ηρώον» ήταν το σύμβολο της πόλης για τον εορτασμό της Εκατονταετηρίδας από την Εθνική Παλιγγενεσία (1830 - 1930). Χτίστηκε σε οικόπεδο που παραχώρησε η Νομαρχία στον Δήμο Ηρακλείου και η ανέγερση χρηματοδοτήθηκε από δημόσιους εράνους.
Το «Ηρώον» περιέπεσε σταδιακά σε απαξίωση από την περίοδο της Κατοχής. Προηγουμένως, στέγασε το πρώτο Ιστορικό-Εθνολογικό Μουσείο της Κρήτης με κειμήλια των Κρητικών Επαναστάσεων, αλλά λεηλατήθηκε και εγκαταλείφθηκε οριστικά τον Μάιο του 1941. «Εγκατάλειψη και βεβήλωση είναι οι λέξεις που μπορούν να περιγράψουν τη σημερινή κατάσταση του μνημείου, το οποίο εγκλωβίζεται ανάμεσα σε μεταγενέστερα προσκτίσματα, όπως οι τουαλέτες (!) και τα πρόχειρα υπόστεγα», γράφει ο αρχαιολόγος Γιώργος Α. Τζωράκης, ο οποίος έχει εκπονήσει λεπτομερή επιστημονική μελέτη για το «Ηρώον».
«Τα ιερά κέρατα που επέστεφαν τον θριγκό του μνημείου έχουν εξαφανιστεί, ενώ οι γυάλινοι φεγγίτες έχουν αντικατασταθεί με σιδερένια πλέγματα και λαμαρίνες. Οι σοβάδες αποκολλώνται και η τοιχοποιία ρηγματώνεται με γοργούς ρυθμούς από την οργιώδη βλάστηση που αναπτύσσεται πάνω στα αρχιτεκτονικά μέρη του “Ηρώου”», σημειώνει. Ο κ. Γ. Τζωράκης αναλύει με ακρίβεια όλες τις πτυχές του ζητήματος, η μελέτη του οποίου δεν αφήνει κανένα ερώτημα δίχως σαφή απάντηση.
Ο χώρος στον οποίο ευρίσκεται το «Ηρώον» έχει πλέον αποδοθεί σε ιδώτες, στους οποίους περιήλθε η κυριότητα έπειτα από δικαστικούς αγώνες. Παρότι τα σχέδια πόλης του Ηρακλείου χαρακτηρίζουν τον χώρο κοινόχρηστο και αδόμητο, οι ιδιοκτήτες έχουν αιτηθεί την κατεδάφιση του μνημείου και την ανέγερση νέας οικοδομής. Τα τελευταία χρόνια, ο περιβάλλων χώρος λειτουργεί ως πάρκινγκ!
Η επιστημονική εργασία του Γ. Α. Τζωράκη διαβιβάστηκε από το Παράρτημα Κρήτης του Συλλόγου Εκτάκτων Αρχαιολόγων στην Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Εργων Κρήτης ώστε να κηρυχθεί διατηρητέο. Ομως, η Κεντρική Υπηρεσία στην Αθήνα ενημέρωσε ότι δεν θα προωθήσει τον επικαιροποιημένο φάκελο στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων επειδή «δεν υπάρχει επαρκής αιτιολογία για την επαναξιολόγηση του μνημείου»!
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_1_22/06/2010_405397
