Παρουσιάστηκε χθες το τρίτο τεύχος της Εξαμηνιαίας Έκθεσης Ανάλυσης των Τουριστικών Τάσεων με τις προβλέψεις για τις τουριστικές αφίξεις του 2010, από τον πρόεδρο της Ακαδημίας Τουριστικών Ερευνών και Μελετών (ΑΤΕΜ), κ. Μάριο Βασιλόπουλο, και από τον επιστημονικό υπεύθυνο της έκθεσης και πρόεδρο του Αθηναϊκού Ινστιτούτου Εκπαίδευσης και Έρευνας (ΑΘΙΝΕΕ), κ. Γρηγόρη Παπανίκο.
Τα περιεχόμενα του τρίτου τεύχους της έκθεσης αναλύονται σε δύο μέρη, με τρεις υποενότητες το καθένα. Στο πρώτο μέρος παρουσιάζονται οι "Παγκόσμιες και ευρωπαϊκές τάσεις μετά την κρίση", οι "Μακροχρόνιες............
τάσεις των τουριστών από την Ιταλία" και οι «Προβλέψεις για τον εισερχόμενο τουρισμό στην Ελλάδα το 2010».
Το δεύτερο περιέχει άρθρο του κ. Παπανίκου για τα "Τουριστικά στοιχεία Ι",όπως επίσης και δύο άρθρα αλλοδαπών καθηγητών για τον κλάδο του τουρισμού. Το πρώτο είναι του Ντιντιέ Ροσέ υπό τον τίτλο "Τουριστική περιήγηση σε επιχειρήσεις" και το άλλο είναι των Μπανκαλόρε Π. Λινγκαράζ, Ντέιβιντ Λέϊ Γουέϊ και Κιράν Ντουκχόου-Ράμχαλ που φέρει τον τίτλο "Διοίκηση ποιότητας στην τουριστική βιομηχανία του Μαυρικίου". Οι προβλέψεις που έγιναν στα δύο πρώτα τεύχη της έκθεσης βασίστηκαν σε ένα υπόδειγμα που κατηγοριοποιούσε τις χώρες προέλευσης των τουριστών σε τέσσερις περιοχές-χώρες. Αυτές είναι οι χώρες του ευρώ, οι σκανδιναβικές χώρες, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι λοιπές χώρες.
Τον προηγούμενο χρόνο η ΕΣΥΕ, στο πλαίσιο ενός μνημονίου συνεργασίας που έχει υπογράψει με την Τράπεζα της Ελλάδος, χρησιμοποιεί την Έρευνα Συνόρων της Τράπεζας της Ελλάδος για την εκτίμηση των αλλοδαπών τουριστών.
Μία αύξηση του εισοδήματος των χωρών της ευρωζώνης κατά 10%, θα αυξήσει τον εισερχόμενο τουρισμό της Ελλάδος από τις χώρες αυτές κατά 9,3%. Αυτό με την προϋπόθεση ότι οι άλλοι παράγοντες παραμένουν αμετάβλητοι, κάτι που βέβαια στην πράξη δεν ισχύει. Για παράδειγμα, μία αύξηση της τιμής του πετρελαίου κατά 20%, θα μειώσει τις αφίξεις κατά 2%. Φαίνεται μικρή η πτώση, αλλά οι διακυμάνσεις της τιμής του πετρελαίου μέσα σε ένα έτος ξεπερνούν το 20%. Για παράδειγμα, η μέση τιμή του πετρελαίου το 2008 ήταν 100 δολ. το βαρέλι με τυπική απόκλιση 29 δολ. το βαρέλι και το 2009 έπεσε στα 62 δολ. το βαρέλι με τυπική απόκλιση 13,5 δολ., ή στο 22% της μέσης τιμής. Για το 2010, η εκτίμηση είναι ότι η τιμή θα κυμανθεί γύρω στα 80 δολ. το βαρέλι. Συνεπώς, από έτος σε έτος η τιμή αυξάνεται ή μειώνεται πλέον του 100%. Τέτοιες μεταβολές μπορεί να έχουν πολύ μεγάλες επιδράσεις στον ελληνικό τουρισμό.
Στην ομάδα που περιλαμβάνει τις χώρες ΗΠΑ, Αυστραλία, Καναδά, Ηνωμένο Βασίλειο, Ελβετία, Ρωσία, Δανία, Σουηδία, και Νορβηγία μπορούμε να πούμε ότι, αν εξαιρέσουμε το Ην. Βασίλειο, οι άλλες χώρες μπορεί να θεωρούν τον ελληνικό προορισμό ως σχετικά πολυτελές αγαθό. Μία αύξηση του εισοδήματος κατά 10% αυτών των χωρών, αυξάνει τις τουριστικές αφίξεις κατά 11,2%. Αντίθετα, η τιμή του πετρελαίου έχει μεγαλύτερη επίπτωση κάτι που είναι λογικό, αφού η απόσταση και συνεπώς το κόστος του ταξιδιού είναι κατά μέσο όρο μεγαλύτερο γιΆαυτές τις χώρες. Μία 20% αύξηση της τιμής του πετρελαίου, μειώνει τις ελληνικές τουριστικές αφίξεις κατά 1,5%.
Για τη μέση τιμή του πετρελαίου των 80 ευρώ, οι αφίξεις θα αυξηθούν κατά 8,6% σε σχέση με το 2009. Η αύξηση αυτή είναι μεγάλη λόγω της μεγάλης πτώσης των αφίξεων το 2009. Η πρόβλεψη όμως, δίνει μικρότερη τιμή από αυτή του 2008. Συνεπώς, αν δεν υπάρχει αλλαγή στη μακροχρόνια ανοδική τάση του ελληνικού τουρισμού, τότε το 2009 και 2010 ο ελληνικός τουρισμός είχε πέσει κάτω από την μακροχρόνια τάση.
Το κατά πόσο αυτό είναι συγκυριακό είναι ένα άλλο θέμα που απαιτεί μεγαλύτερη ανάλυση και ξεφεύγει από τα όρια της απλής ανάλυσης προβλέψεων. Πάντως, αν δεν είναι συγκυριακό, ο μεγάλος αυτός κλάδος της ελληνικής οικονομίας μπορεί να εισέρχεται σε μία μακρά περίοδο φθίνουσας πορείας. Το 2008 ο εισερχόμενος τουρισμός στην Ελλάδα ήταν κοντά στα 16 εκατ. τουρίστες, έπεσε περί τα 10% το 2009 στα 14,3 εκατ. τουρίστες και το 2010 εκτιμάται ότι οι αλλοδαποί τουρίστες θα φθάσουν στα 15,5 εκατ. Η εκτίμηση αυτή, η οποία ισοδυναμεί με αύξηση της τάξης του 8,6%, υποθέτει ότι οι οικονομίες των χωρών προέλευσης του ελληνικού τουρισμού θα καταφέρουν, σύμφωνα με όλες τις προβλέψεις, να εξέλθουν από την κρίση και η τιμή του πετρελαίου θα είναι κοντά στα 80 δολάρια το βαρέλι.
Η πρόβλεψη αυτή είναι μεγαλύτερη από την πρόβλεψη που κάνει o WTTC για το 2010. Προβλέπει, λοιπόν, ο WTTC μία μικρή αύξηση της τάξης του 1,7% για το 2010 σε σχέση με το 2009. Αν η τιμή του πετρελαίου φθάσει τα 100 δολ. το βαρέλι, τότε ο εισερχόμενος τουρισμός στην Ελλάδα θα αυξηθεί κατά 5,77% και αντίστοιχα αν η τιμή του πετρελαίου είναι 60 δολ. το βαρέλι, ο εισερχόμενος τουρισμός θα αυξηθεί κατά 12,37%. Πάντως υπάρχουν οργανισμοί προβλέψεων που εκτιμούν ότι η τιμή του πετρελαίου το καλοκαίρι του 2010 θα φθάσει τα 110 δολ. το βαρέλι, στην οποία περίπτωση η αύξηση του εισερχόμενου τουρισμού θα περιοριστεί στο 4,6%.
