Το Προεδρείο της ΓΣΕΒΕΕ συναντήθηκε σήμερα με την Υπουργό Οικονομίας Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας κα Λ. Κατσέλη. Η ΓΣΕΒΕΕ κατέθεσε Υπόμνημα προς την Υπουργό, θέτοντας μια σειρά ζητημάτων που απασχολούν τις Μικρές και Πολύ Μικρές επιχείρησες.
Αναλυτικά το Υπόμνημα:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η ΓΣΕΒΕΕ έχει επανειλημμένα αναφερθεί στην ανάγκη διαμόρφωσης ενός νέου.......
αναπτυξιακού προτύπου της Ελληνικής οικονομίας, με επίκεντρο τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες εκτός του γεγονότος ότι αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα (99%) συγκεντρώνουν και το υψηλότερο ποσοστό απασχόλησης του ιδιωτικού τομέα στην ΕΕ. Ένα νέο αναπτυξιακό πρότυπο και ένα κράτος αρωγό και όχι βαρίδι στην ανάπτυξη όπως συμβαίνει σήμερα.
Η ΓΣΕΒΕΕ θεωρεί ότι πρώτο μέλημα του Υπουργείου Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας πρέπει να είναι η έναρξη της συζήτησης για ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης της χώρας μας, με βασικούς πυλώνες τον τουρισμό, ο οποίος αποτελεί την μεγαλύτερή μας «βιομηχανία» (18% του ΑΕΠ), σε συνδυασμό με το περιβάλλον, τον πολιτισμό, τις επενδύσεις με περιβαλλοντικό προσανατολισμό και την παραγωγή και τυποποίηση ποιοτικών και καινοτόμων προϊόντων. Μεγάλη, επίσης, έμφαση πρέπει να δοθεί στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού (παιδεία) καθώς και στη σύνδεση της έρευνας με τις μικρές επιχειρήσεις. Ειδικά για τα ζητήματα του τουρισμού, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην επίλυση των διαχρονικών προβλημάτων και την άρση των περιορισμών που αντιμετωπίζει ο τομέας. Όπως είναι γνωστό, η τουριστική ανάπτυξη καθορίζει και την εξέλιξη συνδεδεμένων και άλλων κλάδων της οικονομίας, στους οποίους δραστηριοποιείται μεγάλος αριθμός επαγγελματιών, βιοτεχνών και εμπόρων. Ενδεικτικά, αξίζει να αναφερθούν τα παρακάτω απαραίτητα μέτρα:
• η αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τον Τουρισμό, μακριά από τη φιλοσοφία εξυπηρέτησης εργολαβικών συμφερόντων και ολιγοπώλησης των τουριστικών υπηρεσιών, που στην πράξη θα επέφεραν την παροχή χαμηλού κόστους και ποιότητας υπηρεσιών.
• η αναβάθμιση των δημοσίων υποδομών και των δικτύων (αεροδρόμια, λιμάνια) και η έμφαση στην διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος με ενίσχυση του θαλάσσιου (κρουαζιέρες) και του συνεδριακού – εκθεσιακού τουρισμού
• η αναμόρφωση και ο εκσυγχρονισμός του γενικότερου θεσμικού πλαισίου που διέπει τον τομέα του τουρισμού
1) Ρευστότητα – Χρηματοδότηση Μικρών και Πολύ Μικρών Επιχειρήσεων
Τα μέτρα που προτείνει το Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας & Ναυτιλίας με το σχέδιο νόμου κινούνται σε θετική κατεύθυνση. Αποτελούν ΤΟΜΗ, ένα πρώτο βήμα στην απαίτηση της κοινωνίας για μια άλλη σχέση των τραπεζών με το κοινωνικό σύνολο και τις επιχειρήσεις. Σχέση, η οποία έως και τώρα είναι «λεόντειος» υπέρ των τραπεζών. Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης και της ύφεσης έχουν επιφέρει σημαντικά προβλήματα σε μεγάλο αριθμό μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, τα οποία εντοπίζονται κυρίως στην έλλειψη ρευστότητας, τη μείωση του κύκλου εργασιών και τη γενικευμένη αστάθεια του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την αβεβαιότητα για το μέλλον. Οι τράπεζες στηρίχθηκαν από το Κράτος με χρήματα των φορολογούμενων πολιτών πριν από ένα χρόνο. Το ίδιο έπρεπε να είχε γίνει τότε και για την πραγματική οικονομία.
Οι διατάξεις που προωθούνται με το νομοσχέδιο για την ενίσχυση της ρευστότητας της αγοράς αναφορικά με τη ρύθμιση των οφειλών των επιχειρήσεων προς τις τράπεζες αναμένεται να προσφέρουν μια «ένεση» ρευστότητας στις μικρές επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν έκτακτα προβλήματα. Είναι χρήσιμο, βέβαια, να γίνουν ορισμένες τροποποιήσεις των διατάξεων σε σχέση με τους δικαιούχους και τους όρους της ρύθμισης, με σκοπό την κάλυψη του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων.
Θετικά, κατ’ αρχάς, κρίνονται και τα μέτρα που αφορούν τη λειτουργία της ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ ΑΕ και ειδικότερα οι διατάξεις σε σχέση με τους όρους εγγραφής και παραμονής στο Σύστημα Αθέτησης Υποχρεώσεων. Ένας φορέας όπως η ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ ΑΕ είναι αδιαμφισβήτητα χρήσιμος. Ωστόσο, η λειτουργία του σήμερα είναι προσανατολισμένη αποκλειστικά στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων των τραπεζών. Η οποιαδήποτε αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας αυτού του φορέα θα πρέπει να αποσκοπεί στην ανεύρεση μιας «χρυσής τομής» ανάμεσα στους «κακοπληρωτές» και στους «ατυχήσαντες». Θα πρέπει, δηλαδή, να διαμορφωθεί ένας μηχανισμός που να μπορεί να διακρίνει ανάμεσα σε αυτούς που συστηματικά αθετούν τις υποχρεώσεις τους και σε εκείνους, οι οποίοι εξαιτίας ανυπέρβλητων εμποδίων, όπως για παράδειγμα, η έλλειψη ρευστότητας που οφείλεται στην ύφεση, δεν μπορούν παρά να αθετήσουν τις υποχρεώσεις τους. Στόχος της αναμόρφωσης της ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ ΑΕ θα πρέπει να είναι η εξασφάλιση της δεύτερης ευκαιρίας σε ατυχήσαντες επιχειρηματίες.
Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων, η ΓΣΕΒΕΕ προτείνει η λειτουργία της ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ ΑΕ να τεθεί υπό την εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδας και με τη συμμετοχή εκπροσώπου του Υπουργείου Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας & Ναυτιλίας στο ΔΣ της εταιρίας.
Η ΓΣΕΒΕΕ καλεί την Κυβέρνηση να εντείνει τις προσπάθειές της για την ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας με στόχο την έξοδο από την κρίση και να προχωρήσει απρόσκοπτα σε όλα τα μέτρα που απαιτούνται ώστε η σχέση μεταξύ χρηματοπιστωτικού συστήματος και μικρών επιχειρήσεων, η οποία μέχρι σήμερα είναι ετεροβαρής, να καταστεί πιο ισορροπημένη και αμοιβαία επωφελής.
Επαναφορά αφορολόγητου αποθεματικού
Πέρα από την χρηματοδότηση με δανεισμό, η οποία περνάει μέσα από την κερδοφορία των τραπεζών, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για την ενίσχυση της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων με ίδια κεφάλαια, η οποία άλλωστε βελτιώνει τις προοπτικές βιωσιμότητας των επιχειρήσεων ιδιαίτερα σε περιόδους ύφεσης, όπως η σημερινή. Η επαναφορά του αφορολόγητου αποθεματικού για επενδύσεις αποτελεί πάγια θέση της ΓΣΕΒΕΕ. Προτείνεται να μειώνεται κλιμακωτά το ποσοστό της έκπτωσης ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης. Αξίζει να σημειωθεί ότι το μέτρο αυτό είναι σύμφωνο με τον Κανονισμό για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis) και ότι ήδη εφαρμόζεται με επιτυχία σε πολλές χώρες της Ε.Ε.
Έναρξη διαλόγου ανάμεσα σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για το ζήτημα των μεταχρονολογημένων επιταγών
Είναι γνωστό και όπως αποδεικνύεται και από τα στοιχεία της ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ ΑΕ, το ύψος των ακάλυπτων επιταγών θα ξεπεράσει κατά πολύ τα 3 δις. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους Το πρόβλημα αυτό, το οποίο επιβαρύνει περισσότερο τις επιχειρήσεις μικρού και μεσαίου μεγέθους είναι ενδεικτικό της έλλειψης ρευστότητας. Η έκδοση επιταγών έχει φτάσει να ισοδυναμεί με άτοκο δανεισμό μεταξύ των επιχειρήσεων. Η θέση της ΓΣΕΒΕΕ σχετικά με το ζήτημα αυτό είναι η σταδιακή μείωση του ορίου μεταχρονολόγησης μετά από διαβούλευση με τους εκπροσώπους του επιχειρηματικού κόσμου. Αυτό, άλλωστε έδειξε και πρόσφατη έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ για το ζήτημα αυτό.
Παροχή εγγυήσεων 15 δισ. € στην ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ
Μετεξέλιξη της ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ σε Τράπεζα ΜΜΕ
Η παροχή εγγυήσεων από το Δημόσιο προς τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δεν απέφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Οι τράπεζες είναι, αδικαιολόγητα τις περισσότερες φορές, φειδωλές στην παροχή χρηματοδότησης, ενώ παράλληλα οι όροι που θέτουν καθιστούν απαγορευτικό το κόστος για τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις. Σύμφωνα με έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, η πρόσβαση των μικρών επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση είναι εξαιρετικά δυσχερής και το χρηματοπιστωτικό σύστημα στην Ελλάδα δεν έχει βάθος αλλά ούτε έχει αναπτύξει την κουλτούρα και τα απαραίτητα χρηματοδοτικά εργαλεία που θα ήταν άλλωστε κατάλληλα και για την ίδια την ελληνική οικονομία. Δεν αξιολογούν και δεν χρηματοδοτούν οι τράπεζες στην Ελλάδα καινοτόμα επιχειρηματικά σχέδια χωρίς να υπάρχουν εμπράγματες εξασφαλίσεις.
Συνεπώς, κρίνεται σκόπιμο το ποσό των εγγυήσεων από το συνολικό πακέτο των 28 δις. € να μεταφερθεί στην ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ και στη συνέχεια να διοχετευτεί για εγγυήσεις δανείων των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων. Δεν αρκεί, ωστόσο, μονό η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ. Η χώρα μας στερείται χρηματοδοτικών υποδομών προσαρμοσμένων στις ανάγκες των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων. Αποτελεί πλέον ώριμη ανάγκη η μετεξέλιξη της ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ σε χρηματοπιστωτικό οργανισμό ή η δημιουργία ενός νέου χρηματοδοτικού φορέα, ο οποίος θα παρέχει ένα μίγμα χρηματοοικονομικών προϊόντων, όπως μικροδάνεια, εγγυήσεις και συνεγγυήσεις, συμμετοχές και συμβουλευτικές υπηρεσίες.
(Σημ: Επισυνάπτεται η μελέτη του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ για θέματα χρηματοδότησης των μικρών επιχειρήσεων)
Παροχή ευνοϊκών όρων δανειοδότησης στις Πολύ Μικρές & Μικρές Επιχειρήσεις από τις Δημόσιες Τράπεζες
Κρίσιμος για τη στήριξη των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων μπορεί να αποδειχτεί ο ρόλος των τραπεζών τις οποίες ελέγχει το Δημόσιο (Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, Αγροτική Τράπεζα). Χρειάζεται αλλαγή προσανατολισμού των τραπεζών αυτών προς την κατεύθυνση προσέλκυσης πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων, οι οποίες σήμερα είτε αποκλείονται από το χρηματοπιστωτικό σύστημα είτε δεν επιθυμούν να δανειοδοτηθούν, μέσω της παροχής ευνοϊκότερων όρων από αυτούς που ισχύουν σήμερα. Μια τέτοια εξέλιξη θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό στην τραπεζική αγορά προς όφελος των πελατών. Οι τράπεζες σήμερα είναι προσανατολισμένες σχεδόν αποκλειστικά στην εξασφάλιση των χορηγούμενων κεφαλαίων τους χωρίς να λαμβάνουν ιδιαίτερα υπόψη το επενδυτικό σχέδιο και να εφαρμόζουν κριτήρια αξιολόγησης, όπως η καινοτομία.
Αναθεώρηση του ΕΣΠΑ 2007-2013 προς την κατεύθυνση της διευκόλυνσης της συμμετοχής των μικρών επιχειρήσεων
Ένας σημαντικός πυλώνας στήριξης των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων μπορεί να αποδειχτεί το ΕΣΠΑ 2007-2013. Για να γίνει αυτό πραγματικότητα, θα πρέπει αφενός μεν να προωθηθούν προγράμματα και δράσεις ειδικά για τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις και αφετέρου να διαμορφωθούν εκ νέου τα κριτήρια επιλεξιμότητας των επιχειρήσεων. Από τη μέχρι τώρα εφαρμογή προγραμμάτων του ΕΣΠΑ, μεγάλο μέρος επιχειρήσεων επί της ουσίας αποκλείονται λόγω των όρων και των κριτηρίων που τίθενται, αλλά και της μεγάλης γραφειοκρατίας. Ειδική μέριμνα θα πρέπει να υπάρξει για την κατηγορία των αυτοαπασχολούμενων, με τη δημιουργία ενός διακριτού συστήματος συμμετοχής και αξιολόγησής τους.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα του Τύπου, προωθείται η μείωση της συνολικής χρηματοδότησης των προγραμμάτων ενίσχυσης των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων μέσω των ΠΕΠ, λόγω χαμηλού ενδιαφέροντος. Θα πρέπει να υπάρξει δέσμευση ότι το ποσό της μείωσης θα κατευθυνθεί εκ νέου προς τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις με τη διαμόρφωση νέων προγραμμάτων που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες αυτής της κατηγορίας επιχειρήσεων. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στη διατηρησιμότητα των θέσεων εργασίας, ειδικά σε μια περίοδο ύφεσης όπως η σημερινή και λιγότερο στη δημιουργία νέων. Απαραίτητη και η «αναβολή» για τα επόμενα δύο έτη της εθνικής δαπάνης, έτσι ώστε να υπάρξει άνετη ροή χρηματοδότησης, παρακάμπτοντας τη δημοσιονομική «στενότητα». Αποτελεί συμβατή ενέργεια σύμφωνα και με τις κατευθύνσεις της ΕΕ. Έμφαση πρέπει να δοθεί σε επενδυτικά προγράμματα παραγωγικών μονάδων και τουριστικών ποιοτικών επενδύσεων.
2) Δανειοδότηση επιχειρήσεων για αποπληρωμή χρεών προς το Δημόσιο
Η ΓΣΕΒΕΕ προτείνει ως άμεσο μέτρο για την αντιμετώπιση του προβλήματος της μη εξόφλησης των οφειλών των επιχειρήσεων προς το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία την δανειοδότηση των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων με επιδότηση επιτοκίου από την ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ. Συγκεκριμένα, η πρόταση αφορά την δημιουργία ενός προγράμματος από την ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ, το οποίο θα προσφέρει επιδότηση επιτοκίου για ειδικά δάνεια που συνάπτουν οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση των υποχρεώσεών τους προς το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των δανείων αυτών είναι ότι το ποσό δεν εκταμιεύεται στον δανειζόμενο, αλλά μεταφέρεται απευθείας από την Τράπεζα στον φορέα του Δημοσίου και το Ασφαλιστικό Ταμείο προς το οποίο έχει ανεκπλήρωτες υποχρεώσεις ο δανειζόμενος. Το μέγιστο ποσό του δανείου προτείνεται να καθοριστεί στο ύψος των οφειλών του δανειζόμενου προς το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία, με ανώτατο όριο το ποσό των 100.000 ευρώ και με χρονική διάρκεια 5 έτη.
3) Ωράριο λειτουργίας καταστημάτων – εμπορική χωροταξία
Καμία αλλαγή στο καθεστώς για την Αργία της Κυριακής.
Επαναφορά του καθεστώτος ωραρίου λειτουργίας προ του Ν. 3377/2005
Η Ελλάδα διαθέτει το πλέον πολύωρο πλαίσιο λειτουργίας καταστημάτων στην Ευρώπη. Η προσθήκη και της λειτουργίας την Κυριακή θα είναι εξοντωτική τόσο για τις Μικρές όσο και για τις Μεσαίες επιχειρήσεις διότι αυξάνεται το λειτουργικό κόστος. Από την άλλη, η καταναλωτική δαπάνη συνδέεται με το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και όχι από τις ώρες λειτουργίας των καταστημάτων. Η διεύρυνση του ωραρίου δεν αυξάνει την κατανάλωση, αλλά απλά τη διαχέει σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Είναι χαρακτηριστικό το παρακάτω απόσπασμα από έκθεση του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τις ΜΜΕ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:
“Η απελευθέρωση του ωραρίου των λιανεμπορικών καταστημάτων φαίνεται να επιταχύνει τη μείωση του μεριδίου αγοράς των ΜΜΕ, ελαττώνοντας την κερδοφορία τους ( το κόστος αυξάνει περισσότερο από τις πωλήσεις ). Οι μεγάλες επιχειρήσεις είναι πιο ικανές να εκμεταλλευτούν το συνεχές ωράριο μια και είναι σε θέση να προσλάβουν εργαζομένους μερικής απασχόλησης και να οργανώσουν εναλλαγές βάρδιας. Τα μικρά καταστήματα δεν έχουν την δυνατότητα να πληρώσουν επιπλέον εργαζόμενο και ειδικότερα τα μικρά εξειδικευμένα μαγαζιά δεν είναι σε θέση να προσλάβουν φθηνό ανειδίκευτο προσωπικό μερικής απασχόλησης, αφού η σωστή εξυπηρέτηση των πελατών απαιτεί ‘‘ένα συγκεκριμένο βαθμό εμπειρίας”.
Την δεκαετία του ΄90 υπήρξε ένας ευρύς διάλογος στην Ευρώπη και πάρθηκαν αποφάσεις στην κατεύθυνση της διεύρυνσης έως και απελευθέρωσης σε ορισμένες χώρες του ωραρίου λειτουργίας των λιανεμπορικών καταστημάτων και ιδιαίτερα των τροφίμων. Σήμερα στις περισσότερες χώρες της ΕΕ χωρίς απελευθερωμένο ωράριο υπάρχει μια τάση διεύρυνσης των ωρών λειτουργίας των καταστημάτων λιανικού εμπορίου. Όμως στις χώρες εκείνες που το διευρυμένο ωράριο λειτουργίας είχε ήδη καθιερωθεί, παρουσιάζεται η αντίθετη τάση (επαναφορά κανονισμών). Και αυτό γιατί:
Υπάρχουν οικονομικές επιπτώσεις που οφείλονται σε σημαντική απώλεια μεριδίου αγοράς, καθώς ο αριθμός των μικρών καταστημάτων λιανικού εμπορίου μειώνεται σε αντίθεση με τον αριθμό των αναδυόμενων εμπορικών κέντρων που αυξάνει (Ισπανία). Στην Γαλλία, αντίστοιχα, οι αρνητικές επιπτώσεις που προέκυψαν στα μικρά μαγαζιά από την δημιουργία πολλών υπεραγορών (το 1999), είχαν ως αποτέλεσμα την λήψη μέτρων που αποθάρρυναν την δημιουργία νέων.
Γίνονται προσπάθειες να αντισταθμιστεί το μειονέκτημα των μικρών καταστημάτων έναντι των μεγάλων, με ρυθμίσεις που δίνουν περισσότερη ελευθερία (ωρών λειτουργίας) στα μικρά καταστήματα (Νορβηγία). Παρόμοιες ρυθμίσεις τέθηκαν σε ισχύ στην Πορτογαλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Δανία, περιορίζοντας τις ώρες λειτουργίας των μεγάλων καταστημάτων το Σάββατο και την Κυριακή και επιτρέποντας μόνο στα πολύ μικρά καταστήματα να έχουν ελεύθερο ωράριο τις συγκεκριμένες ημέρες.
Στην Γερμανία, σύμφωνα με έρευνα του Ifo Institute for Economic Research περίπου οι μισοί καταναλωτές δεν έκαναν χρήση του διευρυμένου ωραρίου πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους με το προηγούμενο καθεστώς. Για την ακρίβεια μόνο το 1,5% των καταναλωτών χρησιμοποιεί τακτικά τις νέες ευκολίες. Αναδεικνύετε συνεπώς το εύλογο ερώτημα του κατά πόσο υπάρχει πραγματική ανάγκη της κοινωνίας για επέκταση του ωραρίου ή αν η επέκταση απαντά σε συντεχνιακά αιτήματα των μεγάλων καταστημάτων.
Ως προς την εξέλιξη της απασχόλησης στα καταστήματα που έκαναν χρήση του διευρυμένου ωραρίου, ανάλογη μελέτη έδειξε πως η επιμήκυνση των ωρών λειτουργίας όχι μόνο δεν σταθεροποίησε την απασχόληση αλλά ότι υπήρξε μεγάλη απώλεια θέσεων εργασίας στον τομέα του λιανικού εμπορίου. Η πλειονότητα των καταστημάτων που ανοίγουν περισσότερες ώρες, είτε επέκτεινε τις ώρες εργασίας των υπαλλήλων της είτε μείωσε τους υπαλλήλους. Το 43% των καταστημάτων δεν έκανε ούτε μία πρόσληψη, το 36% μείωσε το προσωπικό και προχώρησε σε απολύσεις και μόλις το 21% αύξησε τις θέσεις εργασίας. Αυτό που προκύπτει από τις μελέτες είναι μια τάση μείωσης των θέσεων πλήρους απασχόλησης και αντικατάστασή τους από θέσεις μερικής απασχόλησης. Δηλαδή συνολική μείωση των θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης και των εισοδημάτων που προκύπτουν από αυτές. Στα παραπάνω πρέπει να υπολογίσουμε και τις θέσεις εργασίας που χάνονται εξαιτίας του κλεισίματος των μικρών επιχειρήσεων.
Στην Ευρώπη τρία είναι τα κύρια χαρακτηριστικά σε σχέση με το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων:
• Υπάρχει συγκεκριμένη ώρα έναρξης λειτουργίας (δεν υπάρχει στην Ελλάδα).
• Η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποφασίζει ποιο θα είναι το τοπικό ωράριο ανάλογα με τις ανάγκες της τοπικής αγοράς.
• Δεν υπάρχει ενιαίο ωράριο σε καμία χώρα. Τα ευρωπαϊκά ωράρια, διαφέρουν από πόλη σε πόλη, από περιοχή σε περιοχή και σε ορισμένες περιπτώσεις και από δρόμο σε δρόμο.
Εκπτώσεις – προσφορές
Άμεσα συνδεδεμένο με τα παραπάνω είναι το ζήτημα του καθεστώτος αναφορικά με τις περιόδους εκπτώσεων και προσφορών. Η ΓΣΕΒΕΕ θεωρεί ότι θα πρέπει να καθοριστούν με σαφήνεια και να είναι σταθερές οι χρονικές περίοδοι, κατά τις οποίες επιτρέπεται η παροχή εκπτώσεων ή προσφορών. Η προηγούμενη Κυβέρνηση με τροπολογία σε άσχετο νομοσχέδιο (Ν. 3769/2009 «Εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών όσον αφορά την πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και την παροχή αυτών και άλλες διατάξεις») ουσιαστικά τις καθιστά ελεύθερες. Αναμένεται, επομένως, να δημιουργήσει συνθήκες “φουσκώματος” τιμών, ώστε να επιτραπεί επί της ουσίας μια παρατεταμένη περίοδος εκπτώσεων και προσφορών. Οι καταναλωτές αλλά και οι Μικρές επιχειρήσεις δεν πρόκειται να ωφεληθούν παρά μόνο κατ’ επίφαση.
Η συγκεκριμένη τροπολογία νομιμοποιεί όσους παρέβλεπαν το θεσμικό πλαίσιο που είχε διαμορφωθεί μετά από συνεχή διαβούλευση των φορέων της αγοράς με το Υπουργείο Ανάπτυξης, προκειμένου οι εκπτώσεις και οι προσφορές να είναι πραγματικές για τους καταναλωτές και “λειτουργικές” για τις επιχειρήσεις. Η συγκεκριμένη πολιτική καταργείται από τη στιγμή που είναι ανέφικτο για τις επιχειρήσεις να κάνουν πραγματικές εκπτώσεις επί τριμήνου.
Αυστηροποίηση εμπορικής χωροταξίας για την ουσιαστική προστασία του ανταγωνισμού
Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει επίσης να επανεξεταστούν οι όροι αδειοδότησης και λειτουργίας των μεγάλων εμπορικών κέντρων και υπερκαταστημάτων στην κατεύθυνση της αξιολόγησης των συνεπειών τους στην λειτουργία των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Οδηγία για τις Υπηρεσίες, πέραν των ανακατατάξεων που θα επιφέρει σε πολλές κατηγορίες επαγγελμάτων, αφήνει πολύ μικρά περιθώρια παρέμβασης στο θέμα της εμπορικής χωροταξίας υπό το πρόσχημα της ελευθερίας εγκατάστασης. Ωστόσο, κάθε κράτος – μέλος μπορεί να διατηρήσει ορισμένες διατάξεις για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Η ΓΣΕΒΕΕ θεωρεί ότι η Ελληνική Κυβέρνηση μπορεί να επικαλεστεί, ενδεικτικά, τους παρακάτω λόγους για να θεσπίσει αυστηρές διατάξεις για τη λειτουργία των εμπορικών κέντρων:
α) «στόχοι κοινωνικής πολιτικής» με την έννοια ότι οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις συμβάλλουν στην κοινωνική συνοχή καθώς αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων και συγκεντρώνουν πολύ μεγάλο κομμάτι της απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα (πρώτη στην ΕΕ-27).
β) «διατήρηση της χρηματοοικονομικής ισορροπίας του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης» με την έννοια ότι οι εισφορές στον ΟΑΕΕ καθορίζονται στην ουσία από τον αριθμό των επιχειρήσεων (ο οποίος θα μειωθεί λόγω της λειτουργίας των εμπορικών κέντρων)
γ) «πρόληψη του αθέμιτου ανταγωνισμού» με την έννοια ότι οι μεγάλες εμπορικές αλυσίδες και τα εμπορικά κέντρα, αποσπώντας ολοένα και μεγαλύτερο τμήμα της αγοράς λιανικού εμπορίου και επαγγελματικής στέγης αντίστοιχα, θα είναι σε θέση αργότερα να επιβάλλουν μονοπωλιακές τιμές
δ) «προστασία του περιβάλλοντος και του αστικού περιβάλλοντος,
συμπεριλαμβανομένης και της χωροταξίας πόλεων και υπαίθρου» με την έννοια ότι τα μεγάλα εμπορικά κέντρα είναι ενεργοβόρα και γενικότερα επιβαρύνουν το αστικό περιβάλλον (μετακινήσεις οχημάτων, απορρίμματα κλπ) στις ήδη υποβαθμισμένες, από άποψη ποιότητας ζωής, ελληνικές πόλεις.
Όλα τα προαναφερόμενα αποτελούν παράδειγμα που αναδεικνύει τη δυνατότητα της Ελληνικής Κυβέρνησης να ενσωματώσει στο εθνικό δίκαιο την Οδηγία για τις Υπηρεσίες, λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας και με γνώμονα τις ανάγκες των μικρών επιχειρήσεων. Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται ουσιαστικός διάλογος ανάμεσα σε Κυβέρνηση και ενδιαφερόμενους φορείς επί όλων των ζητημάτων που άπτονται της συγκεκριμένης Οδηγίας.
4) Θεσμικό Πλαίσιο
Απλοποίηση και επιτάχυνση διαδικασιών ίδρυσης και ειδικά αδειοδότησης των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων
Σε όλες τις φάσεις του κύκλου ζωής τους και σχεδόν σε κάθε πτυχή της καθημερινής λειτουργίας τους, οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις έχουν να κάνουν με το Κράτος. Η πολυνομία, οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και οι δαιδαλώδεις και χρονοβόρες διαδικασίες που χαρακτηρίζουν τη Δημόσια Διοίκηση επιφέρουν σημαντικό κόστος για τις μικρές επιχειρήσεις, πλήττοντας την ανταγωνιστικότητά τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η απαραίτητη διαδικασία αδειοδότησης, όπου το θεσμικό πλαίσιο αποτελείται από 115 ρυθμίσεις (47 νόμους, 11 Προεδρικά Διατάγματα, 19 Υπουργικές Αποφάσεις, 24 Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις και 14 Βασιλικά, Πολεοδομικά και Υγειονομικά Διατάγματα), ενώ μόνο οι διαδικασίες περιβαλλοντικής και πολεοδομικής αδειοδότησης διέπονται από 44 και 21 ρυθμίσεις αντίστοιχα. Κρίνεται, συνεπώς, επιβεβλημένη η αναθεώρηση του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου, με στόχο την απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών. Το ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ επιζητεί συνεργασία με το Υπουργείο για τη διεξαγωγή έρευνας σε επιχειρήσεις που έχουν αδειοδοτηθεί τα 3 χρόνια ώστε να αναδειχθούν, με τον πλέον εμφανή τρόπο, τα πραγματικά εμπόδια που αφορούν στην αδειοδότηση.
Υιοθέτηση της αρχής «προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις» στη νομοπαρασκευαστική διαδικασία
Εφαρμογή Έκθεσης Αναμενόμενων Επιπτώσεων πριν από κάθε νομοθετική πράξη
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2008 έδωσε στη δημοσιότητα την Πρωτοβουλία «Πράξη για τις Μικρές Επιχειρήσεις» (Small Business Act), με την οποία καλεί τα κράτη-μέλη να προχωρήσουν στην υλοποίηση μέτρων με βάση 10 αρχές. Βασική φιλοσοφία του κειμένου είναι η υιοθέτηση της αρχής «προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις». Μέχρι σήμερα, ο κανόνας στη διαμόρφωση μέτρων και τη διατύπωση νόμων ήταν η κατάσταση και οι ανάγκες των μεγάλων επιχειρήσεων. Δυστυχώς, η Ελλάδα βρίσκεται κάτω από το μέσο όρο της ΕΕ τόσο στην εφαρμογή της Πράξης για τις Μικρές Επιχειρήσεις όσο και στην υιοθέτηση της αρχής «προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις», σύμφωνα με έρευνα που παρουσιάστηκε στο Έκτακτο Συνέδριο της UEAPME στα τέλη Απρίλη (επισυνάπτεται κείμενο με τα συμπεράσματα του Συνεδρίου). Αυτό επιβάλλεται πλέον να αλλάξει. Οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως «εξαιρέσεις», αλλά αντίθετα πρέπει να αποτελούν το σημείο αναφοράς κατά τον σχεδιασμό πολιτικής. Άρρηκτα συνδεδεμένο με αυτό είναι το ζήτημα της εκπόνησης μελέτης των αναμενόμενων επιπτώσεων κάθε νέας νομοθετικής πράξης. Το Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας σε συνεργασία με τα συναρμόδια σε κάθε περίπτωση Υπουργεία, θα πρέπει να προβεί άμεσα στην εφαρμογή αυτού του μέτρου. Το ΕΣΜΕ μπορεί και πρέπει να αποτελεί γνωμοδοτικό θεσμό για τις επιπτώσεις των νομοθετημάτων στις ΜΜΕ.
Παρακολούθηση και έλεγχος Νόμων και μέτρων στην περίοδο πρώτης εφαρμογής τους
Δεν γίνονται μελέτες και έρευνες πεδίου για την αποτελεσματικότητα και λειτουργικότητα των Νομοθετημάτων στην περίοδο πρώτης εφαρμογής τους, ώστε να ακολουθούν γρήγορα οι ανάλογες διορθωτικές κινήσεις. Το κάθε Νομοθέτημα πρέπει να ελέγχεται στην εφαρμογή του από σύστημα παρακολούθησης. Ιδιαίτερα για τις Μικρές επιχειρήσεις που είναι πιο ευάλωτες στις αλλαγές και στην γραφειοκρατία, η γρήγορη διαπίστωση δυσλειτουργιών που προκαλούν Νομοθετήματα είναι σημαντική για την βιωσιμότητα και ανάπτυξή τους (π.χ. παρακολούθηση της εφαρμογής της Νομοθεσίας για την αδειοδότηση, το ωράριο καταστημάτων, την εμπορική χωροταξία, τα επενδυτικά κίνητρα, χρηματοδοτήσεις κ.λπ.).
Ίδρυση Κέντρων Εξυπηρέτησης Επιχειρήσεων
Οι δυνατότητες που παρέχουν οι Τεχνολογίες Πληροφορικής & Επικοινωνιών καθιστούν δυνατή την προώθηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και την δημιουργία κέντρων ενιαίας εξυπηρέτησης (one stop shop). Είναι επιτακτική ανάγκη να δημιουργηθούν Κέντρα Εξυπηρέτησης Επιχειρήσεων, στα πρότυπα των ΚΕΠ, προκειμένου να διεκπεραιώνονται γρήγορα και σε ένα σημείο όλες οι υποθέσεις που αφορούν τις μικρές επιχειρήσεις. Σημειώνεται ότι το κόστος συμμόρφωσης με τη νομοθεσία είναι αντιστρόφως ανάλογο με το μέγεθος της επιχείρησης. Προτείνεται να διερευνηθεί η δυνατότητα οι υπηρεσίες μιας στάσης να παρέχονται από τα Επιμελητήρια, δημιουργώντας παράλληλα και την ανάλογη δομή στήριξης.
Αναβάθμιση ρόλου ΕΣΜΕ
Το Εθνικό Συμβούλιο Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (ΕΣΜΕ) πρέπει άμεσα να ενεργοποιηθεί ως κεντρικό συμβουλευτικό όργανο των Κυβερνήσεων, συνεπικουρούμενο και από το ήδη θεσμοθετημένο σώμα των εμπειρογνωμόνων, το Ταμείο εγγυοδοσίας (ΤΕΜΠΜΕ), αλλά και τα ινστιτούτα μελετών για τις Μικρές επιχειρήσεις της ΓΣΕΒΕΕ και ΕΣΕΕ.
Το ΕΣΜΕ θα αποτελέσει και ισχυρό πολιτικό αντίβαρο, “λυτρωτικό”, των Κυβερνήσεων από τις εκβιαστικές πιέσεις ισχυρών συμφερόντων.
ΕΟΜΜΕΧ
Στο πλαίσιο της διαμόρφωσης ενός νέου αναπτυξιακού μοντέλου της ελληνικής οικονομίας, στο επίκεντρο του οποίου θα βρίσκονται οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, είναι επιβεβλημένη η διεξαγωγή ενός ουσιαστικού διαλόγου για το μέλλον και το ρόλο του ΕΟΜΜΕΧ. Τα τελευταία χρόνια, η δραστηριότητα του ΕΟΜΜΕΧ περιορίζεται στην υλοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Η λειτουργία αυτή αν και είναι ιδιαίτερα σημαντική, θα πρέπει να αποτελεί ένα μόνο τμήμα των αρμοδιοτήτων του. Στόχος του Υπουργείου Οικονομίας και των Κοινωνικών Εταίρων οφείλει να είναι η αναβάθμιση του ρόλου του ΕΟΜΜΕΧ, ώστε να αποτελεί στην πράξη τον Δημόσιο Οργανισμό υποστήριξης και παροχής ολοκληρωμένων υπηρεσιών προς τις Μικρές και Πολύ Μικρές Επιχειρήσεις και τον «επιχειρησιακό βραχίονα» για την άσκηση της πολιτικής του Υπουργείου.
Διατηρησιμότητα Θέσεων Εργασίας – Πρόσληψη Πρώτου Υπαλλήλου
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον και χρησιμότητα θα είχαν και κίνητρα για την πρόσληψη του 1ου Υπαλλήλου από Αυτοαπασχολούμενους (έκθεση Εμπειρογνωμόνων ΕΕ – 2005).
Για την κρίσιμη περίοδο της οικονομικής κρίσης, ισχυρά φορολογικά κίνητρα για την Διατηρησιμότητα των θέσεων εργασίας στις Μικρές επιχειρήσεις θα είχαν ιδιαίτερη αξία και συνεισφορά στην απασχόληση.
Τιμολογιακή Πολιτική ΔΕΚΟ
Ο έλεγχος στην τιμολογιακή πολιτική των ΔΕΚΟ που δημιουργούν εκτεταμένο κύμα ανατιμήσεων σε προϊόντα και υπηρεσίες είναι απαραίτητος όσο ποτέ. Αυτό, άλλωστε φάνηκε και από έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ σύμφωνα με την οποία το μεγαλύτερο μέρος της επιβάρυνσης των λειτουργικών εξόδων των μικρών επιχειρήσεων προήλθε από την αύξηση των τιμολογίων της ΔΕΗ και των δημοτικών τελών. Η «Κρατική Ακρίβεια» αποτελεί, μαζί με την ολιγοπώληση της αγοράς, την βασική αιτία ανόδου των τιμών. Η αύξηση των τιμολογίων των ΔΕΚΟ αυξάνει από τη μια πλευρά το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων και το κόστος παραγωγής των προϊόντων και από την άλλη, μειώνει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών. Αυτή η αύξηση των ανελαστικών δαπανών εξαφάνισε τα όποια οφέλη από τη μείωση των φορολογικών συντελεστών, ιδιαίτερα για τις μικρές επιχειρήσεις και δημιούργησε πραγματικό και ψυχολογικό κλίμα για την άνοδο των τιμών.
Κρατικές Προμήθειες
Στο πλαίσιο σεβασμού των αρχών του υγιούς ανταγωνισμού και υιοθετώντας παράλληλα μία προσέγγιση θετικής διάκρισης για τις Πολύ Μικρές και Μικρές Επιχειρήσεις (ΠΜΜΕ), η Πολιτεία χρειάζεται να αναλάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες προκειμένου να αντιστραφεί η φθίνουσα πορεία ανατιθέμενων κρατικών προμηθειών προς αυτές, που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια. Η αυξημένη συμμετοχή των ΠΜΜΕ στις κρατικές προμήθειες θα οδηγήσει σε υψηλότερο ανταγωνισμό και κατ’ επέκταση σε πιο επωφελείς συμβάσεις για τις αναθέτουσες αρχές. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις ΗΠΑ με ομοσπονδιακό νόμο, τουλάχιστον το 20% των κρατικών προμηθειών πρέπει να προέρχεται από μικρές επιχειρήσεις.
Τα βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ΠΜΜΕ στον τομέα αυτό είναι η συλλογή πληροφοριών (λόγω έλλειψης πόρων), η έλλειψη γνώσης των απαιτούμενων διαδικασιών, οι υπερβολικά υψηλές διοικητικές επιβαρύνσεις, το μεγάλο μέγεθος των συμβάσεων, ο ελάχιστος χρόνος και το υψηλό κόστος για την προετοιμασία της υποβολής αίτησης, τα δυσανάλογα επίπεδα πιστοποίησης και προσόντων των υποψηφίων και το υψηλό επίπεδο των εγγυήσεων. Αξίζει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι το κύριο πρόβλημα δεν εντοπίζεται στο νομοθετικό πλαίσιο καθαυτό, όσο κυρίως στην κουλτούρα των αναθετουσών αρχών και την εφαρμογή των νόμων.
Επομένως, πέρα από ορισμένες διατάξεις του Κανονισμού Προμηθειών Δημοσίου, οι οποίες χρήζουν αναθεώρησης, κεντρική σημασία έχει η ανάληψη πρωτοβουλιών και η υιοθέτηση πρακτικών στην κατεύθυνση της διευκόλυνσης της συμμετοχής των ΠΜΜΕ. Μία επιλογή ενίσχυσης της συμμετοχής των ΠΜΜΕ στις κρατικές προμήθειες θα μπορούσε να είναι η διεύρυνση της πρακτικής κατάτμησης των μεγάλων διαγωνισμών για κρατικές προμήθειες σε διαγωνισμούς για προμήθειες μικρής κλίμακας, στους οποίους έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν οι ελληνικές ΠΜΜΕ. Σε αυτήν την περίπτωση, αναμένεται αύξηση της συμμετοχής των εγχώριων ΠΜΜΕ, εφόσον θα πληρούν τα κριτήρια και θα διαθέτουν τις δυνατότητες, εξέλιξη που δίχως αμφιβολία θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό, επηρεάζοντας προς όφελος του δημόσιου προϋπολογισμού, τις τιμές των προσφορών.
Η δυνατότητα κοινοπραξιών που προβλέπεται από το νόμο, θα πρέπει να ενισχυθεί με τη ρητή αναφορά στις προκηρύξεις καθώς και με την προδημοσίευση διαγωνισμών, ούτως ώστε να δίδεται επαρκής χρόνος στις επιχειρήσεις για να υποβάλλουν κοινή αίτηση. Επίσης, ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο παίζει το καθεστώς των υπεργολαβιών, όπου θα πρέπει οι διαδικασίες να είναι διαφανείς και να διασφαλίζονται ισότιμοι όροι για τους υπεργολάβους.
Η απλοποίηση των διαδικασιών συμμετοχής στους διαγωνισμούς κρατικών προμηθειών συνιστά ένα ακόμη βήμα βελτίωσης της σχέσης μικρομεσαίων επιχειρήσεων και κρατικών προμηθειών, καθώς είναι σαφές ότι οι ΠΜΜΕ είναι εκείνες που υφίστανται σε μεγαλύτερο βαθμό το κόστος της γραφειοκρατίας και της διοικητικής και νομικής πολυπλοκότητας. Παράλληλα, η ηλεκτρονικοποίηση της διαδικασίας κρατικών προμηθειών και η δημιουργία κέντρων πληροφόρησης, θεωρούνται ουσιαστικά βήματα στην κατεύθυνση βελτίωσης της διαφάνειας και του χρόνου διενέργειας των διαγωνισμών κρατικών προμηθειών.
Εξέχουσας σημασίας για τις ΠΜΜΕ είναι το ζήτημα της αναλογικότητας των κριτηρίων των διαγωνισμών. Πολύ συχνά παρατηρείται, λόγω των υπερβολικά αυστηρών όρων, ο de facto αποκλεισμός των ΠΜΜΕ από διαγωνισμούς, όπου θα μπορούσαν στην πράξη να αποτελέσουν δυνητικούς ανάδοχους. Τέλος, προτείνεται η μείωση του ποσοστού των εγγυητικών επιστολών και των εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης προκειμένου να αυξηθεί η συμμετοχή των Πολύ Μικρών και Μικρών Επιχειρήσεων σε διαγωνισμούς.
Επιτροπή Ανταγωνισμού
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού αντί να εκσυγχρονίζεται και να εμπλουτίζεται με εξειδικευμένο προσωπικό και πόρους, ώστε να ανταποκρίνεται στο ρόλο της ως ανεξάρτητης και αμερόληπτης αρχής (αποτελεί επί της ουσίας Δικαστήριο επίλυσης διαφορών ή και εκδίκασης “αυτεπάγγελτων” παρεμβάσεων), για την καλύτερη λειτουργία της Αγοράς και του υγιούς Ανταγωνισμού, μετατράπηκε ουσιαστικά σε υπηρεσία του Υπουργείου.
Αφαιρέθηκε έτσι, και το τελευταίο “φύλλο συκής” αξιοπιστίας, αμεροληψίας και ανεξαρτησίας της Επιτροπής, με την κατάργηση της εκπροσώπησης σε αυτήν των Κοινωνικών Εταίρων (ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ, ΣΕΒ), της ΟΚΕ και της Ένωσης Καταναλωτών. Καταργήθηκε ο Κοινωνικός Έλεγχος.
Το βασικό επιχείρημα της ωμής Υπουργικής παρέμβασης στηρίχθηκε κυρίως στις καθυστερήσεις για την εκδίκαση υποθέσεων (γεγονός που και εμείς καταγγέλλαμε). Ωστόσο, οι καθυστερήσεις προέρχονται, εκτός των άλλων, από την άρνηση στελέχωσης της Επιτροπής.
Επιβάλλεται, επομένως, η αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου και της λειτουργίας της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
Διευκόλυνση της Μεταβίβασης Επιχειρήσεων
Ιδιαίτερη μέριμνα θα πρέπει να υπάρξει για το ζήτημα της μεταβίβασης επιχειρήσεων μέσω της προώθησης δέσμης μέτρων (νομικών, χρηματοδοτικών, φορολογικών). Υπάρχει μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων των οποίων η ιδιοκτησία και διεύθυνση, ανεξαρτήτως νομικής μορφής, βρίσκεται στα χέρια μιας οικογένειας και ενδεχομένως ενός ανθρώπου. Αυτό δε το καθεστώς αφορά τη μεγάλη πλειοψηφία των ΜΜΕ στη χώρα μας. Καθίσταται λοιπόν ζωτικής σημασίας το θέμα της μεταβίβασης των επιχειρήσεων αυτών εν όψει του χρόνου συνταξιοδότησης των ιδρυτών επιχειρηματιών σε πιθανούς διαδόχους, που θα εξασφαλίσουν στο μέλλον τη συνέχεια της ζωής της επιχείρησης.
Αδρανείς επιχειρήσεις
Ένα σημαντικό πρόβλημα, για το οποίο μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί προσοχή, είναι το ζήτημα των αδρανών επιχειρήσεων. Χιλιάδες επιχειρήσεις σήμερα είναι αδρανείς και λόγω χρεών προς το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία δεν μπορούν να κλείσουν. Συνέπεια της κατάστασης αυτής είναι ότι χιλιάδες άτομα βρίσκονται υπό ένα καθεστώς ιδιότυπης ομηρίας, όπου δεν μπορούν ασκήσουν επαγγελματική δραστηριότητα, ενώ πολλές φορές αναγκάζονται να εργαστούν ανασφάλιστοι. Το πρόβλημα αυτό αναμένεται να διογκωθεί εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Προτείνεται, επομένως, σε πρώτο στάδιο να εκτιμηθεί το μέγεθος του προβλήματος, μέσω του ΚΕΠΥΟ και στη συνέχεια να δημιουργηθεί μια ειδική επιτροπή με εκπροσώπους των αρμόδιων Υπουργείων. Στόχος της επιτροπής πρέπει να είναι η εξεύρεση μιας εναλλακτικής διαδικασίας για την επίλυση του προβλήματος, η οποία να διέπεται από την αρχή της δεύτερης ευκαιρίας στους επιχειρηματίες που απέτυχαν.
5) Χαρτογράφηση – Παρακολούθηση Δραστηριότητας Πολύ Μικρών & Μικρών Επιχειρήσεων
Διαμόρφωση Δεικτών Ανταγωνιστικότητας των Πολύ Μικρών και Μικρών Επιχειρήσεων
Δημιουργία ομάδας εμπειρογνωμόνων ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ – ΕΣΥΕ για την καταγραφή και αξιολόγηση των υφιστάμενων μηχανισμών παραγωγής στατιστικών δεδομένων για ΜΜΕ
Η σημασία και ρόλος των Πολύ Μικρών, Μικρών και Μεσαίων επιχειρήσεων στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της χώρας μας επισημαίνεται διαρκώς από όλες τις πλευρές και γι’ αυτό το λόγο οι Πολύ Μικρές και Μικρές Επιχειρήσεις αναφέρονται ως η «ραχοκοκαλιά» της ελληνικής οικονομίας. Ωστόσο, ιδιαίτερο προβληματισμό προκαλεί το γεγονός ότι τα πλέον πρόσφατα στατιστικά στοιχεία για τις Πολύ Μικρές και Μικρές Επιχειρήσεις, όπως συλλέγονται από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία στο Μητρώο Επιχειρήσεων, αφορούν το έτος 2005, ενώ την ίδια στιγμή δεν συλλέγονται στοιχεία για Πολύ Μικρές Επιχειρήσεις σε άλλους δείκτες που αποτυπώνουν την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας!
Η απουσία, επομένως, πρόσφατων στατιστικών στοιχείων για τις ΜΜΕ γενικά και ειδικότερα για τις Πολύ Μικρές επιχειρήσεις με δεδομένο το ειδικό τους βάρος στην πορεία της ελληνικής οικονομίας, οδηγεί σε μια σειρά προβλημάτων. Ενδεικτικά, αναφέρονται τα εξής:
Α) Η σχετικά ελλιπής πληροφόρηση δυσχεραίνει την καταγραφή των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι ΜΜΕ.
Β) Δεν μπορεί να γίνει μια αξιόπιστη αξιολόγηση των επιπτώσεων των μέτρων πολιτικής και των νομοθετημάτων που αφορούν τις ΜΜΕ
Γ) Δεν είναι δυνατό να σχεδιαστούν τεκμηριωμένα νέα μέτρα πολιτικής για τη στήριξη ΜΜΕ
Δ) Καθίσταται δύσκολη η σύγκριση της επίδοσης των ελληνικών ΜΜΕ με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές. (Σημειώνεται ότι στην έκδοση της Εurostat για το 2007, δεν υπάρχουν στοιχεία για την Ελλάδα).
Ε) Δεν είναι εύκολη η διενέργεια ερευνών, από πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, για τις ΜΜΕ
Η ΓΣΕΒΕΕ έχει επανειλημμένα επισημάνει την ανάγκη βελτίωσης της στατιστικής αποτύπωσης των επιδόσεων των ΜΜΕ και τη δημιουργία νέων δεικτών, αποκλειστικά για τις Πολύ Μικρές και Μικρές Επιχειρήσεις. Πρόσφατα, η ΓΣΕΒΕΕ κατέθεσε πρόταση από κοινού με την ΕΣΕΕ, για τη διενέργεια μελέτης με σκοπό την κατασκευή δεικτών μέτρησης της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών μικρών επιχειρήσεων. Δυστυχώς, δεν έχει υπάρξει μέχρι στιγμής καμία απάντηση από τις υπηρεσίες του Υπουργείου. Τέλος, η ΓΣΕΒΕΕ θεωρεί ότι πρέπει να ξεκινήσει άμεσα από την Πολιτεία, μια διαδικασία επίλυσης του ζητήματος της προβληματικής στατιστικής καταγραφής των ΜΜΕ. Για το σκοπό αυτό, θα πρέπει να δημιουργηθεί μια ειδική ομάδα εμπειρογνωμόνων-ερευνητών του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ (ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ) και εκπροσώπων της Στατιστικής Υπηρεσίας, με στόχο κατ΄ αρχήν να καταγράψει τους υφιστάμενους μηχανισμούς παραγωγής, σχετικής στατιστικής πληροφορίας και την μεθοδολογία που αυτοί χρησιμοποιούν. Τελικός στόχος της ερευνητικής ομάδας είναι να καταθέσει συγκεκριμένη πρόταση στην Κυβέρνηση, για τις απαραίτητες ενέργειες που πρέπει να γίνουν προκειμένου να εξασφαλιστεί η παραγωγή των απαραίτητων στοιχείων.
Στο πλαίσιο της λειτουργίας του Εθνικού Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας & Ανάπτυξης (ΕΣΑΑ) θεωρούμε απαραίτητο να διεξάγεται ανά διετία Έκθεση Ανταγωνιστικότητας. Προκειμένου η Έκθεση αυτή να είναι αξιόπιστη, θα πρέπει να αφιερώνεται ειδικό κεφάλαιο αποκλειστικά για τις Πολύ Μικρές και Μικρές Επιχειρήσεις , που αποτελούν το 99% του συνόλου. Με βάση τα ευρήματα της Έκθεσης, το ΕΣΑΑ σε συνεργασία με το ΕΣΜΕ, θα πρέπει από κοινού να προχωρούν σε προτάσεις πολιτικής.
6) Συνεργασία με Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα – Πρόσβαση στην Έρευνα και την Καινοτομία
Η ΓΣΕΒΕΕ επισημαίνει την ανάγκη λήψης μέτρων για την αποτελεσματικότερη σύνδεση της έρευνας και της καινοτομίας με τις ιδιαίτερες ανάγκες των μικρών επιχειρήσεων που, λόγω μεγέθους και περιορισμένων οικονομικών δυνατοτήτων δεν έχουν τη δυνατότητα σχετικών επενδύσεων. Κυρίως όμως δεν υπάρχει το ανάλογο ενδιαφέρον από τους πανεπιστημιακούς φορείς. Πολλές φορές η έρευνα και το ερευνητικό αποτέλεσμα είναι αυτοσκοπός δεδομένο ότι έτσι χρηματοδοτείται από την Πολιτεία ή και από διάφορα προγράμματα. Πρέπει να υπάρξουν κίνητρα για τη σύνδεση της έρευνας των εκπαιδευτικών κέντρων και με τις μικρές επιχειρήσεις και τους φορείς τους. Να αποτελεί και μέτρο αξιολόγησής τους για χρηματοδότηση.
7) Διεθνοποίηση ΜΜΕ
Το πρόβλημα της διεθνοποίησης των ΜΜΕ πρέπει να έχει τριπλή ανάγνωση και προσέγγιση, ώστε να εξαχθούν τα σωστά συμπεράσματα και να χαραχθούν οι σωστές και πετυχημένες πολιτικές κυβερνήσεων αλλά και επιχειρήσεων, γρήγορα και με μετρήσιμα αποτελέσματα. Να χτιστεί έτσι και να εδραιωθεί η αναγκαία κουλτούρα, σε επιχείρηση και επιχειρηματία, που τελικά είναι και το κυρίαρχο διακύβευμα:
(α) Πρέπει να δούμε πρώτα, πως οι ΜΜΕ θα γίνουν “καλύτερες”, ώστε να αντεπεξέλθουν στον ανταγωνισμό στην εσωτερική αγορά από τα εισαγόμενα προϊόντα και υπηρεσίες, την “εισβολή” δηλαδή των επιχειρήσεων και ιδιαίτερα των μεγάλων, ήδη διεθνοποιημένων.
(β) Αλλά, ταυτόχρονα ή και με διαφορά φάσης (αφού πρώτα, δηλαδή σταθεροποιηθούν στην τοπική αγορά και νοιώσουν σιγουριά και αυτοπεποίθηση), πως θα μπορέσουν να προβούν σε ενέργειες υπερπήδησης των συνόρων της εσωτερικής τους αγοράς. Και πως θα αρχίσουν να κατανοούν και να επικοινωνούν με τα συμβαίνοντα στο διεθνές περιβάλλον.
Δεν πρέπει μονοδιάστατα, να εξετάζουμε τις δυνατότητες των επιχειρήσεων για εξαγωγές ή και συνεργασίες για εισαγωγές. Αλλά και πως, αποτελεσματικά, θα ανταγωνισθούν υπό συνθήκες “εισαγόμενης Διεθνοποίησης” και θα ισχυροποιηθούν στην τοπική ή υπερτοπική αγορά, αν θέλουμε, ειλικρινά, να μιλάμε για ενίσχυση της τάσης διεθνοποίησης των Μικρών επιχειρήσεων.
Πρέπει να αρχίσουμε να αναδεικνύουμε ότι :
Για να έχουμε μια συνεχώς ανατροφοδοτούμενη μάζα από ισχυρές Μικρές, Μεσαίες και Μεγάλες επιχειρήσεις, με σοβαρές προοπτικές διεθνοποίησής τους, θα πρέπει – πρώτα και πάνω απ΄ όλα – να εξερευνήσουμε τις συνθήκες λειτουργίας του φυτωρίου που παράγει και τροφοδοτεί το επιχειρείν. Το φυτώριο δε αυτό, δεν είναι άλλο από τις τοπικές αγορές των Μικρών και Πολύ Μικρών επιχειρήσεων.
Να συμφωνήσουμε όλοι μας, ότι πρέπει να σταματήσουμε να μιλάμε, να πραγματευόμαστε, να σχεδιάζουμε πολιτικές, να αναδεικνύουμε θεωρίες όταν δεν αντιμετωπίζουμε πρώτα την κυρίαρχη αντίφαση : ΑΛΛΕΣ οι δυνατότητες, οι προοπτικές, οι ανάγκες και οι κίνδυνοι για το επιχειρηματικό φυτώριο που είναι οι Πολύ Μικρές (0-9) και Μικρές (10-49) επιχειρήσεις και ΑΛΛΕΣ οι δυνατότητες και οργανωτικές δομές των Μεσαίων επιχειρήσεων (50-250), που στην ουσία είναι Μεγάλες επιχειρήσεις σε μικρότερη κλίμακα.
Είναι ουτοπία, ότι Δέσμες Πολιτικών μπορεί και πρέπει να απευθύνονται σε όλες τις ΜΜΕ (0-250) γενικά, ότι δηλαδή συμβαίνει έως τώρα. Διότι, επί της ουσίας, απευθυνόμαστε μόνο στις Μεσαίες και Μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες και καρπώνονται τα αποτελέσματα όλων των πολιτικών πρωτοβουλιών που, ψευδεπίγραφα μόνο, αφορούν όλες τις ΜΜΕ.
Προτάσεις Πολιτικών
Τα Δομικά, εσωτερικά εμπόδια, από τα οποία πηγάζουν και εξαρτώνται ΟΛΑ τα άλλα, είναι:
Α: Η κουλτούρα του ίδιου του ιδιοκτήτη της Μικρής Επιχείρησης
Β: Η Δομή της ίδιας της Μικρής Επιχείρησης
Γ: Το Εθνικό επιχειρηματικό περιβάλλον όπου δραστηριοποιείται - Εσωτερική Αγορά
Έχοντας βέβαια πάντα κατά νου, ότι διεθνοποίηση δεν σημαίνει μόνο εξαγωγές, αλλά και μια ευρεία αντίληψη και γνώση του διεθνούς επιχειρηματικού περιβάλλοντος, των νέων τάσεων, ιδεών και τεχνολογιών, προτείνουμε:
ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ
Να τεθεί τέλος στις αναφορές περί των ΜΜΕ γενικά. Υπάρχουν Πολύ Μικρές (0-9), Μικρές (9-49) και Μεγάλες Επιχειρήσεις, και πρέπει να υπάρξουν και ανάλογες, κατηγοριοποιημένες και στοχευμένες πολιτικές.
ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗ ΔΙΑΔΟΧΗΣ – ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Η Μεταβίβαση των Μικρών Επιχειρήσεων από την μια γενιά στην άλλη είναι ένα σημαντικό ζήτημα που πρέπει ν΄ αντιμετωπιστεί με σοβαρότητα και άμεσα.
Οι υπάρχουσες επιχειρήσεις στην Ε.Ε. συντηρούν 5 θέσεις απασχόλησης (Μ.Ο.), ενώ οι νεοϊδρυόμενες δημιουργούν 2 θέσεις κατά μέσο όρο.
Οι επιχειρήσεις αυτές, είναι επιχειρηματικά εκκολαπτήρια, πρωτίστως στο οικογενειακό περιβάλλον (υπόλοιπα μέλη της Οικογένειας). Είναι κιβωτοί γνώσης και τεχνογνωσίας. Η νεότερη γενιά καλείται, και πρέπει, να διευκολυνθεί να αναλάβει τα ηνία. Οι μεταβιβάσεις, ιδιαίτερα των Μικρών Επιχειρήσεων, ενθαρρύνουν το Επιχειρηματικό Πνεύμα και δίνουν νέα ώθηση στην επιχείρηση.
Οι νεότεροι επιχειρηματίες διαθέτουν περισσότερες γνώσεις (εκπαίδευση, μόρφωση, γλώσσες, χρήση διαδικτύου, διεθνοποιημένη κουλτούρα) και κατά τεκμήριο, αντιμετωπίζουν την οικονομική και πολιτιστική διεθνοποίηση ευνοϊκότερα. Είναι πολίτες ενός ευρύτερου κόσμου.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΕΚΘΕΣΕΙΣ
Η συμμετοχή των Μικρών Επιχειρήσεων σε Συνέδρια και Εκθέσεις, εντός και εκτός των Εθνικών Συνόρων, είναι υψίστης σημασίας.
Τα Συνέδρια και οι Εκθέσεις είναι “Σχολεία” σημαντικά και καλοί αγωγοί για την προσέγγιση και ενσωμάτωση της “Γνώσης” και πληροφορίας και την ανάπτυξη κουλτούρας εξωστρέφειας για τον επιχειρηματία. Η συμμετοχή σημαίνει επαφή με την πραγματικότητα του σήμερα και του αύριο, σε ένα διεθνοποιημένο περιβάλλον.
Η ανάπτυξη σύγχρονων δικτύων Εκθεσιακών Κέντρων, κεντρικά σχεδιασμένων από τις Εθνικές Κυβερνήσεις, σε συνεργασία και με τον ιδιωτικό τομέα σε επίπεδο εκμετάλλευσης και υποδομών, πρέπει να αποτελεί πρώτιστο μέλημα των Εθνικών Κυβερνήσεων.
Οι Μικρές Επιχειρήσεις πρέπει να ενθαρρύνονται με ισχυρά κίνητρα για να συμμετέχουν πρώτα ως επισκέπτες και ακολούθως, ως εκθέτες.
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΚΡΑΤΙΚΕΣ ΑΠΟΣΤΟΛΕΣ
Η “παρακίνηση” Μικρών Επιχειρηματιών για συμμετοχή σε επιχειρηματικές Διακρατικές αποστολές, που οργανώνονται από κυβερνήσεις ή φορείς, ανεξάρτητα από την οικονομική επιτυχία του αποτελέσματος, είναι επίσης σημαντική διεργασία που ενισχύει την κουλτούρα εξωστρέφειας.
Συνήθως στις αποστολές αυτές, καλούνται να συμμετάσχουν Μεγάλες ή Μεσαίες επιχειρήσεις. Αυτό είναι Λάθος.
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΙΚΡΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ
Κίνητρα για Ερευνητικά Προγράμματα και Συνεργασίες Μικρών Επιχειρήσεων με Ερευνητικά Κέντρα και Πανεπιστήμια, με επικέντρωση στην εμπορική εκμετάλλευση των αποτελεσμάτων της έρευνας από Μικρές Επιχειρήσεις. Ενθάρρυνση και επιβράβευση (χρηματοδότηση) των Ιδρυμάτων για αναζήτηση συνεργασιών με Μικρές Επιχειρήσεις. Να αποτελεί δε αυτό και ένα από τα στοιχεία αξιολόγησης τους. Τα εκπαιδευτικά Ιδρύματα φυλάσσουν μεγάλο πλούτο γνώσης και πληροφοριών, που δεν είναι προσβάσιμα στις Μικρές Επιχειρήσεις.
ΣΩΜΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ
Οι Μικρές επιχειρήσεις χρειάζονται συμβουλευτικές Υπηρεσίες, ιδιαίτερα για δράσεις εκτός συνόρων. Νομοθεσίες, Τυποποίηση, management, risk management, χρηματοδότηση, έρευνες αγοράς, marketing, κλπ. Οι υπηρεσίες αυτές είναι ακριβές για να είναι ενσωματωμένες στην ίδια τη επιχείρηση. Οι επιχειρηματίες επίσης δεν γνωρίζουν, τις περισσότερες φορές, που θα απευθυνθούν για να αναζητήσουν πληροφορίες και υπηρεσίες. Η ύπαρξη οργανωμένου Σώματος Εξωτερικών Συμβούλων αποτελεί σημαντική ανάγκη.
ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΠΡΟΤΥΠΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ)
Παρουσιάσεις των διαφόρων οργανισμών, ινστιτούτων, φορέων (ιδιωτικών και κρατικών), Επιχειρήσεων Συμβούλων που μπορούν να πληροφορήσουν και να συνεργασθούν με τις Μικρές Επιχειρήσεις, κατά τα πρότυπα των εμπορικών εκθέσεων. Οι περισσότεροι Μικροί Επιχειρηματίες θα μπορούν να γνωρίσουν, ολοκληρωμένα, και σε ένα ενιαίο ανταγωνιστικό εκθεσιακό περιβάλλον, τις καλύτερες υπηρεσίες και πληροφορίες για τις ανάγκες τους.
ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ
Κίνητρα για συνεχή βελτίωση του τεχνολογικού εξοπλισμού για την παραγωγή και την ποιότητα των προϊόντων και υπηρεσιών. Τεχνολογική αναβάθμιση της παραγωγής, ιδιαίτερα για τις Μικρές επιχειρήσεις που δεν έχουν εύκολη πρόσβαση στον Τραπεζικό δανεισμό, αλλά και για λόγους ισόρροπου ανταγωνισμού με τις Μεγάλες επιχειρήσεις. Πρέπει να δημιουργηθούν ισχυρά φορολογικά κίνητρα για αυτοχρηματοδότηση και επανεπένδυση μέρους των κερδών στην επιχείρηση.
ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΚΟΜΒΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΛΑΔΩΝ
Οι επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες που αφορούν στην τυποποίηση, πιστοποίηση, σήμανση, σχεδιασμό προϊόντων, συσκευασία, κλπ είναι κομβικής σημασίας για την ενίσχυση της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων που απευθύνονται.
Πρέπει να ενισχυθούν με κίνητρα αυτοί οι υποστηρικτικοί κλάδοι. Να στηριχθούν από το εκπαιδευτικό σύστημα αλλά και με συνεχή προγράμματα κατάρτισης. Η χαρτογράφηση τους είναι επίσης απαραίτητη ώστε να αναγνωρίζονται με σαφήνεια και ευκολία από τους ενδιαφερόμενους, για συνεργασία, επιχειρηματίες.
ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
Υπάρχει περιορισμένη εξοικείωση με τις διαδικασίες Τυποποίησης. Η εκάστοτε Κυβέρνηση οφείλει να αναπτύξει αξιόπιστα συστήματα ελέγχου συμβατά στις Μικρές επιχειρήσεις, αλλά και να υλοποιήσει προγράμματα εξοικείωσης των επιχειρηματιών σε αυτά. Όχι ανεφάρμοστα από Μικρές επιχειρήσεις ώστε να λειτουργήσουν με όρους αποκλεισμού υπέρ των ισχυρών οικονομικών συμφερόντων. Αλλά και οι συλλογικοί Φορείς, ιδιαίτερα των Μικρών επιχειρήσεων, πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στις διαδικασίες.
ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΦΟΡΕΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Οι φορείς των Μικρών επιχειρήσεων πρέπει να ενισχυθούν οικονομικά και θεσμικά, ώστε να μπορούν να παίζουν ένα καθοδηγητικό ρόλο και στην κατεύθυνση της εξωστρέφειας της επιχείρησης. Να πληροφορούν τον επιχειρηματία και να τον εφοδιάζουν με στοιχεία για τις οικονομικές εξελίξεις και τάσεις στις Εθνικές και Υπερεθνικές αγορές. Να αναπτύσσουν συνεργασίες με Ερευνητικά Κέντρα και Ινστιτούτα σε ένα ευρύτερο Διακρατικό επίπεδο. Να παρεμβαίνουν στα κέντρα λήψης των οικονομικών και πολιτικών αποφάσεων με εγκυρότητα και αυθεντικότητα υπέρ των Μικρών επιχειρήσεων. Να αναπτύξουν ένα πρόσθετο και πιο οικείο δίκτυο πληροφοριών για τον επιχειρηματία. Το πεδίο πληροφόρησης και ενημέρωσης των επιχειρηματιών, πρέπει να είναι πολυεπίπεδο. Οι θεσμικοί φορείς γνωρίζουν κάτι παραπάνω από τις Κυβερνήσεις για το επιχειρηματικό περιβάλλον που εκπροσωπούν και διαχειρίζονται.
Οι φορείς, αν ενισχυθούν, μπορούν να αποτελέσουν σημαντικούς ιμάντες πληροφόρησης και αφύπνισης των επιχειρήσεων για εξωστρέφεια και διεθνοποίηση.
8) Πνευματικά – Συγγενικά Δικαιώματα
Η εφαρμογή του νόμου 2121/1993 για τα Πνευματικά και Συγγενικά Δικαιώματα έχει οδηγήσει σε αδιέξοδα και τείνει να δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα στο απρόσκοπτο της επιχειρηματικής λειτουργίας χιλιάδων μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων σε όλους τους τομείς της οικονομίας.
Τα προβλήματα από την εφαρμογή του νόμου εντοπίζονται κυρίως στην σχεδόν απεριόριστη εξουσία που δίνει ο νόμος στους φορείς συλλογικής διαχείρισης που λειτουργούν για λογαριασμό των δικαιούχων που εκπροσωπούν, και που ούτε λίγο ούτε πολύ αντιμετωπίζουν το σύνολο σχεδόν των ΜΜΕ σαν «πειρατές». Συνοπτικά, αξίζει να αναφερθεί ότι ο νόμος περιέχει πολλές ασάφειες που οδηγούν σε παρερμηνείες, δίνει μονομερώς το δικαίωμα στους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης των δικαιούχων να ανακοινώνουν μονομερώς το αμοιβολόγιο, δεν καθορίζει συγκεκριμένα κριτήρια (κλάδος επιχειρηματικής δραστηριότητας, περιοχή, τρόπος μετάδοσης της μουσικής ή της εικόνας, πληθυσμιακός παράγοντας κλπ).
Με βάση τα οριζόμενα στο Νόμο δεκάδες χρήστες επιχειρηματίες έχουν οδηγηθεί, στα δικαστήρια όπου καταδικάζονται με συνοπτικές διαδικασίες εντελώς αδύναμοι μπροστά στις διατάξεις του νόμου και στην παντοδυναμία που αποδίδεται στους φορείς συλλογικής διαχείρισης πνευματικής ιδιοκτησίας.
Δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχει αναληφθεί καμία επίσημη πρωτοβουλία από την Πολιτεία, για την διευθέτηση του θέματος που απασχολεί χιλιάδες επιχειρηματίες χρήστες.
Η ΓΣΕΒΕΕ προτείνει τα εξής μέτρα:
• Να αναληφθεί πρωτοβουλία από την Ελληνική Πολιτεία για την άμεση διευθέτηση του προβλήματος με την συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων (Υπουργείο Πολιτισμού, Υπουργείο Οικονομίας, ΟΠΙ, ΑΕΠΙ, ΓΣΕΒΕΕ κ.λπ.)
• Άμεση Σύσταση Επιτροπής για την αναμόρφωση – βελτίωση και καθορισμό νέου θεσμικού πλαισίου χωρίς ασάφειες που δίνουν δυνατότητα για διασταλτικές ερμηνείες ή και παρερμηνείες.
• Η αμοιβή θα πρέπει να καθορίζεται από κοινού με διαπραγμάτευση ανάμεσα στα μέρη (ΓΣΕΒΕΕ και ενιαίο φορέα συλλογικής διαχείρισης πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων) με αντικειμενικά κριτήρια, έχει συγκεκριμένη διάρκεια με την λήξη της οποίας γίνεται νέα διαπραγμάτευση για τον επανακαθορισμό της.
• Να εξαιρεθούν όλοι οι επαγγελματικοί κλάδοι όπου η μουσική ή και η εικόνα δεν παίζουν κανένα ρόλο στην παραγωγική τους δραστηριότητα
• Την ίδρυση ενός ενιαίου φορέα διαχείρισης πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων
• Θα πρέπει να εισαχθούν γεωγραφικά, πληθυσμιακά, εποχιακά κριτήρια
• Προώθηση νομοθετικών μέτρων για την αποποινικοποίηση της μη καταβολής ποσού για τα πνευματικά δικαιώματα, με άμεση διαγραφή ή και αναστολή όλων των προστίμων, απαιτήσεων κ.λπ. μέχρι να προσδιοριστούν αντικειμενικά κριτήρια για την απόδοση ποσών πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων.
• Σε περίπτωση διαφορών θα πρέπει να υπάρχει ανεξάρτητος φορέας διαιτησίας όπου θα μπορεί εξωδικαστικά να προσπαθεί να βρει συμβιβαστικές λύσεις ανάμεσα σε φορείς διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων και χρήστες.
9) Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων ΓΣΕΒΕΕ
Το Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών, Βιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδος (ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ) είναι μη κερδοσκοπικός φορέας διαχείρισης και διάχυσης γνώσης, τεχνογνωσίας, τεχνολογίας και υλοποίησης μελετών και ερευνών που αφορούν τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις του δευτερογενή και τριτογενή τομέα της ελληνικής οικονομίας.
Ιδρύθηκε το 2006 από τη ΓΣΕΒΕΕ και αποτελεί τον επιστημονικό της σύμβουλο σε θέματα οικονομικής ανάπτυξης, παρακολούθησης και αξιολόγησης πολιτικών για τις ΜΜΕ και δια βίου εκπαίδευσης.
Βασικές δραστηριότητες του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ
1. Η υλοποίηση μελετών και ερευνών για επίκαιρα θέματα που ενδιαφέρουν τις μικρές ή πολύ μικρές επιχειρήσεις.
Α) Το ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ έχει ήδη πραγματοποιήσει σε συνεργασία με την εταιρεία MARC ΑΕ, δύο έρευνες σε δείγμα πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων για θέματα που αναφέρονται στις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στη λειτουργία των πολύ μικρών επιχειρήσεων. Ειδικότερα αναδείχτηκαν ζητήματα σχετικά με την πτώση του τζίρου, τη μείωση της ρευστότητας, την αυξητική τάση για απολύσεις κλπ.
Β) Στο προσεχές χρονικό διάστημα, το ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ θα παρουσιάσει τα αποτελέσματα μελέτης με θέμα τη χρηματοδότηση των μικρών επιχειρήσεων. Ειδικότερα, αναλύονται ζητήματα πρόσβασης των μικρών επιχειρήσεων σε πηγές χρηματοδότησης καθώς και το ζήτημα των χρηματοπιστωτικών υποδομών της χώρας μας σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
2. Ο σχεδιασμός, η οργάνωση, υλοποίηση και παρακολούθηση δράσεων στο πλαίσιο των επιχειρησιακών προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2007-2013. Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού» και σε συνεργασία με τις υπόλοιπες τριτοβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις, το ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ έχει σχεδιάσει και ήδη προχωρεί στην υλοποίηση μιας σειράς δράσεων, οι οποίες περιλαμβάνουν τόσο την εκπόνηση μελετών (ασφαλιστικό, φορολογία, αδειοδότηση κλπ) όσο και την διενέργεια στοχευμένων έργων που αναφέρονται σε ζητήματα ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας, κατάρτισης και καινοτόμων μορφών συμβουλευτικής.
3. Η οργανωτική υλοποίηση προγραμμάτων δια βίου εκπαίδευσης για απασχολούμενους ή συμβοηθούντα μέλη μικρών επιχειρήσεων.
4. Η υποστήριξη της ΓΣΕΒΕΕ στην μελέτη, παραγωγή, τεκμηρίωση και προώθηση θέσεων ή προτάσεων για θέματα πολιτικών μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων.
Το επιστημονικό - ερευνητικό έργο του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ αναπτύσσεται σε τρεις κύριες θεματικές ενότητες:
Οικονομική πολιτική και μικρές επιχειρήσεις.
Απασχόληση και κοινωνική πολιτική.
Δια βίου μάθηση και μικρές επιχειρήσεις.
Μελλοντικές ερευνητικές δραστηριότητες
Το Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων έχει σχεδιάσει και θα προχωρήσει στην υλοποίηση των παρακάτω ερευνητικών έργων:
- Μελέτη για τη διαδικασία χορήγησης άδειας λειτουργίας σε πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, με στόχο τον εντοπισμό των σημαντικότερων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι επιχειρηματίες και τη διαμόρφωση προτάσεων για την απλοποίηση της νομοθεσίας.
- Μελέτη για το βαθμό ολιγοπώλησης της αγοράς, με ανάλυση των διαχρονικών τάσεων και των αιτιών και στόχο να αναδειχθούν οι κλάδοι στους οποίους εμφανίζεται εντονότερα το φαινόμενο αυτό.
- Διαμόρφωση Δείκτη Επιχειρηματικού Κλίματος στις Μικρές Επιχειρήσεις, με βάση εξαμηνιαίες έρευνες, όπου θα αναλύονται οι τάσεις βασικών οικονομικών μεγεθών, στα πρότυπα που διεξάγονται ανάλογες έρευνες διεθνώς.
