Επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας κ. Χαράλαμπου Χαραλάμπους προς την Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, σχετικά με την επίλυση των προβλημάτων για τους οικότροφους και τους εργαζομένους στα Οικοτροφεία «Αργώ» και «Νεφέλη» στην Κέρκυρα και η απάντηση της Υπουργού

Πρώτη θα συζητηθεί η δεύτερη, με αριθμό 338/27-10-2009 ερώτηση του Βουλευτή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας κ. Χαράλαμπου Χαραλάμπους προς την Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, σχετικά με την επίλυση των προβλημάτων για τους οικότροφους και τους εργαζομένους στα Οικοτροφεία «Αργώ» και «Νεφέλη» στην Κέρκυρα.

Η ερώτηση του συναδέλφου έχει ως εξής:
«Είναι γνωστό πώς -μετά από πολλές καταγγελίες- το Υπουργείο Υγείας αναγκάστηκε να ανακαλέσει την άδεια ίδρυσης από την εταιρεία «Κλίμακα» -εταιρεία που υποτίθεται είναι αστική μη κερδοσκοπική (Α.Μ.Κ.Ε.)- για τα δύο οικοτροφεία, το οικοτροφείο Β.Ν.Υ. -Βαριάς Νοητικής Υστέρησης- «Νεφέλη» και το ψυχογηριατρικό οικοτροφείο «Αργώ» που λειτουργούν στην Κέρκυρα........................

Παρόλο, όμως, πως τόσο στην Υ6β/Γποικ/2-7-2009 Υπουργική Απόφαση που αφορά το ψυχογηριατρικό οικοτροφείο «Αργώ», όσο και στην Υ5β/Γ.Π.οικ.116585/28-8-2009 Υπουργική Απόφαση που αφορά το οικοτροφείο Βαριάς Νοητικής Υστέρησης «Νεφέλη», αναφέρεται κατά λέξη πως «…Το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, σε συνεργασία με την Τομεακή Επιτροπή Ψυχικής Υγείας Κέρκυρας-Λευκάδας, αναλαμβάνει τη συνέχιση της λειτουργίας του συγκεκριμένου οικοτροφείου, αναθέτοντας προσωρινά τη διαχείριση της λειτουργίας του στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Κέρκυρας…», μέχρι σήμερα δεν έχει ουσιαστικά γίνει τίποτα. Έτσι, το ψυχογηριατρικό οικοτροφείο «Αργώ» εξακολουθεί να παραμένει κλειστό και όλη οι παράνομα απολυθέντες εργαζόμενοι εξακολουθούν να είναι άνεργοι, παρά τις επίσημες διαβεβαιώσεις του Υπουργείου σε επίκαιρη ερώτησή μας για άμεση επαναπρόσληψή τους. Οι οικότροφοι ασθενείς του «Αργώ» εξακολουθούν να βρίσκονται σαν υπεράριθμοι στο οικοτροφείο «Νεφέλη», αλλά και σε άλλα οικοτροφεία, δυσχεραίνοντας έτσι και τη λειτουργία των οικοτροφείων αυτών.
Τέλος, όπως φαίνεται και από παραστατικά της Εθνικής Τράπεζας, οι συντάξεις των ασθενών αυτών εξακολουθούν να κατατίθενται στο λογαριασμό της εταιρείας «Κλίμακα», από την οποία υποτίθεται ότι αφαιρέθηκε η άδεια ίδρυσης του οικοτροφείου «Αργώ» από τις 2-7-2009.
Ερωτάται η κυρία Υπουργός ποια άμεσα μέτρα προτίθεται να πάρει ούτως ώστε:
- Να λειτουργήσουν άμεσα και σωστά τόσο το ψυχογηριατρικό οικοτροφείο «Αργώ» όσο και το Οικοτροφείο Βαριάς Νοητικής Υστέρησης «Νεφέλη» σαν δημόσιες δομές ψυχικής υγείας, με πλήρη εξασφάλιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε αυτά, αλλά και των οικοτρόφων ασθενών.
- Να επαναπροσληφθούν άμεσα όλοι οι εργαζόμενοι που απολύθηκαν από το οικοτροφείο «Αργώ», τόσο αυτοί που απολύθηκαν ομαδικά στις 26-6-2009, αλλά και οι άλλοι που απολύθηκαν για εκφοβισμό παλαιότερα, κάτι για το οποίο δεσμεύθηκε δημόσια ο τότε Υπουργός, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτησή μας.

Στην ερώτηση του συναδέλφου θα απαντήσει η Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κυρία Φωτεινή Γεννηματά.
Κυρία Υπουργέ, έχετε το λόγο για τρία λεπτά.
ΦΩΦΗ ΓΕΝΝΗΜΑΤΑ (Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης): Ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, όπως γνωρίζετε, το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης υλοποιεί το πρόγραμμα με την ονομασία «Ψυχαργώς», με στόχο τη συνέχιση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας που ξεκίνησε εδώ και πάνω από είκοσι χρόνια στο χώρο της ψυχικής υγείας.

Η μεταρρυθμιστική πολιτική του Υπουργείου είναι για εμάς σημαντική προτεραιότητα και περιλαμβάνει δυο βασικούς άξονες: Την αποασυλοποίηση και κοινωνική επανένταξη των ατόμων με ψυχικές διαταραχές, με μακρά διαβίωση στα ψυχιατρικά νοσοκομεία της χώρας, μέσω της μεταστέγασής τους σε μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, ξενώνες, οικοτροφεία, προστατευμένα διαμερίσματα κ.λ.π.
Ο δεύτερος άξονας είναι η ανάπτυξη εναλλακτικών του Ψυχιατρείου Κοινοτικών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, Κέντρα Ψυχικής Υγείας, ψυχιατρικά τμήματα στα γενικά νοσοκομεία, κινητές μονάδες ψυχικής υγείας, Κέντρα Ημέρας που αποσκοπούν ακριβώς στην κατάργηση των ψυχιατρικών νοσοκομείων-ασύλων.
Είναι, πλέον, εθνική απόφαση η αντικατάσταση της ασυλικού τύπου φροντίδας από ένα δίκτυο κοινοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας που θα παρέχει ουσιαστική φροντίδα, αλλά θα σέβεται ταυτόχρονα τα ατομικά δικαιώματα του ασθενή.
Για να επιτευχθεί αυτός ο μεγαλόπνοος στόχος, το πρόγραμμα «ΨΥΧΑΡΓΩΣ» υλοποιείται τόσο από τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου όσο και από νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
Επίσης, όπως γνωρίζετε το πρόγραμμα, κατά βάση, είναι συγχρηματοδοτούμενο από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ στη συνέχεια καλύπτεται αποκλειστικά από εθνικούς πόρους.
Στο πλαίσιο αυτό, ο φορέας «Κλίμακα», νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ανέλαβε μεταξύ άλλων την ανάπτυξη των δυο μονάδων «Νεφέλη» και «Αργώ» στην Κέρκυρα. Η ανάπτυξη των δυο αυτών οικοτροφείων εγκρίθηκε από άποψη σκοπιμότητας το 2001 και μετά τον έλεγχο των αναγκαίων δικαιολογητικών από την αρμόδια Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας, χορηγήθηκαν και οι άδειες ίδρυσης και των δυο οικοτροφείων.
Στη συνέχεια, ο φορέας κατέθεσε τα απαραίτητα δικαιολογητικά για τη χορήγηση των αδειών λειτουργίας των δυο οικοτροφείων και διενεργήθηκε ο έλεγχος των κτιριακών εγκαταστάσεων από την αρμόδια επιτροπή. Στη γνωμοδότηση της επιτροπής για τα συγκεκριμένα οικοτροφεία υπήρξαν σημαντικές παρατηρήσεις, για τις οποίες ο φορέας κλήθηκε να συμμορφωθεί. Όμως, μέχρι σήμερα, το ζήτημα εκκρεμεί και ταυτόχρονα εκκρεμεί και η σχετική άδεια λειτουργίας.
Επιπλέον, ο φορέας προχώρησε στην μετακίνηση των δεκαπέντε φιλοξενουμένων από το οικοτροφείο «Αργώ» στο οικοτροφείο «Νεφέλη» και σε άλλες στεγαστικές δομές, αλλά και στην καταγγελία των συμβάσεων του απασχολούμενου προσωπικού, όπως ακριβώς θίγετε, προκειμένου να αντιμετωπιστούν περιστατικά κακοποίησης των ενοίκων του οικοτροφείου, όπως κατήγγειλε ο φορέας στην Εισαγγελία Κέρκυρας και στην Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές.
Για τους παραπάνω λόγους, το Υπουργείο προχώρησε στην ανάκληση της άδειας ίδρυσης του οικοτροφείου «Αργώ» αλλά και του οικοτροφείου «Νεφέλη».
(Στο σημείο αυτό κτυπάει το προειδοποιητικό κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας της κυρίας Υφυπουργού)
Ολοκληρώνω, κυρία Πρόεδρε. Δώστε μου λίγο χρόνο ακόμα.
Έκτοτε, το Υπουργείο Υγείας και η αρμόδια Τομεακή Επιτροπή Ψυχικής Υγείας Κέρκυρας και Λευκάδας βρίσκονται σε διαρκή συνεργασία, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφαλής και εύρυθμη διαμονή των ενοίκων στις νέες στεγαστικές δομές, στις οποίες έχουν μεταφερθεί και ταυτόχρονα για την προστασία των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων τους, γεγονός που έχει επιτευχθεί επιτυχώς μέχρι σήμερα.
Θέλω να υπογραμμίσω ότι τον Οκτώβριο του 2009 δημοσιοποιήθηκε η υπουργική απόφαση: «Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την ανάληψη της λειτουργίας των συγκεκριμένων μονάδων από άλλα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα». Δυστυχώς, όμως, δεν υπήρξε καμία εκδήλωση ενδιαφέροντος μέχρι σήμερα.
Επιφυλάσσομαι στη δευτερολογία να σας πω περισσότερα και για την κατάσταση των εργαζομένων.
Ευχαριστώ.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ:
Κυρία Υφυπουργέ, μας κάνατε πράγματι μια μεγάλη αναδρομή. Είναι γνωστές, βέβαια, οι θέσεις του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση και αποδείχθηκε πόσο δίκιο είχε το Κόμμα μου εκ του αποτελέσματος.
Ουσιαστικά, αυτό που έγινε δεν ήταν ψυχιατρική μεταρρύθμιση, ήταν παράδοση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στους ιδιώτες. Και αυτό φαίνεται από τα αποτελέσματα για τις δυο αυτές δομές ψυχικής υγείας, για τις οποίες βέβαια αναπτύξατε ένα ιστορικό. Ό,τι είπατε είναι αλήθεια, αλλά βέβαια κρύψατε πάρα πολλά. Υπάρχουν ή δεν υπάρχουν οι υπουργικές αποφάσεις, με τις οποίες ανεστάλη η άδεια λειτουργίας των δυο αυτών ψυχικών δομών υγείας από την «Κλίμακα»; Είναι ή δεν είναι αλήθεια ότι με τις ίδιες αυτές υπουργικές αποφάσεις δόθηκε εντολή στην Τομεακή Επιτροπή Ψυχικής Υγείας της Κέρκυρας, αλλά και στο Ψυχιατρείο της Κέρκυρας να συνεχίσουν τη λειτουργία προσωρινά, αλλά υπό την επίβλεψη της Διεύθυνσης του Ψυχιατρείου της Κέρκυρας και της Τομεακής Επιτροπής Ψυχικής Υγείας;

Από όλα αυτά, κυρία Υφυπουργέ, τίποτα δεν έχει γίνει. Από τον Ιούνιο ο ιδιοκτήτης της κλίμακας έκλεισε αυθαίρετα το «ΑΡΓΩ», γράφοντας στα παλιά του τα παπούτσια, χωρίς καν να ενημερώσει το Υπουργείο. Ούτε μια απλή ενημέρωση δεν έκανε. Πήρε 5.30΄ το πρωί τους οικότροφους του Ψυχογηριατρικού Οικοτροφείου «ΑΡΓΩ» και μετέφερε άλλους στο «ΝΕΦΕΛΗ» και άλλους στην «ΑΘΗΝΑ». Αυτήν τη στιγμή το «ΝΕΦΕΛΗ», ενώ πρέπει να έχει δεκατρείς αρρώστους με βαριά νοητική στέρηση, έχει και άλλους εννέα, δηλαδή είκοσι δύο ή είκοσι τέσσερις –αν θυμάμαι καλά- ασθενείς, χωρίς βέβαια να μπορεί να εφαρμόσει κανένα θεραπευτικό πρόγραμμα.
Την ίδια ώρα οι υποσχέσεις του τότε Υφυπουργού Υγείας κ. Παπαγεωργίου μένουν στον αέρα, διότι οι εργαζόμενοι που έχουν απολυθεί, άλλοι πριν ένα χρόνο και άλλοι πριν επτά μήνες, ουσιαστικά εξακολουθούν και είναι άνεργοι. Και όχι μόνο είναι άνεργοι, αλλά σύρονται και στα δικαστήρια με κατασκευασμένες κατηγορίες.
Εμείς πέρυσι από τον Ιούλιο –επαναφέραμε βέβαια την ερώτησή μας και φέτος και δεν έχουμε καμία απάντηση- ζητούμε τις εκθέσεις των επιθεωρητών υγείας, διότι ο κ. Παπαγεωργίου είπε σαφέστατα στην απάντησή του ότι η ανάκληση της λειτουργίας των δύο δομών ψυχικής υγείας και του «ΑΡΓΩ» και του «ΝΕΦΕΛΗ» στηρίχθηκαν στις εκθέσεις των επιθεωρητών υγείας. Σας ρωτώ γιατί δεν δίνετε τις εκθέσεις, τις έχουμε ζητήσει επανειλημμένα. Αυτό, αν θέλετε, θα βοηθήσει και τους εργαζόμενους που αυτήν τη στιγμή είναι στα δικαστήρια.
Εν πάση περιπτώσει, εμείς ζητούμε άμεσα τη σωστή λειτουργία και των δύο δομών μέσα στο δημόσιο σύστημα υγείας κάτω από την επίβλεψη της Τομεακής Ψυχικής Επιτροπής Υγείας της Κέρκυρας και του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου της Κέρκυρας.
Ευχαριστώ.

ΦΩΦΗ ΓΕΝΝΗΜΑΤΑ (Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Πολιτικής):
Κύριε Βουλευτά, δεν είμαι εδώ για να ωραιοποιήσω την κατάσταση. Στα περισσότερα από όσα αναφερθήκατε πρέπει να ομολογήσω ότι έχετε δίκιο.
Η κατάσταση που κληρονομήσαμε στο χώρο της ψυχικής υγείας δεν είναι καθόλου ευχάριστη, δεν μας ικανοποιεί καθόλου. Θα έλεγα, μάλιστα, ότι μας έχει πάει πάρα πολλά χρόνια πίσω. Τα τελευταία πέντε χρόνια η περίφημη μεταρρύθμιση στο χώρο της ψυχικής υγείας ήταν απλώς μια απορρύθμιση των όσων πετύχαμε τα προηγούμενα είκοσι χρόνια στον τομέα αυτό. Η χώρα βρίσκεται ξανά, δυστυχώς, εκτεθειμένη στα μάτια της διεθνούς κοινότητας και κυρίως πολύ πίσω από τις επιταγές μιας κοινωνίας που δείχνει αλληλεγγύη και απτή συμπαράσταση σε αυτούς που πραγματικά το έχουν ανάγκη.
Είναι γεγονός ότι η προηγούμενη Κυβέρνηση δεν πίστεψε ποτέ στη μεταρρύθμιση της ψυχικής υγείας και στις πολιτικές αποασυλοποίησης. Αυτό είναι που ζούμε σήμερα. Αυτή είναι η πραγματικότητα που δημιουργήθηκε. Ουσιαστικά υπέσκαψε στην πράξη τις προοπτικές της μεταρρύθμισης και άνοιξε την πόρτα στην αδιαφάνεια, στη σπατάλη, ουσιαστικά στη διάλυση των δομών που υπήρχαν. Άφησε τα πάντα στην τύχη τους, όχι μόνο στον τομέα της ψυχικής υγείας, αλλά στο σύνολο της κοινωνικής πολιτικής. Απενεργοποίησε τις διαδικασίες ελέγχου και τα κριτήρια διαχειριστικού και επιστημονικού χαρακτήρα που έθετε διαχρονικά το Υπουργείο. Το αποτέλεσμα ήταν καταστροφικό, όχι μόνο για τους άμεσα ενδιαφερόμενους ασθενείς, αλλά και για τους εργαζόμενους στο χώρο της ψυχικής υγείας, οι οποίοι μέσα στο κλίμα εγκατάλειψης που κυριάρχησε απαξιώθηκαν και πολλοί από αυτούς έχασαν και τις δουλειές τους.
Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο. Είμαστε αποφασισμένοι να επιβάλουμε την τάξη και πάλι σε αυτόν τον πολύ ευαίσθητο χώρο της ψυχικής υγείας. Είμαστε έτοιμες, μαζί και με την Υπουργό, να παρέμβουμε με τις εδώ και μια πενταετία εντελώς παροπλισμένες υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, όπου και όποτε αυτό κριθεί αναγκαίο. Δεν θα αφεθεί τίποτα στην τύχη του, δεν θα αφεθεί κανένας συμπολίτης από εδώ και πέρα στη μοίρα του.
Από εδώ και πέρα επαναφέρουμε, τόσο τη μέριμνα για ποιοτική παροχή υπηρεσιών στους ασθενείς, όσο και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας των εργαζομένων στο χώρο της ψυχικής υγείας που συγκροτούν μία πολύ ειδική και άκρως πολύτιμη, θα πρόσθετα, σχέση με τους ασθενείς τους.
Είμαστε εδώ για να εγγυηθούμε τη σύγχρονη υποστήριξη ανθρώπων που πάσχουν από οποιαδήποτε ψυχική διαταραχή, την οριστική εγκατάλειψη του συστήματος του ψυχιατρικού ασύλου που έχει αποδειχθεί όχι μόνο οικονομικά ασύμφορο, αλλά και ανθρωπιστικά απαράδεκτο, αλλά ταυτόχρονα την αποτελεσματική αντιμετώπιση των ελλειμμάτων στη χρηματοδότηση μέσα από την εξασφάλιση των αναγκαίων οικονομικών πόρων, τον εξορθολογισμό των δαπανών, αλλά και την εμβάθυνση των στόχων της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης σε όλο το φάσμα των εμπλεκόμενων διοικητικών υπηρεσιών.
Πιστεύουμε απόλυτα ότι η ψυχιατρική μεταρρύθμιση πρέπει να προχωρήσει και η χώρα μας να βγει πια από αυτή την ευρωπαϊκή επιτήρηση στην οποία την οδήγησε η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.
Κομβικό στοιχείο της πολιτικής μας είναι η διασφάλιση της ποιότητας στην λειτουργία των δομών και η συνεχής βελτίωσή τους. Μέσα σε αυτές τις εκατό μέρες δώσαμε πραγματικά έναν αγώνα δρόμου για τον σκοπό αυτό, για να μπορέσουν να βγουν οι υπουργικές αποφάσεις που θα θέτουν επιτέλους κανόνες-πλαίσιο στην ποιότητα, στην οικονομική διαχείριση και ταυτόχρονα εξασφαλίσαμε σημαντικούς οικονομικούς πόρους για να συνεχίσουν την εύρυθμη λειτουργία τους οι δομές. Και σε αυτή την κατεύθυνση σκοπεύουμε να συνεχίσουμε και από εδώ και πέρα.
Σας ευχαριστώ πολύ.