του Μάριου Άνθη
μέλους του ιδρυτικού πυρήνα της ΕΝΑΚ
Η παρουσία και οι ομιλίες του πρωθυπουργού στην ΔΕΘ, σε συνδυασμό με την εξαγγελία του νέου διετούς χαρατσιού στα ακίνητα, δεν αφήνουν πλέον καμία αμφιβολία για την κατεύθυνση που σταθεροποιεί και μονιμοποιεί στην πορεία της χώρας, το ελληνικό μπλοκ εξουσίας. Οι δομές εξάρτησης από τα διεθνή κέντρα συστηματοποιούνται, οι αποικιακού τύπου συμβάσεις πχ πρόγραμμα «ήλιος» κλπ....
αποτελούν την υποτιθέμενη «προοπτική», οι διάφοροι επίδοξοι «επενδυτές» σεΐχηδες, βεζίρηδες, τραπεζίτες, και άλλοι, πηγαινοέρχονται σαν γύπες πάνω από το πτώμα. Η τρόικα εκβιάζει ασταμάτητα, κάθε γνωστός ή άγνωστος ευρωπαίος υπουργός κάνει επίσης το ίδιο και ο πρωθυπουργός της δικής μας χώρας όταν σταματά τα καλέσματα «να αλλάξουμε» τότε καταφεύγει σε ομιχλώδης αναφορές στα «σουηδικά μοντέλα» προσποιούμενος άγνοια για τις θεμελιώδεις διαφορές στη δομή των δύο χωρών αλλά και στις εντεινόμενες αποκλίσεις λόγω των πολιτικών της κυβέρνησής του. Οι λαϊκιστές μοναρχοφασίστες, οι ακραίοι νεοφιλελεύθεροι και διάφοροι οικονομικοί παράγοντες από δίπλα, τραβάνε περισσότερο το σχοινί σέρνοντας τους μνημονιακούς συμμάχους τους, δηλ. την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, σε ολοένα και χειρότερες κατευθύνσεις. Η λεγόμενη «επίσημη» αριστερά της χώρας μας και τα διάφορα κόμματα και οργανώσεις της, σαν ανέτοιμοι από καιρό, αντιδρούν σπασμωδικά, χωρίς κατεύθυνση, χωρίς πολιτική γραμμή και πολιτικό στόχο. Η κάθε πλευρά, απλώς επαναλαμβάνει τον εαυτό της, αναμασώντας τα γνωστά σχήματα και τις γνωστές επικοινωνιακές ρητορείες. Αυτά συμβαίνουν την ώρα που ο λαός και η νεολαία θέλουν – και το δείχνουν – να αντισταθούν αποφασιστικά στις πολιτικές του μπλοκ εξουσίας και να χαράξουν ένα νέο δρόμο για τη χώρα.
Κατά την γνώμη μας – και νομίζουμε ότι είναι καλά ζυγισμένη – σήμερα είναι επιβεβλημένη μια ακόμα πιο δυνατή, συγκροτημένη στη πράξη και οργανωμένη αντίσταση της εργαζόμενης Ελλάδας απέναντι σε αυτό που επιχειρείται εναντίον της. Απευθυνόμενοι σε κάθε εργαζόμενο υπογραμμίζουμε ότι όποιος έχει αυταπάτη, όποιος ελπίζει ότι μέσα από όλα αυτά που συμβαίνουν θα προκύψει κάτι καλό, κάνει μεγάλο λάθος. Ακριβώς σε αυτό το σημείο εστιάζεται ο πυρήνας της συστημικής προπαγάνδας. Στην αμφιβολία, στην ανοχή, τελικά στην συναίνεση. Μόνο που όπως και οι ίδιοι ομολογούν, μετά την παραλαβή, η επιστροφή του εμπορεύματος απαγορεύεται. Αυτός είναι ο λόγος που νομοθετούν ασταμάτητα με νέους αντιδραστικότερους νόμους ακόμα και σε ζητήματα που υπάρχει «επαρκής» νομολογία, αυτός είναι ο λόγος που αγωνιούν και βιάζονται για την Συνταγματική αναθεώρηση, ακριβώς για να αποτυπωθεί εντελώς ξεκάθαρα στον καταστατικό χάρτη του Ελληνικού κράτους το ταξικό, εκμεταλλευτικό, εξαρτημένο, νεοφιλελεύθερο και νεοφασιστικό καθεστώς που διαμορφώνουν. Αυτός είναι ο λόγος που προσπαθούν να διασπάσουν το λαό, βάζοντας την μία κοινωνική ομάδα απέναντι στην άλλη, προωθώντας δημοψηφίσματα – φάρσες ελπίζοντας ότι κάτι θα πετύχουν με αυτά, Αυτός είναι ο λόγος που βάζουν τους «εθνοσωτήρες» εντεταλμένους μεγαλοδημοσιογράφους να ουρλιάζουν, πάντα υπέρ σε κάθε τι αντιλαϊκό, σε κάθε τι ιδιωτικό, μοχθηρά εναντίον σε οτιδήποτε δημόσιο και κοινωφελές.
Η οργάνωση της λαϊκής αντίστασης, σε αυτή τη φάση που βρισκόμαστε, θεωρούμε ότι πρέπει να κάνει βήματα μπροστά, να προσαρμοστεί στις συνθήκες, να αποχτήσει ξεκάθαρους στόχους και στοχευμένες δραστηριότητες:
1) Οφείλει να ανακόπτει, να ανατρέπει, με πολιτικούς όρους την εκβιαστική και αβάσιμη προπαγάνδα του ελληνικού μπλοκ εξουσίας και των ξένων αφεντικών σχετικά με τον «μονόδρομο της ευρωζώνης». Στο νέο δίλημμα «ευρώ ή χάος» κατά το «Καραμανλής ή τανκς» του «αγανακτισμένου» σήμερα Μίκη, οφείλουμε να απαντήσουμε με υπεύθυνη πολιτική θέση, που δεν μπορεί να είναι άλλη από την θέση της άμεσης εξόδου από την ευρωζώνη και την Ε.Ε. Σε διαφορετική περίπτωση ( αυτό δηλ. που με διάφορα προσχήματα κάνουν τα επίσημα αριστερά κόμματα) υπάρχει πολιτική αποδοχή του σημερινού και ολοένα εντονότερου διαμορφωμένου καθεστώτος χώρας – προτεκτοράτου. Υπάρχει πολιτική αποδοχή του καθεστώτος βαθιάς εξάρτησης της χώρας σε μεγάλο βάθος χρόνου. Αναλαμβάνουν μεγάλες ευθύνες όσοι με διάφορα προσχήματα (ευρωλαγνεία – ανωριμότητα συνθηκών κλπ.) αποδέχονται στην πράξη τέτοιο χαντάκωμα της χώρας και του λαού της. Η ΕΝΑΚ βρίσκεται στον αντίποδα αυτών των καμουφλαρισμένων πολιτικών και καλεί το λαό και τους αγωνιστές της αριστεράς να ανοίξουν δρόμους και μέτωπα, μαζί με την ΕΝΑΚ, για να δώσουμε μια νέα προοπτική στην αντίσταση. Καμία πολιτική συγκαλυμμένου συμβιβασμού και αποπροσανατολισμού, καμία νέα Βάρκιζα δεν είναι ανεκτή. Η χώρα έχει λυτρωτική ανάγκη για ένα νέο βηματισμό, για κοινωνική και οικονομική ανασυγκρότηση, για νέες διεθνείς συμμαχίες. Πρέπει να μπει σε νέο δρόμο. Το έλλειμμα – σήμερα – πολιτικών προϋποθέσεων για αυτή τη νέα πορεία, για τους λόγους που αναφέραμε, δεν μπορεί να στερήσει στον ελληνικό λαό και στο μαζικό λαϊκό κίνημα από μία σωστή πολιτική θέση, θέση ορθολογικής διεξόδου, θέση ζύμωσης και διεκδίκησης.
2) Οι λαϊκές μορφές πάλης δεν είναι και δεν μπορούν να είναι παιγνιδάκι στα χέρια ανεύθυνων, νεόκοπων και κάθε είδους μαθητευόμενων μάγων. Κάτι τέτοια δεν τα συγχωρεί εύκολα ο λαός. Μέσα από τις πλούσιες εμπειρίες ξετυλίγεται ορθολογικά αυτό που πρέπει να αναπτυχθεί σήμερα. Η κύρια κατεύθυνση βρίσκεται στο δέσιμο με τον ευρύτερο πολιτικό στόχο, βρίσκεται στην επικέντρωση και αποσαφήνιση αιτημάτων και διεκδικήσεων, στην διεκδικητική μαχητική οργάνωση των χώρων δουλειάς, στην δημιουργία πλατιών εργατοϋπαλληλικών κινήσεων και συσπειρώσεων που κατακτούν πολιτική ωριμότητα, ομάδων ανέργων νέων και φοιτητών, στο δυνάμωμα των συνδικάτων και της πολιτικής εργατικής ενότητας, στην απεργία και τις απεργίες που είναι δεμένες και συντονισμένες με το γενικότερο πλαίσιο και τον βηματισμό του κοινωνικού αγώνα. Να χτυπήσει δυνατά η καρδιά του υγιούς οργανισμού της αντίστασης, αυτή είναι σήμερα μια επιβεβλημένη κατεύθυνση.
3) Η πολιτική διάρθρωση, η δομή και η ψυχή του ελληνικού κινήματος αντίστασης, δεν μπορεί να εξαρτάται και να παρεμποδίζεται λειτουργικά από μικροαστικές – ουτοπικές θεωρήσεις και ιδεοληψίες, ούτε από (παλαιό)σοσιαλδημοκρατικές αντιλήψεις πχ «άμεσης δημοκρατίας» και «κοινωνίας των πολιτών» που ενίοτε διολισθαίνουν και προς σοσιαλφασίζουζες πρακτικές. Η λεγόμενη αγανάκτηση (καθόλου δόκιμος όρος) ή προχωρά μπροστά σε ανώτερα επίπεδα ή αποτελεί κατάσταση αποπροσανατολισμού και υπονόμευσης απέναντι στην ανάπτυξη του λαϊκού κινήματος. Σε κάθε περίπτωση με συνυπάρχοντες φανφαρόνους ψευτοεπαναστάτες, ακροδεξιούς – φασίστες και λοιπά μπάχαλα, κίνημα δεν στεριώνει.
Με δύο παρατηρήσεις (ας τις πούμε καλύτερα αναφορές για προβληματισμό) κλείνω αυτό το σημείωμα. Τις απευθύνω ιδιαίτερα σε φίλους που – ίσως – έχουν ακόμα αυταπάτες για το «που πάμε». Η πρώτη αφορά μία δήλωση του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας Κλάους Ρέγκλινγκ που σαφώς και επίμονα διαβεβαιώνει για δύο πράγματα: α) η Ελλάδα δεν πρόκειται να βγει στις αγορές το 2013, όπως λέει η κυβέρνησή της και β) αφού – όπως είπε – όντας μέλη της ευρωζώνης δεν μπορούμε να κάνουμε υποτίμηση εθνικού νομίσματος, μόνη λύση είναι η συνεχείς θυσίες και η μόνιμη πτώση του βιοτικού μας επιπέδου. Καταδίκη δηλ. σε οριστική φτώχεια.
Η δεύτερη παρατήρηση αφορά πρόσφατες δηλώσεις του Βρετανού πρωθυπουργού Κάμερον που κάλεσε, όπως και ο πρώην Γερμανός καγκελάριος Σρέντερ στην ταχύτερη υλοποίηση του οράματος των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης. Παράλληλα ξεκαθάρισε ότι αυτός δεν θα βάλει την Βρετανία στο ευρώ! Είναι φανερό ότι τα διάφορα διεθνή κέντρα έχουν τους σχεδιασμούς τους και ότι διερευνούν, επίσης, διάφορες εκδοχές για το μέλλον. Μέσα σε αυτές τις εκδοχές και τα σενάρια τοποθετείται και το ελληνικό πρόβλημα, το πρόβλημα μιας βαθιά εξαρτημένης χώρας με χαμηλό βιοτικό επίπεδο (αυτό που ονομάζουν ανταγωνιστική χώρα) που είναι καταδικασμένη από το μπλοκ εξουσίας και τους έξωθεν δυνάστες σε ρόλο φτωχής επαρχίας. Εκτός και αν ο λαός της, κάποια στιγμή, βάλει τη δική του σφραγίδα στα γεγονότα.
μέλους του ιδρυτικού πυρήνα της ΕΝΑΚ
Η παρουσία και οι ομιλίες του πρωθυπουργού στην ΔΕΘ, σε συνδυασμό με την εξαγγελία του νέου διετούς χαρατσιού στα ακίνητα, δεν αφήνουν πλέον καμία αμφιβολία για την κατεύθυνση που σταθεροποιεί και μονιμοποιεί στην πορεία της χώρας, το ελληνικό μπλοκ εξουσίας. Οι δομές εξάρτησης από τα διεθνή κέντρα συστηματοποιούνται, οι αποικιακού τύπου συμβάσεις πχ πρόγραμμα «ήλιος» κλπ....
αποτελούν την υποτιθέμενη «προοπτική», οι διάφοροι επίδοξοι «επενδυτές» σεΐχηδες, βεζίρηδες, τραπεζίτες, και άλλοι, πηγαινοέρχονται σαν γύπες πάνω από το πτώμα. Η τρόικα εκβιάζει ασταμάτητα, κάθε γνωστός ή άγνωστος ευρωπαίος υπουργός κάνει επίσης το ίδιο και ο πρωθυπουργός της δικής μας χώρας όταν σταματά τα καλέσματα «να αλλάξουμε» τότε καταφεύγει σε ομιχλώδης αναφορές στα «σουηδικά μοντέλα» προσποιούμενος άγνοια για τις θεμελιώδεις διαφορές στη δομή των δύο χωρών αλλά και στις εντεινόμενες αποκλίσεις λόγω των πολιτικών της κυβέρνησής του. Οι λαϊκιστές μοναρχοφασίστες, οι ακραίοι νεοφιλελεύθεροι και διάφοροι οικονομικοί παράγοντες από δίπλα, τραβάνε περισσότερο το σχοινί σέρνοντας τους μνημονιακούς συμμάχους τους, δηλ. την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, σε ολοένα και χειρότερες κατευθύνσεις. Η λεγόμενη «επίσημη» αριστερά της χώρας μας και τα διάφορα κόμματα και οργανώσεις της, σαν ανέτοιμοι από καιρό, αντιδρούν σπασμωδικά, χωρίς κατεύθυνση, χωρίς πολιτική γραμμή και πολιτικό στόχο. Η κάθε πλευρά, απλώς επαναλαμβάνει τον εαυτό της, αναμασώντας τα γνωστά σχήματα και τις γνωστές επικοινωνιακές ρητορείες. Αυτά συμβαίνουν την ώρα που ο λαός και η νεολαία θέλουν – και το δείχνουν – να αντισταθούν αποφασιστικά στις πολιτικές του μπλοκ εξουσίας και να χαράξουν ένα νέο δρόμο για τη χώρα.
Κατά την γνώμη μας – και νομίζουμε ότι είναι καλά ζυγισμένη – σήμερα είναι επιβεβλημένη μια ακόμα πιο δυνατή, συγκροτημένη στη πράξη και οργανωμένη αντίσταση της εργαζόμενης Ελλάδας απέναντι σε αυτό που επιχειρείται εναντίον της. Απευθυνόμενοι σε κάθε εργαζόμενο υπογραμμίζουμε ότι όποιος έχει αυταπάτη, όποιος ελπίζει ότι μέσα από όλα αυτά που συμβαίνουν θα προκύψει κάτι καλό, κάνει μεγάλο λάθος. Ακριβώς σε αυτό το σημείο εστιάζεται ο πυρήνας της συστημικής προπαγάνδας. Στην αμφιβολία, στην ανοχή, τελικά στην συναίνεση. Μόνο που όπως και οι ίδιοι ομολογούν, μετά την παραλαβή, η επιστροφή του εμπορεύματος απαγορεύεται. Αυτός είναι ο λόγος που νομοθετούν ασταμάτητα με νέους αντιδραστικότερους νόμους ακόμα και σε ζητήματα που υπάρχει «επαρκής» νομολογία, αυτός είναι ο λόγος που αγωνιούν και βιάζονται για την Συνταγματική αναθεώρηση, ακριβώς για να αποτυπωθεί εντελώς ξεκάθαρα στον καταστατικό χάρτη του Ελληνικού κράτους το ταξικό, εκμεταλλευτικό, εξαρτημένο, νεοφιλελεύθερο και νεοφασιστικό καθεστώς που διαμορφώνουν. Αυτός είναι ο λόγος που προσπαθούν να διασπάσουν το λαό, βάζοντας την μία κοινωνική ομάδα απέναντι στην άλλη, προωθώντας δημοψηφίσματα – φάρσες ελπίζοντας ότι κάτι θα πετύχουν με αυτά, Αυτός είναι ο λόγος που βάζουν τους «εθνοσωτήρες» εντεταλμένους μεγαλοδημοσιογράφους να ουρλιάζουν, πάντα υπέρ σε κάθε τι αντιλαϊκό, σε κάθε τι ιδιωτικό, μοχθηρά εναντίον σε οτιδήποτε δημόσιο και κοινωφελές.
Η οργάνωση της λαϊκής αντίστασης, σε αυτή τη φάση που βρισκόμαστε, θεωρούμε ότι πρέπει να κάνει βήματα μπροστά, να προσαρμοστεί στις συνθήκες, να αποχτήσει ξεκάθαρους στόχους και στοχευμένες δραστηριότητες:
1) Οφείλει να ανακόπτει, να ανατρέπει, με πολιτικούς όρους την εκβιαστική και αβάσιμη προπαγάνδα του ελληνικού μπλοκ εξουσίας και των ξένων αφεντικών σχετικά με τον «μονόδρομο της ευρωζώνης». Στο νέο δίλημμα «ευρώ ή χάος» κατά το «Καραμανλής ή τανκς» του «αγανακτισμένου» σήμερα Μίκη, οφείλουμε να απαντήσουμε με υπεύθυνη πολιτική θέση, που δεν μπορεί να είναι άλλη από την θέση της άμεσης εξόδου από την ευρωζώνη και την Ε.Ε. Σε διαφορετική περίπτωση ( αυτό δηλ. που με διάφορα προσχήματα κάνουν τα επίσημα αριστερά κόμματα) υπάρχει πολιτική αποδοχή του σημερινού και ολοένα εντονότερου διαμορφωμένου καθεστώτος χώρας – προτεκτοράτου. Υπάρχει πολιτική αποδοχή του καθεστώτος βαθιάς εξάρτησης της χώρας σε μεγάλο βάθος χρόνου. Αναλαμβάνουν μεγάλες ευθύνες όσοι με διάφορα προσχήματα (ευρωλαγνεία – ανωριμότητα συνθηκών κλπ.) αποδέχονται στην πράξη τέτοιο χαντάκωμα της χώρας και του λαού της. Η ΕΝΑΚ βρίσκεται στον αντίποδα αυτών των καμουφλαρισμένων πολιτικών και καλεί το λαό και τους αγωνιστές της αριστεράς να ανοίξουν δρόμους και μέτωπα, μαζί με την ΕΝΑΚ, για να δώσουμε μια νέα προοπτική στην αντίσταση. Καμία πολιτική συγκαλυμμένου συμβιβασμού και αποπροσανατολισμού, καμία νέα Βάρκιζα δεν είναι ανεκτή. Η χώρα έχει λυτρωτική ανάγκη για ένα νέο βηματισμό, για κοινωνική και οικονομική ανασυγκρότηση, για νέες διεθνείς συμμαχίες. Πρέπει να μπει σε νέο δρόμο. Το έλλειμμα – σήμερα – πολιτικών προϋποθέσεων για αυτή τη νέα πορεία, για τους λόγους που αναφέραμε, δεν μπορεί να στερήσει στον ελληνικό λαό και στο μαζικό λαϊκό κίνημα από μία σωστή πολιτική θέση, θέση ορθολογικής διεξόδου, θέση ζύμωσης και διεκδίκησης.
2) Οι λαϊκές μορφές πάλης δεν είναι και δεν μπορούν να είναι παιγνιδάκι στα χέρια ανεύθυνων, νεόκοπων και κάθε είδους μαθητευόμενων μάγων. Κάτι τέτοια δεν τα συγχωρεί εύκολα ο λαός. Μέσα από τις πλούσιες εμπειρίες ξετυλίγεται ορθολογικά αυτό που πρέπει να αναπτυχθεί σήμερα. Η κύρια κατεύθυνση βρίσκεται στο δέσιμο με τον ευρύτερο πολιτικό στόχο, βρίσκεται στην επικέντρωση και αποσαφήνιση αιτημάτων και διεκδικήσεων, στην διεκδικητική μαχητική οργάνωση των χώρων δουλειάς, στην δημιουργία πλατιών εργατοϋπαλληλικών κινήσεων και συσπειρώσεων που κατακτούν πολιτική ωριμότητα, ομάδων ανέργων νέων και φοιτητών, στο δυνάμωμα των συνδικάτων και της πολιτικής εργατικής ενότητας, στην απεργία και τις απεργίες που είναι δεμένες και συντονισμένες με το γενικότερο πλαίσιο και τον βηματισμό του κοινωνικού αγώνα. Να χτυπήσει δυνατά η καρδιά του υγιούς οργανισμού της αντίστασης, αυτή είναι σήμερα μια επιβεβλημένη κατεύθυνση.
3) Η πολιτική διάρθρωση, η δομή και η ψυχή του ελληνικού κινήματος αντίστασης, δεν μπορεί να εξαρτάται και να παρεμποδίζεται λειτουργικά από μικροαστικές – ουτοπικές θεωρήσεις και ιδεοληψίες, ούτε από (παλαιό)σοσιαλδημοκρατικές αντιλήψεις πχ «άμεσης δημοκρατίας» και «κοινωνίας των πολιτών» που ενίοτε διολισθαίνουν και προς σοσιαλφασίζουζες πρακτικές. Η λεγόμενη αγανάκτηση (καθόλου δόκιμος όρος) ή προχωρά μπροστά σε ανώτερα επίπεδα ή αποτελεί κατάσταση αποπροσανατολισμού και υπονόμευσης απέναντι στην ανάπτυξη του λαϊκού κινήματος. Σε κάθε περίπτωση με συνυπάρχοντες φανφαρόνους ψευτοεπαναστάτες, ακροδεξιούς – φασίστες και λοιπά μπάχαλα, κίνημα δεν στεριώνει.
Με δύο παρατηρήσεις (ας τις πούμε καλύτερα αναφορές για προβληματισμό) κλείνω αυτό το σημείωμα. Τις απευθύνω ιδιαίτερα σε φίλους που – ίσως – έχουν ακόμα αυταπάτες για το «που πάμε». Η πρώτη αφορά μία δήλωση του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας Κλάους Ρέγκλινγκ που σαφώς και επίμονα διαβεβαιώνει για δύο πράγματα: α) η Ελλάδα δεν πρόκειται να βγει στις αγορές το 2013, όπως λέει η κυβέρνησή της και β) αφού – όπως είπε – όντας μέλη της ευρωζώνης δεν μπορούμε να κάνουμε υποτίμηση εθνικού νομίσματος, μόνη λύση είναι η συνεχείς θυσίες και η μόνιμη πτώση του βιοτικού μας επιπέδου. Καταδίκη δηλ. σε οριστική φτώχεια.
Η δεύτερη παρατήρηση αφορά πρόσφατες δηλώσεις του Βρετανού πρωθυπουργού Κάμερον που κάλεσε, όπως και ο πρώην Γερμανός καγκελάριος Σρέντερ στην ταχύτερη υλοποίηση του οράματος των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης. Παράλληλα ξεκαθάρισε ότι αυτός δεν θα βάλει την Βρετανία στο ευρώ! Είναι φανερό ότι τα διάφορα διεθνή κέντρα έχουν τους σχεδιασμούς τους και ότι διερευνούν, επίσης, διάφορες εκδοχές για το μέλλον. Μέσα σε αυτές τις εκδοχές και τα σενάρια τοποθετείται και το ελληνικό πρόβλημα, το πρόβλημα μιας βαθιά εξαρτημένης χώρας με χαμηλό βιοτικό επίπεδο (αυτό που ονομάζουν ανταγωνιστική χώρα) που είναι καταδικασμένη από το μπλοκ εξουσίας και τους έξωθεν δυνάστες σε ρόλο φτωχής επαρχίας. Εκτός και αν ο λαός της, κάποια στιγμή, βάλει τη δική του σφραγίδα στα γεγονότα.
