Η επιβράδυνση εντείνεται αλλά προβλέπεται ανάκαμψη της ανάπτυξης πριν το τέλος του 2009.
Η αύξηση του ΑΕΠ στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να υποχωρήσει κατά 1,8% περίπου το 2009 και να ανακάμψει ελαφρώς στο 0,5% το 2010. Η κατάσταση αυτή αποτελεί συνέπεια της εντεινόμενης οικονομικής κρίσης στην πραγματική οικονομία και του συνεπακόλουθού της, της παγκόσμιας ύφεσης που εκδηλώνεται με τη σημαντική συρρίκνωση του παγκόσμιου εμπορίου και της παραγωγής στον τομέα της μεταποίησης, καθώς και, σε ορισμένες χώρες, με διορθώσεις στις στεγαστικές αγορές. Ωστόσο, η δημόσια κατανάλωση και οι δημόσιες επενδύσεις θα ανακουφίσουν την κατάσταση. H υποχώρηση των πληθωριστικών πιέσεων ευνοεί επίσης την ιδιωτική κατανάλωση. Τα επιλεκτικά δημοσιονομικά μέτρα που ανακοινώθηκαν από τον Αύγουστο του 2008 θα περιορίσουν τη συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά ¾ π.μ. περίπου εφέτος. Η ένταση της οικονομικής ύφεσης θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην απασχόληση και στα δημόσια οικονομικά κατά την περίοδο που καλύπτουν οι προβλέψεις.
«Χάρη στα μέτρα για τη σταθεροποίηση της χρηματοπιστωτικής αγοράς, στη χαλάρωση των νομισματικών πολιτικών και στα σχέδια οικονομικής ανάκαμψης θα μπορέσουμε να αποφύγουμε πολύ χειρότερες καταστάσεις, να περιορίσουμε την επιδείνωση της οικονομίας εφέτος και να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για μια σταδιακή ανάκαμψη κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Κύρια προτεραιότητα τώρα είναι να ληφθεί μέριμνα ώστε να λειτουργήσουν αποτελεσματικά τα μέτρα αυτά: να βελτιωθούν οι ροές πιστώσεων σε λογικές τιμές και να τεθούν γρήγορα σε εφαρμογή οι δέσμες φορολογικών κινήτρων ώστε να δοθεί ώθηση στις επενδύσεις και στην ιδιωτική κατανάλωση. Για να τονωθεί η εμπιστοσύνη είναι επίσης εξαιρετικά σημαντικό να δεσμευθούν ρητώς τα κράτη μέλη ότι θα αντιστρέψουν την επιδείνωση των δημοσίων οικονομικών μόλις αποκατασταθεί η ομαλότητα στην οικονομία, ώστε να εξασφαλισθεί η μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών» δήλωσε ο Eπίτροπος οικονομικών και νομισματικών υποθέσεων κ. Joaquin Almunia.
Η οικονομική ανάπτυξη προβλέπεται ότι θα περιοριστεί στο 1% περίπου το 2008, τόσο στην EE όσο και στη ζώνη του ευρώ από σχεδόν 3% το 2007, σύμφωνα με τις ενδιάμεσες προβλέψεις που δημοσιεύθηκαν εσπευσμένα σήμερα [1]. Το 2009, το πραγματικό ΑΕΠ αναμένεται ότι θα σημειώσει ραγδαία πτώση, κατά 1,8% στην EE και κατά 1,9% στη ζώνη του ευρώ, για να ανακάμψει κατά ½% περίπου το 2010.
Οι οικονομικές δραστηριότητες αναμένεται ότι παρουσίασαν σημαντική πτώση παγκοσμίως κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2008. Από την υποχώρηση που παρατηρήθηκε πρόσφατα όσον αφορά, μεταξύ άλλων, τα στοιχεία των ερευνών και τις εισερχόμενες παραγγελίες, προκύπτει ότι η εξασθένηση αυτή είναι πιθανό να διατηρηθεί βραχυπρόθεσμα. Αναμένεται ότι η ύφεση θα γίνει αισθητή σε ευρείς τομείς της οικονομίας και οι συνέπειές της θα πλήττουν όλο και πιο έντονα τις οικονομίες των αναδυόμενων αγορών. Για το 2009 συνολικά, η αύξηση του ΑΕΠ παγκοσμίως προβλέπεται ότι θα επιβραδυνθεί στο 0,5% (έναντι 3,3% το 2008 και του εξαιρετικά υψηλού 5% κατά μέσον όρο την περίοδο 2004-2007). Από το δεύτερο εξάμηνο του 2009, η παγκόσμια ανάπτυξη αναμένεται ότι θα παρουσιάσει σταδιακή αλλά μέτρια άνοδο καθώς θα βελτιώνεται η κατάσταση των χρηματοπιστωτικών αγορών και θα γίνεται αισθητός ο αντίκτυπος της χαλάρωσης της μακροοικονομικής πολιτικής (ιδίως στις ΗΠΑ). Συνολικά, η αύξηση του ΑΕΠ παγκοσμίως αναμένεται ότι θα κινηθεί στο 2¾% το 2010.
Βαρύ πλήγμα και για την οικονομία της EE
Κατά το τρίτο τρίμηνο του 2008, το ΑΕΠ υποχώρησε κατά 0,2% τόσο στη ζώνη του ευρώ όσο και στην EE. Αυτό σημαίνει ότι η ζώνη του ευρώ εισήλθε για πρώτη φορά σε τεχνική ύφεση καθώς το ΑΕΠ υποχώρησε για δεύτερο συνεχές τρίμηνο. Δεδομένης της περαιτέρω υποχώρησης που εμφανίζουν τα στοιχεία των ερευνών σε όλους τους τομείς και τις χώρες και της έντονης επιδείνωσης σε άλλους σημαντικούς δείκτες κατά το τέταρτο τρίμηνο, προβλέπεται ότι θα συνεχιστεί η υποχώρηση του ΑΕΠ καθ' όλη τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου εφέτος. Η κάμψη αναμένεται να πλήξει ευρείς τομείς της οικονομίας σε όλα τα κράτη καθώς θα γίνονται αισθητές η οικονομική κρίση, η αρνητική συγκυρία παγκοσμίως και, σε ορισμένα κράτη μέλη, η καθίζηση της αγοράς ακινήτων. Η υποχώρηση τόσο της ιδιωτικής όσο και της καθαρής εξωτερικής ζήτησης αναμένεται ότι θα επιβραδύνει σημαντικά την αύξηση του ΑΕΠ, ενώ μόνο η δημόσια κατανάλωση και οι δημόσιες επενδύσεις θα ανακουφίσουν την κατάσταση.
Ιδίως οι ιδιωτικές επενδύσεις, οι οποίες αποτέλεσαν σημαντικότατο μοχλό ανάκαμψης, επιβραδύνονται απότομα λόγω της σημαντικής μείωσης των ποσοστών χρησιμοποίησης της παραγωγικής ικανότητας, της επιδείνωσης των προοπτικών της οικονομίας και των περιοριστικότερων όρων χρηματοδότησης.
Αύξηση της ανεργίας και των ελλειμμάτων
Η κατάσταση στην αγορά εργασίας άρχισε να επιδεινώνεται στα περισσότερα κράτη μέλη το 2008. Αναμένεται ότι η αύξηση της απασχόλησης, η οποία αντέδρασε με κάποια καθυστέρηση στις μεταβολές που παρουσίασε η άνοδος που ΑΕΠ, θα είναι αρνητική από φέτος, με την απώλεια 3½ εκατομμυρίου θέσεων εργασίας στην ΕΕ. Ως εκ τούτου, το ποσοστό ανεργίας προβλέπεται ότι θα ανέλθει στο 8¾% στην EE το 2009 (και στο 9¼% στη ζώνη του ευρώ), και ότι θα αυξηθεί περαιτέρω το 2010.
Η επιδείνωση των προοπτικών της οικονομίας αναμένεται επίσης ότι θα έχει δυσμενείς συνέπειες στα δημόσια οικονομικά εξαιτίας της απουσίας των εκτάκτων εσόδων του παρελθόντος, της εν γένει μειωμένης συμμετοχής των φόρων στην αναπτυξιακή δομή και του αντικτύπου των σημαντικών επιλεκτικών μέτρων που λήφθηκαν και/ή εξαγγέλθηκαν από τα κράτη μέλη (τα οποία, κατά την ολοκλήρωση των παρουσών προβλέψεων, αντιστοιχούν στο 1% περίπου του ΑΕΠ στην EE για το 2009). Ως εκ τούτου, το ονομαστικό έλλειμμα αναμένεται να υπερδιπλασιαστεί εφέτος στην EE στο 4½% το 2009 (στη ζώνη του ευρώ από 1¾% περίπου στο 4%).
Αναμένεται ταχεία υποχώρηση του πληθωρισμού
Οι πληθωριστικές πιέσεις υποχωρούν με ταχείς ρυθμούς. Η ραγδαία αύξηση των τιμών των βασικών προϊόντων, η οποία εκτόξευσε τον πληθωρισμό σε πολύ υψηλά επίπεδα το καλοκαίρι του 2008, αντιστράφηκε απότομα έκτοτε, εν μέσω της ταχείας εξασθένησης των προοπτικών ανάπτυξης για την EE και την παγκόσμια οικονομία, καθώς και λόγω της επιδείνωσης των αγορών εργασίας. Τα στοιχεία αυτά δημιουργούν τις προϋποθέσεις για να αναθεωρηθούν σημαντικά προς τα κάτω οι προβλέψεις όσον αφορά την εξέλιξη του πληθωρισμού σε σύγκριση με τις φθινοπωρινές προβλέψεις. Ο πληθωρισμός των τιμών καταναλωτή αναμένεται να υποχωρήσει από 3,7% το 2008 στην EE (3,3% στη ζώνη του ευρώ) στο 1,2% το 2009 (1,0% στη ζώνη του ευρώ) και ελάχιστα κάτω του 2% το 2010 στις δύο περιοχές.
Σημαντικές αβεβαιότητες χαρακτηρίζουν την παρούσα συγκυρία
Οι παρούσες προβλέψεις δημοσιεύονται και πάλι υπό συνθήκες εξαιρετικής αβεβαιότητας καθώς η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει τη χειρότερη κρίση της από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Οι προοπτικές ανάπτυξης είναι αμφίρροπες: υπάρχει, αφενός, ο αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης (μεταξύ άλλων, για τον στεγαστικό τομέα) και η έντονα αρνητική αλληλεπίδραση μεταξύ του χρηματοπιστωτικού τομέα και των πραγματικών τομέων της οικονομίας. Αφετέρου δε, η ανάπτυξη θα μπορούσε να είναι υψηλότερη από το αναμενόμενο εάν παραδείγματος χάρη οι δέσμες δημοσιονομικών μέτρων κατορθώσουν να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών και των καταναλωτών ταχύτερα από ό,τι προβλέπεται. Αμφίρροπη διαγράφεται η κατάσταση και όσον αφορά την πορεία του πληθωρισμού λόγω της εξέλιξης των τιμών των βασικών αγαθών και της επιδείνωσης των οικονομικών προοπτικών παγκοσμίως.
Λεπτομερέστερη έκθεση δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα:
http://ec.europa.eu/economy_finance/thematic_articles/articles13288_en.htm
ΠΗΓΗ: http://ec.europa.eu/ellada/news/news/20090119economics_el.htm
ΠΗΓΗ: ΚΕΝΤΡΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΙΩΝ
ΑΛΥΚΕΣ ΠΟΤΑΜΟΥ-ΚΕΡΚΥΡΑ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 26610-43328
e-mail europedirect@ionianislands.gr
