Παρασκευή 26 Ιουνίου 2009

Η ομιλία – παρέμβαση του Νομάρχη Στέφανου Πουλημένου στη συζήτηση για τον κερκυραϊκό ελαιώνα στο Νομαρχιακό Συμβούλιο


Κύριε πρόεδρε, κυρίες και κύριοι Νομαρχιακοί Σύμβουλοι,
Η υπόθεση του ελαιώνα της Κέρκυρας που συζητάμε σήμερα, είναι από τις πλέον πολυσυζητημένες στον τόπο μας.
Η μεγάλη διαφορά αυτής της συζήτησης σε σχέση με τις συζητήσεις του πρόσφατου παρελθόντος είναι ότι δεν γίνεται καμία πλέον αναφορά στο αντικείμενο που έχει καταταλαιπωρήσει αυτή την αίθουσα, που είναι το θέμα τον ψεκασμών.
Ο κ. Μεταλληνός - ορθώς πράτων - δεν ανέφερε ούτε λέξη για το επίμαχο αυτό θέμα, το οποίο είχε καταταλαιπωρήσει το Νομαρχιακό Συμβούλιο και την κερκυραϊκή κοινωνία με τα γνωστά αποτελέσματα. Ορθώς έπραξε κατά την άποψή μου, διότι εγώ θα χαρακτήριζα ως «αμαρτωλό παρελθόν» την υπόθεση την οποία απέφυγε ο κ. Μεταλληνός να αναφέρει.
Κάνουμε συχνά ιστορικές αναφορές στο πρόβλημα του κερκυραϊκού ελαιώνα και γνωρίζουμε όλοι ότι η υπόθεση αυτή ανάγεται στο πολλών αιώνων φεουδαρχικό καθεστώς της περιόδου της Ενετοκρατίας, στην οποία περίοδο διαμορφώθηκε και το καθεστώς του ελαιώνα.
Έχουμε βέβαια την αγροτική μεταρρύθμιση του 1912 με τον νόμο ΔΝΔ τον οποίο εισήγαγε ο Κωνσταντίνος Ζαβιτσιάνος στην Ελληνική Βουλή. ΄Εχουμε πολύ σημαντικούς σταθμούς στην πορεία ανάπτυξης της ελαιοκαλλιέργειας στην Κέρκυρα με την δημιουργία Ελαιουργίας Κέρκυρας το 1924.
Έχουμε μία καταπληκτική έκθεση του Γάλλου αξιωματικού Ντεκόρς, ο οποίος κατέγραψε την αγροτική παραγωγή στα 1918-1919 οπότε βρήκε ότι η Κέρκυρα πριν από 90 χρόνια, ήταν ο πρώτος ελαιοπαραγωγικός νομός της χώρας μας. Και δείτε την πορεία που ακολουθήσαμε από τότε μέχρι σήμερα.
Κατέβασα χθες από το διαδίκτυο μία κατάσταση με τις επιχειρήσεις παραγωγής, τυποποίησης και εμπορίας λαδιού της Κρήτης. 54 συνεταιριστικές και ιδιωτικές επιχειρήσεις παράγουν, τυποποιούν, διακινούν, εμπορεύονται και εξάγουν το προϊόν, το λάδι της Κρήτης, σε όλο τον κόσμο. Κι εμείς μόλις πριν δυο χρόνια, αξιωθήκαμε να έχουμε το πρώτο τυποποιημένο λάδι, που κάνει δειλά - δειλά τα πρώτα βήματά του στην τοπική και την ευρύτερη αγορά.
Η Ελαιουργία στη Μεσαριά είχε γεμίσει με κάποιες προσδοκίες στην δεκαετία του 80. Προσδοκίες και όνειρα που διαψεύστηκαν.

Οι αεροψεκασμοί δηλητηρίασαν

Οι αεροψεκασμοί που ακολούθησαν, δηλητηρίασαν όχι μόνο το περιβάλλον. Δηλητηρίασαν την ίδια την σκέψη, τον τρόπο σκέψη μας, γιατί το μήνυμα που εκπέμπαμε με αυτό το σύστημα για την αντιμετώπιση του δάκου, ήταν: «μην ασχοληθείτε εσείς. Θα φροντίσουμε εμείς για εσάς». Αυτό ήταν το μήνυμα. Περιμένανε όλοι τον από μηχανής θεό, είτε ήταν αεροπλάνο είτε ήταν ελικόπτερο, (που παραμένει σε αναμονή στην Αχαράβη) για να ψεκάσει τον ελαιώνα και να λύσουμε τα προβλήματα και να έχουμε την παραγωγή που θέλουμε.
Η διακοπή των αεροψεκασμών - μου το επιβεβαίωσε σήμερα ο Πρόεδρος Αγροτικών Συνεταιρισμών - σήμανε στροφή προς την ποιότητα. Στροφή σε μικρές προς το παρόν βιολογικές καλλιέργειες και ενεργοποίησε ντόπιους ελαιοπαραγωγούς.
Έτσι υποχώρησε σταδιακά και η χρήση φυτοφαρμάκων. Χρησιμοποιείται τώρα ευρύτερα η γαλαζόπετρα και ο ασβέστης.
Τελευταία, πριν δυό χρόνια και κάτι, έρχεται η μελέτη για τον ελαιώνα στην οποία είχαν επενδυθεί μεγάλες προσδοκίες.
Δεν θέλω να την απαξιώσω ούτε να τη υποτιμήσω. Αλλά δεν βρήκα ένα στοιχείο που να είναι αξιοποιήσιμο από τη Νομαρχία. ΄Εψαξα τα πάντα στην μελέτη. Έχει πολλές ιστορικές καταγραφές και χρήσιμες διαπιστώσεις. Εμπεριέχει πολύ σημαντικά στοιχεία τα οποία δεν γνώριζα και είναι αρμοδιότητας των γεωπόνων και των μελετητών του είδους. Αλλά προτάσεις συγκεκριμένες τις οποίες αυτός ο θεσμός που λέγεται Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση να μπορεί να τις υλοποιήσει άμεσα, δεν υπάρχουν.
Γι' αυτό ο κ. Μεταλληνός δεν αναφέρθηκε στις προτάσεις της μελέτης.
Διότι απλά, τέτοιες υλοποιήσιμες προτάσεις δε υπάρχουν.
Αυτή είναι η πραγματικότητα. Κάνει μία πρόταση για τον αισθητικό ελαιώνα, κάνει μερικές σκέψεις για το πώς οι τουριστικές επιχειρήσεις θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν την διατήρηση του αισθητικού ελαιώνα, αλλά γνωρίζει ο κ. Μεταλληνός - το κουβεντιάσαμε και μαζί - ότι στην Κέρκυρα με τα στοιχεία τα οποία την διακρίνουν, τα ιδιοκτησιακά κλπ., και τον κατακερματισμό της γης, δεν υπάρχει δυνατότητα να γίνουν ρυθμίσεις ανάλογες με τον ελαιώνα της Άμφισσας. Ρυθμίσεις οι οποίες συνεπάγονται απόλυτες δεσμεύσεις από το καθεστώς ρήξης της γης.
Ο κ. Μεταλληνός στάθηκε ιδιαίτερα στην αξία της ποικιλίας (λιανολιά) και τη θέση αυτή την ασπάζομαι πλήρως. Οι μελετητές λένε: «ξεριζώστε ένα κομμάτι του ελαιώνα της λιανολιάς και βάλτε κορωνέικη». Αποδέχεστε αυτή την θέση κ. Μεταλληνέ;

Κλάδεμα και κατέβασμα του ύψους

Το κλάδεμα και το κατέβασμα του ύψους των ελαιοδέντρων δεν περιμέναμε να μας το πει το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο των Αθηνών. Είναι το πιο απλό και το πιο γνωστό πράγμα σε όλους. Όλοι ζητάμε το κατέβασμα το δέντρων για να είναι ελέγξιμη η παραγωγή. Να μπορούμε να συλλέξουμε τον καρπό νωρίτερα. Να μην περιμένουμε να πέσει και να σαπίσει στο έδαφος. Και να βγάλουμε ποιοτικό λάδι.
Οι πάντες τα γνωρίζουν αυτά. Δεν περιμέναμε μία μελέτη που κόστισε 150.000 ευρώ να μας το πει.
Συνεπώς, οι προτάσεις που κατέθεσε ο μελετητής δεν μπορούσαν να τύχουν αξιοποίησης από την Νομαρχία.
Αδίκως λοιπόν η κατηγορία ότι την είχαμε στα συρτάρια μας 2,5 χρόνια.
- Τι να κάνουμε; Να εισάγουμε την κορωνέικη ποικιλία ξεριζώνοντας τη λιανολιά; Η να προχωρήσουμε σε κλάδεμα εμείς;
Το κλάδεμα είναι υπόθεση του ίδιου του ιδιοκτήτη του ελαιώνα.
Εμείς θα καθοδηγήσουμε με τα στελέχη μας, τους παραγωγούς για το σωστό κλάδεμα και αυτό κάνουμε.
Η έλλειψη χρήσεων γης και ο κατακερματισμός του κλήρου στον οποίο αναφέρθηκε και ο κ. Μεταλληνός, είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο Κερκυραϊκός ελαιώνας.
Η έλλειψη χρήσεων γης κατατρώγει σιγά - σιγά τον ελαιώνα.
Η αστική επέλαση πλήττει τον ελαιώνα. Τον κατακρεουργεί και ο κατακερματισμός του κλήρου, που είναι πολύ παλιά υπόθεση, δεν επιτρέπει να έχουμε βιώσιμες καλλιεργητικές μονάδες.
Γι΄ αυτό συμφωνώ με την άποψη του κ. Μεταλληνού. Πρέπει να ενθαρρύνουμε μία προσπάθεια συνένωσης των ιδιοκτησιών. Μόνο έτσι θα αποκτήσουν την προϋπόθεση, ο κλήρος να είναι βιώσιμος. Γιατί απλά αυτό δεν είναι μία θέση δική μας, είναι μια ευχή αλλά και προϋπόθεση για να ενταχθούν οι νέοι αγρότες στα χρηματοδοτικά προγράμματα.
Αν έχουν επιφάνεια μικρότερη των 20 στρεμμάτων και αν αυτά τα 20 στρέμματα δεν αυξηθούν σε 52, δεν θα μπορέσει να ενταχθεί στα χρηματοδοτικά προγράμματα ο νέος αγρότης.

Στο σωστό δρόμο

Τί έκανε η Νομαρχία στα 2,5 χρόνια τα είπε και κ. Σκορδίλης.
Κάναμε εκστρατεία σε ολόκληρο το νησί. Δέκα (10) ημερίδες οργανώσαμε στους δήμους για την βιολογική καλλιέργεια.
Τα τελευταία 5 χρόνια, μετά την κατάργηση των αεροψεκασμών έχουμε παραγωγή ποιοτικού ελαιολάδου.
Ιδρύθηκαν και λειτούργησαν 5 τυποποιητικές μονάδες. Αλλά είμαστε ακόμη πολύ πίσω. Οι τυποποιητικές μονάδες πρέπει να πιστοποιηθούν. Οι παραγωγοί και το σύστημα καλλιέργειας πρέπει επίσης να πιστοποιηθούν και να επιτύχουμε προϊόντα χαρακτηρισμένα Περιοχής Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), ή να έχουμε Προϊόντα Γεωγραφικής Ένδειξης, έτσι ώστε να κατοχυρώσουμε το προϊόν του τόπου μας. Κάτι το οποίο δεν έχουμε κάνει.
Παρ΄ όλα αυτά όμως αρχίζει και αναπτύσσεται, πέραν της μαζικής εμπορίας του λαδιού στις εξευτελιστικές τιμές των 1,20 και 1,30 ευρώ, που πραγματικά αποκαρδιώνουν τους παραγωγούς, αρχίζει δειλά - δειλά να παρουσιάζεται ένα φαινόμενο το οποίο είναι αξιοσημείωτο.
Παραγωγοί που επιτυγχάνουν να παράγουν ποιοτικό λάδι, δεν μπορούν να το διαθέσουν στον έμπορο προς 1,30 ευρώ το λίτρο και κάνουν μία στοιχειώδη τυποποίηση σε τενεκέδες και το πωλούν προς 70 έως 80 ευρώ τον τενεκέ.
Δεν είναι πλέον λίγες αυτές οι περιπτώσεις στον τόπο μας. Και δείχνουν τον δρόμο. Δείχνουν τον δρόμο στους παραγωγούς μας που έχουν μεράκι, ενδιαφέρον και όρεξη για δουλειά.
Δεν πρέπει να μείνουμε στα ξεπερασμένα πρότυπα του παρελθόντος, που καταδίκασαν τον αγρότη, τον ελαιοπαραγωγό.
Του δείχνουν την πορεία προς την κατεύθυνση της ποιότητας και της τυποποίησης. Και αυτή την κατεύθυνση την ενισχύουμε. Την προβάλουμε.
Προς αυτή την κατεύθυνση τους προτρέπουμε να κινηθούν μέσα από την συμμετοχή μας σε τρεις εκθέσεις «ελιάς και ελαιολάδου» στην Αθήνα και στην πρώτη Έκθεση Τοπικών Προϊόντων που έγινε στην Κέρκυρα. Αυτό προωθούμε. Θέλουμε να δώσουμε υγιή και αποδοτικά πρότυπα στον Κερκυραίο ελαιοπαραγωγό.
Με επισκέφτηκε μετά από τηλεφωνική μας επικοινωνία ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλός της Εταιρίας Αφορολογήτων που διαθέτει τα καταστήματα DUTY FREE του λιμανιού του αεροδρομίου, ο κ. Βελέντζας, και του ζήτησα να έχουν θέση τα Κερκυραϊκά προϊόντα και ιδιαίτερα το λάδι, στα καταστήματα αφορολογήτων, κάτι το οποίο έγινε άμεσα αποδεκτό.
Να άλλο ένα βήμα στήριξης των τοπικών παραγωγών. Και όταν δούμε τα προϊόντα στα Duty Free, τα δικά μας τα κερκυραϊκά στα σούπερ μάρκετ, στην διεθνή αγορά, στις εκθέσεις, στην αγορά όπου κάναμε οι ίδιοι ένα μεγάλο άνοιγμα, ενθαρρύνουμε και ενισχύουμε τις όποιες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες του χώρου να σταθούν στα πόδια τους. Και να ξεκινήσει αυτό που πολύ εύλογα είπε ο κ. Μεταλληνός κλείνοντας την ομιλία του.
-Να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στην αγροτική οικονομία του τόπου και να φτιάξουμε τον δεύτερο πυλώνα όπου θα στηρίζεται η τοπική οικονομία. Ο ένας ο τουρισμός και ο άλλος η αγροτική παραγωγή.
Έχω γεννηθεί και έχω μεγαλώσει μέσα σε μία αγροτική οικογένεια και τα αντιμετωπίζω αυτά τα θέματα με ιδιαίτερη ευαισθησία. Τα γνωρίζω. Τα έχω ζήσει και στην τελευταία τους λεπτομέρεια. Τα παρακολουθώ με αγωνία και με μεγάλο ενδιαφέρον. Γι αυτό και ανέλαβα την ευθύνη για αυτό τον κρίσιμο τομέα. ΄Οχι για να κουκουλώσω, όχι για να συσκοτίσω, όχι για να θάψω. Αλλά για να προβάλλω, για να αναδείξω, να προωθήσω.

Μείναμε δραματικά πίσω

Να προωθήσουμε, να ακολουθήσουμε μία κοινή πορεία προς την κατεύθυνση που έχει ανάγκη ο τόπος. Ο τόπος μας, που έμεινε δραματικά πίσω δακολογώντας επί δεκαετίες, κάθε φορά τέτοια εποχή, με εξαίρεση τα δύο - τρία τελευταία χρόνια.
Μείναμε δραματικά πίσω όλα αυτά τα χρόνια, καταδικάζοντας τους αγρότες να μην έχουν έναν πραγματικά παραγωγικό αγροτικό συνεταιρισμό. Να μην έχουν ένα συνεταιριστικό τυποποιητήριο, μία Περιοχή Ονομασίας Προέλευσης. Να μην έχουν απολύτως τίποτα. Να είναι τελείως «γυμνοί» και απροστάτευτοι .
Ξέρετε ότι ως Δήμαρχος ήμουν πρωτοπόρος στην κατάργηση των αεροψεκασμών από το 1999, πριν 10 χρόνια. Οι αεροψεκασμοί ήταν το μεγάλο πλήγμα. Εγώ δεν ρίχνω τις ευθύνες σε εσάς. Αλλά λέω ότι ως τόπος ζήσαμε μία τραγωδία. Κανένα ουσιαστικό βήμα δεν κάναμε όλα αυτά τα χρόνια.
Αυτή η μελέτη που κόστισε 150.000 ευρώ, δεν έχει να προσφέρει πρακτικά τίποτε. Και αν υπάρχει κάτι που να μπορεί να εφαρμοστεί από αυτά που εισηγείται, παρακαλώ στην δευτερολογία τους τον κ. Μιχαλά, τον κ. Μεταλληνό, τον κ. Κουλουρίδη, που ήταν εισηγητές αυτής της μελέτης, να μας το πουν. Εγώ δεν βρήκα πρακτικά τίποτε αξιοποιήσιμο από τη Νομαρχία.
Ο ρόλος ο δικός μας είναι να ευαισθητοποιήσουμε, να ενημερώσουμε, να στηρίξουμε, να προβάλουμε μια τοπική ποιοτική παραγωγή την οποία έχει ανάγκη ο τόπος μας και η τοπική μας οικονομία. Αυτό είναι το χρέος μας και παράλληλα να αξιοποιήσουμε κάθε χρηματοδοτικό εργαλείο και μέσο που μπορούν να μας δώσουν τα εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα.

Παραγωγοί με επώνυμο ποιοτικό λάδι

Εμείς θέλουμε τον αγρότη, τον ελαιοπαραγωγό, ενημερωμένο, σύγχρονο, τολμηρό, αποφασιστικό, που παίρνει τα μηνύματα των καιρών με επιχειρηματικό πνεύμα, που δεν είναι προσκολλημένος σε αναχρονιστικές αντιλήψεις και δόγματα του παρελθόντος, που τα πλήρωσε ακριβά με την απώλεια δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ, στα οποία αναφέρθηκε και ο κ. Μεταλληνός.
Δεν θέλουμε τον ελαιοπαραγωγό άβουλο να μας παρέχει εξουσιοδότηση να ενεργούμε εμείς για λογαριασμό του.
Τον θέλουμε παραγωγό με μεράκι και με όρεξη για την δουλειά του. Με περηφάνια για το προϊόν του, το πιστοποιημένο ποιοτικό και επώνυμο κερκυραϊκό λάδι, ως προϊόν με Ονομασία Προέλευσης ή ως προϊόν με Γεωγραφική Ένδειξη. Προϊόν που θα το προτιμά και θα το καμαρώνει ο κάθε κερκυραίος πολίτης.
Αυτός είναι στόχος τον οποίο υπηρετούμε με συνέπεια και αποφασιστικότητα.
Αυτός ο στόχος πρέπει να υπηρετηθεί από όλους μας.
Να είναι κοινή μας υπόθεση.
Δεν έχουμε τίποτα να μας χωρίζει σε αυτή την προσπάθεια έστω και αν οι επιλογές στο παρελθόν ήταν διαφορετικές και οδήγησαν σε λάθη που πλήρωσε ο τόπος. Το ζήτημα είναι από εδώ και μπρος να ακολουθήσουμε τον συγκεκριμένο δρόμο και να επιτύχουμε τον στόχο που είναι το επώνυμο ποιοτικό λάδι παντού. Στα σπίτια μας, στα ράφια των καταστημάτων, στα εστιατόρια, στα ξενοδοχεία. Δίνοντας τη μάχη για την προώθηση του δικού μας προϊόντος.
Για να εξασφαλίσουμε το καλύτερο δυνατό εισόδημα στους ανθρώπους που παίρνουν την μεγάλη και γενναία απόφαση να εργάζονται κάτω από δύσκολες συνθήκες και να συνεχίζουν να καλλιεργούν το δικό τους κομμάτι από τον πολύπαθο κερκυραϊκό ελαιώνα.