ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Εισαγωγή
Αποτελεί κοινό τόπο η διαπίστωση ότι η αναπτυξιακή προοπτική κάθε περιοχής υπόκειται στη δράση ενός συνόλου εσωτερικών και εξωτερικών παραγόντων, οι οποίοι δρουν ευμενώς ή δυσμενώς, άμεσα ή έμμεσα, στην παραγωγική διαδικασία.
Σε μια προσπάθεια κατανόησης αυτών των παραμέτρων, τα τελευταία χρόνια...
σημαντικές ιδέες έχουν αναπτυχθεί σε επίπεδο ορολογίας, σε μια προσπάθεια να εξηγηθούν οι ραγδαίες μεταβολές που παρατηρούνται στον τομέα του τουρισμού. Οι ιδέες αυτές περιλαμβάνουν συχνά σύνθετους και εν πολλοίς ασαφείς όρους, όπως «φέρουσα ικανότητα», «βιώσιμη ανάπτυξη», έννοιες που υποδεικνύουν ότι μετα από δεκαετίες διαρθρωτικών αλλαγών, οι τουριστικοί προορισμοί έχουν εισέλθει σε μια εποχή θεμελιωδών μεταβολών του οικονομικού και κοινωνικού τους ιστού.
Η δυσκολία που παρουσιάζεται με τη χρήση παρόμοιων ιδεών είναι ότι οι έννοιες αυτές αποδεικνύονται αρκετά νεφελώδεις και ευέλικτες, με αποτέλεσμα να αδυνατούν να αποτυπώσουν με ακρίβεια τους πολλούς και σημαντικούς παράγοντες που επηρεάζουν το «τουριστικό φαινόμενο», ενώ φαίνεται πως δεν μπορούν και να υποδείξουν τον τρόπο με τον οποίο αυτό επηρεάζει την εξέλιξη των συγκεκριμένων παραγόντων.
Σήμερα, όλοι ανεξαιρέτως αναγνωρίζουν ότι από τη στιγμή της εμφάνιση της τουριστικής δραστηριότητας στον ελλαδικό χώρο, σε ελάχιστα σημεία ο τουρισμός αναπτύχθηκε στη βάση ενός στοιχειώδους στρατηγικού σχεδιασμού. Για δεκαετίες ολόκληρες κυριαρχούσε μια γενικευμένη αντίληψη τόσο από την πλευρά της πολιτείας όσο και από ένα μεγάλο μέρος των εμπλεκομένων φορέων ότι η ενίσχυση του τουρισμού με δημόσια φροντίδα είναι κατά κάποιο τρόπο περιττή, αφου οι μεν πόροι είναι ανεξάντλητοι, η δε τουριστική οικονομία αυτοτροφοδοτούμενη. Τις συνέπειες αυτής της αντίληψης την βιώνει σε μεγάλο βαθμό και η Κέρκυρα ως τουριστικός προορισμός. Η τουριστική δραστηριότητα εχει οδηγήσει αρκετές περιοχές στην υπέρβαση της αντοχής του συστήματος με δυσμενείς επιπτώσεις τόσο για το φυσικό όσο και για το ανθρωπογενές περιβάλλον.
Το γεγονός ότι η Κέρκυρα κατορθώνει να επιβιώνει ακόμη ως διεθνής τουριστικός προορισμός δείχνει ότι ο συνδυασμός των στοιχείων που επιλεγούν να τον διαμορφώσουν (το κλίμα, το μήκος των ακτών, η πολιτιστική κληρονομιά, το φυσικό κάλλος) συνθέτουν και το συγκριτικό πλεονέκτημα του έναντι άλλων μεσογειακών προορισμών. Αληθεύει όμως εξίσου ότι τα πάγια αυτά στοιχεία δεν είναι πια και αδιατάρακτα. Στην Ανατολική Μεσόγειο έχουν ήδη αναπτυχθεί τουριστικοί πόλοι των οποίων το προϊόν πιέζει ανταγωνιστικά την ελληνική τουριστική δραστηριότητα. Η γηρασμένη (όταν δεν είναι ανύπαρκτη) υποδομή επηρεάζει πια σημαντικά την κατάταξη του στην ευρωπαϊκή αγορά.
Λαμβάνοντας υπόψη την υφιστάμενη κατάσταση της περιοχής παρέμβασης και ιδιαίτερα τα κοινωνικό-οικονομικά της χαρακτηριστικά, τα αποτελέσματα των αναπτυξιακών παρεμβάσεων των Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης στην περιοχή, τα πλεονεκτήματα, αδυναμίες, ευκαιρίες και απειλές που την αφορούν, τις προτεραιότητες του ΕΣΠΑ, καθώς και του ΠΕΠ Ιονίων Νήσων, το Ειδικό Αναπτυξιακό Σχέδιο «Κέρκυρα Βιώσιμος Τουριστικός Προορισμός», επιχειρεί να συμβάλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη της περιοχής παρέμβασης. Βασική του επιδίωξη είναι να υπερβεί την αποσπασματικότητα στο σχεδιασμό και να λειτουργήσει προσθετικά και συμπληρωματικά στις εθνικές και ευρωπαϊκές πολιτικές, ώστε να δημιουργήσει μια ανταγωνιστική τοπική οικονομία που θα παράγει ευημερία για τους πολίτες της.
Άντζελα Γκερέκου
Βουλευτής Κέρκυρας του ΠΑΣΟΚ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Ζώνες Παρέμβασης
2.1 1Η Ζώνη Παρέμβασης
Στη Μεσόγειο όπου προσέρχονται περί τα 220 εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο, ο μαζικός τουρισμός συνδεέται με ορισμένα πάγια χαρακτηριστικά. Στηριζόμενος στην προβολή των περίφημων τριών « s» (sea, sun, sand), ο τουρισμός αναπτύσσεται κυρίως στις παράκτιες και νησιωτικές περιοχές με προτίμηση τους καλοκαιρινούς μηνες. Η Κέρκυρα δεν αποτελεί εξαίρεση. Με βάση την έρευνα που πραγματοποίησε η Επιστημονική Εταιρία Τουρισμού Κέρκυρας το 2007 , το δίπολο «ήλιος-θάλασσα» αξιολογείται από τους επισκέπτες ως ο πλέον σημαντικός παράγοντας για τη επιλογή της Κέρκυρας ως τουριστικού προορισμού.
Συχνά η ακαδημαϊκή έρευνα αναφέρεται στους δυο αυτούς πόρους κατά τρόπο αφαιρετικό με αποτέλεσμα να δημιουργεί ορισμένες συγχύσεις. Όπως διαφαίνεται και από τα αποτελέσματα της έρευνας οι δυο αυτοί πόροι αποδεικνύονται μέχρι σήμερα ιδιαίτερα ανθεκτικοί και καλώς αποτελέσαν το μοχλό τουριστικής ανάπτυξης του νησιού. Η σύγχυση δημιουργείται από το περιεχόμενο που αποδίδεται στον όρο «ήλιος-θάλασσα», δηλαδή στην έλλειψη των απαραίτητων υποδομών που το στηρίζουν, της φροντίδας για την προστασία του και τον περαιτέρω εμπλουτισμό του .
Όσο εύκολο είναι βέβαια να κατανοηθεί ότι ο παράκτιος τουρισμός αποτελεί κεκτημένο του κερκυραϊκού προϊόντος, άλλο τόσο δύσκολο είναι να προσδιοριστεί, για τις ανάγκες αυτού του σχεδίου, γεωμορφολογικά και χωροταξικά. Από τις πρώτες προσπάθειες νομοθετικής κατοχύρωσης του κοινόχρηστου αιγιαλού (κυρίως α.ν. 2344/40 περί αιγιαλού) έως και πρόσφατα, δεν είχε θεσπιστεί κανένα νομοθέτημα προσανατολισμένο προς την κατεύθυνση μιας ολοκληρωμένης και ορθολογικής προστασίας και ανάπτυξης της παράκτιας ζώνης και την αντιμετώπιση της άναρχης δόμησης των ακτών.
Ο αποσπασματικός χαρακτήρας των ρυθμίσεων που υιοθετήθηκαν - που είτε αφορούσαν στην οργάνωση και εξυπηρέτηση μιας συγκεκριμένης μόνο δραστηριότητας, είτε στην αντιμετώπιση του φαινομένου της αύξησης της αξίας της παραθαλάσσιας γης - ενίσχυσε την επιβολή ενός μοντέλου κακώς εννοούμενης ανάπτυξης, οδηγώντας σταδιακά σε φαινόμενα περιβαλλοντικής υποβάθμισης. Οι νομοθετικές πρωτοβουλίες, αν και σημαντικές, παρέμειναν ανολοκλήρωτες. Η πρόσφατη απόπειρα τροποποίησης του ν. 2971/2001 «Αιγιαλός, παραλία και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α΄ 285) δεν ολοκληρώθηκε. Το «Ειδικό πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης για τον παράκτιο χώρο», το οποίο εκπονήθηκε μαζί με άλλα τομεακά χωροταξικά σχέδια (π.χ. για τον ορεινό όγκο) δεν θεσμοθετήθηκε με την έκδοση σχετικής εγκριτικής Υ.Α.
Το παραπάνω πλαίσιο ωστόσο είναι μια καλή αρχή για το προσδιορισμό της παράκτιας ζώνης της Κέρκυρας τόσο από γεωγραφική όσο και από οικονομική σκοπιά. Στο πλαίσιο αυτό ορίζεται για πρώτη φορά ο παράκτιος δήμος «ως ο δήμος ο οποίος διαθέτει παράκτιο μέτωπο». Εφαρμόζοντας αυτό τον ορισμό στην περίπτωση της Κερκύρας διαπιστώνει κανείς ότι συμπεριλαμβάνει γεωγραφικά ολους τους καποδιστριακούς δήμους, αλλά αδυνατεί να προσδιορίσει τη ζώνη τουριστικής δραστηριότητας αφου οι παραπάνω δήμοι εκτείνονται πέραν αυτής. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να προσδιοριστεί με ακόμη μεγαλύτερη ασφάλεια με τον ορισμό των παρακτίων δημοτικών διαμερισμάτων και οικισμών. Για τις ανάγκες αυτού του σχεδίου, η πρώτη ζώνη παρέμβασης στην οποία συγκεντρώνεται ο κύριος όγκος των τουριστικών συναλλαγών προσδιορίζεται από το σύνολο των δημοτικών και τοπικών κοινοτήτων εντός των οποίων οριοθετούνται οικισμοί που διαθέτουν παράκτιο μέτωπο.
2.2 2Η Ζώνη Παρέμβασης
Εάν η επιλογή της πρώτης ζώνης παρέμβασης σχετίζεται άμεσα με την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό της υπάρχουσας τουριστικής δραστηριότητας, η επιλογή της δεύτερης ζώνης παρέμβασης δεν μπορεί παρά να συνδεέται με τον εμπλουτισμό και τη διαφοροποίηση της. Μέχρι σήμερα, η ανάπτυξη του τουρισμού στην παράκτια ζώνη του νησιού, λειτουργούσε ανταγωνιστικά τόσο προς το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον όσο και με τους υπόλοιπους τομείς της τοπικής οικονομίας. Με δεδομένη την εμπειρία άλλων χωρών, η σχέση αυτή είναι δυνατόν να λειτουργήσει ως ένα μεγάλο βαθμό συμπληρωματικά, εξυπηρετώντας στην πράξη ένα βασικό ζητούμενο της δημόσιας τουριστικής πολιτικής, δηλαδή μια πολυθεματική τουριστική ανάπτυξη. Παράλληλα, στο βαθμό που κάτι τέτοιο είναι δυνατόν να συμβεί, διευκολύνεται και η επίτευξη ενός άλλου κεντρικού πολιτικού στόχου, η χωρική και χρονική διεύρυνση του τουριστικού φαινομένου. Στην περίπτωση της Κέρκυρας κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί μέσα από την ανάπτυξη πολυκεντρικών τουριστικών δικτύων που θα αξιοποιούν το συνολικό πλούτο του νησιού και όχι μόνο τους πόρους του παράκτιου χώρου.
Για την κατηγοριοποίηση των υπολοίπων πόρων που θα συμβάλλουν στη δημιουργία ενός τέτοιου δικτύου αξιοποιήθηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση για το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό. Από το άρθρο 4 της συγκεκριμένης ΚΥΑ προκύπτουν, μεταξύ άλλων, οι ακόλουθες κατηγορίες εθνικού χώρου:
1. Περιοχές του Δικτύου Φύση 2000 και λοιπές περιοχές περιβαλλοντικής ευαισθησίας. Περιλαμβάνονται περιοχές του Δικτύου Φύση 2000 και άλλες περιοχές περιβαλλοντικής ευαισθησίας, όπως κηρυγμένοι ιστορικοί τόποι, καταφύγια άγριας ζωής, κλπ, όπως έχουν οριοθετηθεί από τις κείμενες διατάξεις.
2. Παραδοσιακοί Οικισμοί. Περιλαμβάνονται οι χαρακτηρισμένοι ως τέτοιοι, κατά τις κείμενες διατάξεις, οικισμοί
3. Αρχαιολογικοί χώροι και Μνημεία. Περιλαμβάνονται οι οριοθετημένοι κατά τις κείμενες διατάξεις αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία.
Με βάση τα στοιχεία της έρευνας για τον κερκυραϊκό τουρισμό, το φυσικό περιβάλλον αποτελεί την τρίτη κατά σειρά παράμετρο επιλογής της Κέρκυρας ως τουριστικό προορισμό. Εκτός από τον περίφημο ελαιώνα της, ο Νομός της Κέρκυρας, με τον υψηλό δείκτη βροχοπτώσεων και το ήπιο κλίμα, διαθέτει αρκετά και ενδιαφέροντα οικοσυστήματα. Πρόκειται για περιοχές ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους, οι οποίες όμως εξαιτίας της έλλειψης σχεδιασμού βρίσκονται σήμερα υπό ένα καθεστώς απειλής. Οι καταπατήσεις μεγάλων τμημάτων βιοτόπων, οι αυθαίρετες εργασίες, οι παράνομες αμμοληψίες και αδειοδοτήσεις δραστηριοτήτων αποτελούν συχνό φαινόμενο, με αποτέλεσμα να προκαλούνται επανειλημμένα αντιδράσεις από μεγάλο αριθμό φορέων και πολιτών. Οι περιοχές αυτές με το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο, επαρκείς μηχανισμούς διαχείρισης, τη δικτύωση τους και ανάλογες δράσεις προστασίας και ανάδειξης, θα μπορούσαν να ενεργοποιήσουν ένα νέο πρότυπο οικοτουριστικής ανάπτυξης στην Κέρκυρα.
ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΑΥΞΗΜΕΝΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΝΟΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ
Περιοχές Natura 2000 Υγροβιότοποι Διάφορα Οικοσυστήματα
( ενδεικτική αναφορά)
1. Λιμνοθάλασσα Αντινιώτη
2. Λιμνοθάλασσα Κορισσίων
3. Παράκτια θαλάσσια ζώνη από Κανόνι εως Μεσογγή
4. Αλυκή Λευκίμμης
5. Νήσοι Παξοί και Αντίπαξοι 1. Λιμνοθάλασσα Χαλικιοπούλου
2. Λίμνη Σκοτεινή
3. Λιμνοθάλασσες Βαρβάρας
4. Λιμνοθάλασσα Αγιου Στεφάνου
1. Λιμνοθάλασσα οικοσυστήματα: Άκολη, Βρωμολίμνη Κασσιώπης,
2. Λιμναία οικοσυστήματα: Κουνούπεια, Γαιδάρανα, Γαβρολίμνη
3. Ποτάμια οικοσυστήματα: Ρόπα, Ποταμού, Άγνος, Δασιά
4. Δασικά οικοσυστήματα: Αρκουδίλλας, Κεδρόδασος Κορισσίων, Άγιος Ματθαίος Βίδος, Λαζαρέτο, Ερημίτης
Οι παραδοσιακοί οικισμοί και το ιστορικά κέντρα των πόλεων, είναι βασικά στοιχεία της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής πολιτιστικής κληρονομιάς και της φυσιογνωμίας της Ελλάδας και αποτελούν εντυπωσιακά αξιοθέατα της χώρας. Στους χώρους αυτούς αποτυπώνονται και εκφράζονται τρόποι ζωής, αισθητικές προτιμήσεις, καλλιτεχνικές τάσεις και δομές κοινωνικών σχέσεων, που διαμορφώθηκαν με το πέρασμα των χρόνων.
Στην Κέρκυρα, εκτός από την Παλιά Πόλη η οποία ανήκει επίσημα στο Κατάλογο των Προστατευμένων Μνημείων της Ουνέσκο, το ¼ περίπου των οικισμών της έχουν χαρακτηριστεί επίσημα ως παραδοσιακοί (βλ. παράρτημα, πίνακας). Παρόλα αυτά, ο πολιτισμός και η παράδοση καταλαμβάνουν την ενάτη θέση στα κριτήρια επιλογής της Κερκύρας ως τόπου διακοπών (βλ. παράρτημα, πίνακας). Η διαπίστωση αυτή δείχνει ποσό λίγα βήματα έχουν γίνει για την ανάδειξη αυτού του πόρου, τη δικτύωση των επί μέρους στοιχείων του και την ολιστική προβολή του σε συγκεκριμένη κατηγορία επισκεπτών .
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Στόχοι-Στρατηγική
3.1 Κεντρικός Στρατηγικός Στόχος
Κεντρικός στρατηγικός στόχος του προγράμματος είναι η δημιουργία ενός πολυκεντρικού δικτύου που θα αναβαθμίσει ποιοτικά και θα διευρύνει χρονικά, χωρικά και θεματικά το τουριστικό προϊόν της Κέρκυρας.
Το Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα συνιστά μια δέσμη παρεμβάσεων που αποσκοπούν στην αειφόρο ανάπτυξη, στην οικονομική και κοινωνική συνοχή και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της περιοχής παρέμβασης. Στόχος είναι η δημιουργία μιας «ανταγωνιστικής κοινωνίας-οικονομίας» σε τοπική κλίμακα, που θα ενδυναμώνει τις προοπτικές για ευημερία στην περιοχή παρέμβασης.
Μέσω του προγράμματος προωθείται μια αναπτυξιακή στρατηγική η οποία:
• λαμβάνει υπ’ όψη τα χαρακτηριστικά, τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες της περιοχής παρέμβασης
• αξιοποιεί τους υπάρχοντες οικονομικούς, περιβαλλοντικούς και πολιτισμικούς πόρους
• αξιοποιεί τα υπάρχοντα και δημιουργεί νέα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα ιδιαίτερα στον τομέα της τουριστικής δραστηριότητας
• δημιουργεί προϋποθέσεις προσέλκυσης νέων κατηγοριών επισκεπτών
• στηρίζεται στη δραστηριοποίηση και συνεργασία των τοπικών φορέων αλλά και την ενεργή συμμετοχή του τοπικού ανθρώπινου δυναμικού
• προωθεί διαφοροποιημένους αναπτυξιακούς στόχους, με βάση τα χαρακτηριστικά, τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες συγκεκριμένων εστιών-πόλων ανάπτυξης, αποσκοπώντας στη διάχυση της ανάπτυξης στην ευρύτερη περιοχή παρέμβασης.
Πολυκεντρικό Τουριστικό Δίκτυο
3.2 Στρατηγικοί Στόχοι Ανάπτυξης της Περιοχής Παρέμβασης
Στρατηγικός στόχος Ι
Ο πρώτος στρατηγικός στόχος αφορά τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και των επισκεπτών μέσω της βελτίωσης και τη δημιουργία νέων υποδομών.
Ο στόχος αυτός σχετίζεται κυρίως με τον Άξονα 1 και 2 του Προγράμματος
Στρατηγικός στόχος ΙΙ
Ο δεύτερος στρατηγικός στόχος αφορά στην επίτευξη περιβαλλοντικής ισορροπίας μέσω της προστασίας και ανάδειξης των περιβαλλοντικών στοιχείων και του πολιτιστικού πλούτου της περιοχής παρέμβασης.
Ο στόχος αυτός σχετίζεται με τον Άξονα 1 και 2 του προγράμματος
Στρατηγικός Στόχος ΙΙΙ
Ο τρίτος στρατηγικός στόχος αφορά στην ισόρροπη ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας, στην αύξηση του εισοδήματος και της απασχόλησης, στην ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής αποσκοπώντας στην υπέρβαση των αρνητικών επιπτώσεων που έχουν εμφανιστεί στην περιοχή λόγω των διαρθρωτικών μεταβολών στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα.
Ο στόχος αυτός αφορά κυρίως δράσεις που περιλαμβάνονται στον Άξονα 3 του Προγράμματος.
Το πρόγραμμα αποτελείται συνολικά από 4 άξονες και δέκα Μέτρα.
Ακολουθεί η εξειδίκευση τους :
Α/Α Άξονες/Μέτρα Ενδεικτικές Δράσεις Χρημ. Βαρύτητα Ενδεικτικός Προϋπολογισμός Δικαιούχοι Ζώνη Παρέμβασης
ΑΞΟΝΑΣ 1: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΥΠΟΔΟΜΩΝ 40% 18.000.000
1.1 Υποδομές Μεταφορών Σύνδεση οικισμών, εσωτερική οδοποιία, σύνδεση με μνημεία, επισκέψιμους χώρους,
χώροι στάθμευσης, τοποθέτηση προστατευτικών κιγκλιδωμάτων, κλπ 17,7% 8.000.000
Δήμος Κέρκυρας, Δήμος Παξών, ΠΙΝ
Ά και ΄Β Ζώνη
1.2 Ανάπτυξη και βελτίωση κύριων τουριστικών υποδομών Κατασκευή πεζοδρομίων, προσβασιμότητα ΑΜΕΑ, ποδηλατοδρόμοι, διαχείριση και εξοπλισμός παραλιών, ηλεκτροφωτισμός, τοποθέτηση - χωροθέτηση ειδικών πλαισίων για την προβολή εκδηλώσεων και τουρ. επιχειρήσεων, ανακατασκευή προβλητών, αποξήλωση παρανόμων διαφημ. πινακίδων, αισθητική αναβάθμιση των σημείων εισόδου στο Νομό, αισθητικές παρεμβάσεις στα τοιχία αντιστήριξης, δημιουργία wi-fi 13.3% 6.000.000
Δήμος Κέρκυρας, Δήμος Παξών, ΠΙΝ
Ά Ζώνη
1.3 Προστασία Περιβάλλοντος Μικρά, αντιπλυμμηρικά έργα, αποκατάσταση ακτογραμμών, έργα προστασίας από τη διάβρωση, ενίσχυση υποδομών πολιτικής προστασίας, καθαρισμός και ανάδειξη ρεμάτων, διαχείριση ΑΣΑ 8.8% 4.000.000
Δήμος Κέρκυρας, Δήμος Παξών, ΠΙΝ
Ά και ΄Β Ζώνη
Α/Α Άξονες/Μέτρα Ενδεικτικές Δράσεις Χρημ. Βαρύτητα Ενδεικτικός Προϋπολογισμός Δικαιούχοι Ζώνη Παρέμβασης
ΑΞΟΝΑΣ 2: ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 45% 20.250.000
2.1
Ανάδειξη και αξιοποίηση της φυσικής κληρονομιάς
Δημιουργία οικοτουριστικών διαδρομών, μονοπατιών, χώρων θέας, σημάνσεις διαδρομών και μονοπατιών 7.7% 3.500.000
Δήμος Κέρκυρας, Δήμος Παξών, ΠΙΝ
΄Β Ζώνη
2.2 Ανάδειξη και αξιοποίηση πολιτιστικής κληρονομιάς
Ανάπλαση οικισμών, αποκατάσταση και ανάδειξη στοιχείων αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, αποκατάσταση και ανάδειξη μνημείων, αγροτικής, πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς, διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου επισκέψιμων μνημείων, ανάδειξη τοπικής λαογραφίας 21,5% 9.500.000
Δήμος Κέρκυρας, Δήμος Παξών, ΠΙΝ
΄Β Ζώνη
2.3
Διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος Αξιοποίηση δημοσίων κτιρίων για την δημιουργία μικρών συνεδριακών κέντρων, αθλητικές εγκαταστάσεις (δημιουργία και βελτίωση, εξοπλισμός).
Κέντρα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης 16.1% 7.250.000
Δήμος Κέρκυρας, Δήμος Παξών, ΠΙΝ,
Ά και ΄Β Ζώνη
Α/Α Άξονες/Μέτρα Ενδεικτικές Δράσεις Χρημ. Βαρύτητα Ενδεικτικός Προϋπολογισμός Δικαιούχοι Ζώνη Παρέμβασης
ΑΞΟΝΑΣ 3: ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ 10% 4.500.000
3.1 Δικτύωση πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα με την τουριστική δραστηριότητα Δημιουργία και εκσυγχρονισμός δικτύων,
Δημιουργία εκθετηρίων-πωλητηρίων σε κομβικά σημεία, προβολή- προώθηση τοπικών προϊόντων (συμμετοχή σε εκθέσεις, τοπικές γιορτές, φυλλάδια, ιστοσελίδα), μελέτες αξιοποίησης, διαφοροποίησης, σχεδιασμού τοπικών προϊόντων (ΠΟΠ-ΠΓΕ), κλπ 4.44% 2.000.000 Δήμος Κέρκυρας, Δήμος Παξών, ΠΙΝ, καθώς και συλλογικοί φορείς που στον καταστατικό τους σκοπό προβλέπεται η υλοποίηση αντιστοίχων δράσεων
‘Α και ‘Β Ζώνη
3.2Δράσεις προβολής εναλλακτικού τουρισμού
Εκδόσεις ειδικών διαδρομών, έντυπη και ηλεκτρονική προβολή διαφοροποιημένων μορφών τουρισμού, δράσεις για την προβολή της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς 3.3% 1.500.000 Δήμος Κέρκυρας, Δήμος Παξών, ΠΙΝ, καθώς και συλλογικοί φορείς που στον καταστατικό τους σκοπό προβλέπεται η υλοποίηση αντίστοιχων δράσεων
‘Α και ΄Β Ζώνη
3.3 Δομές στήριξης και κατάρτισης φορέων και επιχειρήσεων
2.2% 1.000.000 Δήμος Κερκύρας, Δήμος Παξών, ΠΙΝ, καθώς και συλλογικοί φορείς που στον καταστατικό τους σκοπό προβλέπεται η υλοποίηση αντίστοιχων δράσεων, αναπτυξιακές εταιρίες που συμμετέχουν οι ΟΤΑ, το δημόσιο
Ά και ΄Β Ζώνη
Α/Α Άξονες/Μέτρα Ενδεικτικές Δράσεις Χρημ. Βαρύτητα Ενδεικτικός Προϋπολογισμός Δικαιούχοι Ζώνη Παρέμβασης
ΑΞΟΝΑΣ 4: ΤΕΧΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 5% 2.250.000
4.1 Τεχνική Βοήθεια Προγράμματος Εκπόνηση Μελετών 4.44% 2.000.000
Προβολή-Δημοσιότητα Προγράμματος 0.15 70.000
Κατάρτιση εμπλεκόμενων φορέων 0.06 30.000
Υποστηρικές Ενέργειες 0,3% 150.000
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Αρχές Διοίκησης Προγράμματος, ο ρόλος τους και οι αρμοδιότητες τους.
4.1 Εμπλεκόμενοι φορείς
• Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης
• Περιφέρεια Ιονίων Νήσων
• ΟΤΑ α’ βαθμού
• Λοιποί φορείς, ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ
4.2 Σύστημα Διοίκησης του Προγράμματος
Για την εφαρμογή του ειδικού αναπτυξιακού προγράμματος «Κέρκυρα- Βιώσιμος Τουριστικός Προορισμός» θα εκδοθεί Υπουργική Απόφαση από τον Υπουργό Περιφερειακής Ανάπτυξης. Ακολουθεί ένα προτεινόμενο σύστημα διοίκησης:
4.3 Αρμοδιότητες Επιτροπής Παρακολούθησης
1. Η εξασφάλιση της ορθής και αποδοτικής εφαρμογής του Προγράμματος συνολικά αλλά και των επιμέρους δράσεων και ο καθορισμός των όρων που εξασφαλίζουν την αποτελεσματική εφαρμογή του Προγράμματος
2. Η μέριμνα για τη συμβατότητα των ενεργειών και των μέτρων με τις προτεραιότητες και τους στόχους του Προγράμματος
3. Η επιλογή-έγκριση των έργων που θα χρηματοδοτούνται από το Πρόγραμμα
4. Ο καθορισμός επιμέρους λεπτομερειών του συστήματος διοίκησης και διαχείρισης του Προγράμματος
5. Η τροποποίηση του Προγράμματος και η μέριμνα για την επιτάχυνση του ρυθμού υλοποίησης του
6. η αξιολόγηση της εφαρμογής των δράσεων και της προόδου υλοποίησης
4.4 Τεχνική Γραμματεία
Η Τεχνική Γραμματεία αποτελείται από δυο (2) μέλη που ορίζονται από τον αρμόδιο Υπουργό και τρία (3) μέλη που ορίζονται από τον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων.
Οι αρμοδιότητες της Τεχνικής Γραμματείας είναι:
1. Υποστήριξη των εργασιών της Επιτροπής Παρακολούθησης
2. Παροχή πληροφόρησης για την διαχείρισης του προγράμματος
3. Συγκέντρωση των προτάσεων που υποβάλλονται και των ΤΔΕ, αξιολόγησης τους και υποβολή τους στην Ε.Π.
4. Παρακολούθηση έργων και σύνταξη συνολικών αναφορών προόδου προς την Ε.Π.
5. Υποστήριξη όλων των εμπλεκόμενων φορέων και δικαιούχων
6. Μέριμνα για τη δημοσιοποίηση του Προγράμματος και τη δημιουργία πληροφοριακού συστήματος για την παρακολούθησης του
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Διαδικασίες ένταξης έργων
5.1 Συμπλήρωση Τεχνικών Δελτίων
Προϋπόθεση για την ένταξη έργων στο Πρόγραμμα και τη χρηματοδότηση τους είναι η συμπλήρωση και υποβολή από τους φορείς υλοποίησης Τεχνικών Δελτίων Έργου (Τ.Δ.Ε.) σύμφωνα με το Υπόδειγμα Ι αυτού του Οδηγού.
Τα Τεχνικά Δελτία πρέπει να είναι συμπληρωμένα με τρόπο που να διασφαλίζεται η σωστή και ολοκληρωμένη παρουσίαση των προτεινόμενων έργων.
Σε κάθε περίπτωση τα προτεινόμενα έργα ή μελέτες πρέπει να είναι σαφώς οριοθετημένα και το φυσικό αντικείμενο των μελετών πρέπει να αφορά ολοκληρωμένα και λειτουργικά έργα ή ολοκληρωμένες συμπληρώσεις ημιτελών ή συνεχιζόμενων έργων.
5.2 Υποβολή Τ.Δ.Ε.
Τα τεχνικά δελτία των έργων υποβάλλονται σε δυο (2) αντίγραφα από τους δυνητικούς δικαιούχους στη Διεύθυνση Σχεδιασμού και Ανάπτυξης της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων για να τεθούν υπόψη της Τεχνικής Γραμματείας.
Τα τεχνικά δελτία πρέπει να φέρουν υπογραφή και σφραγίδα του νόμιμου εκπροσώπου του φορέα υλοποίησης και του φορέα παρακολούθησης.
5.3 Αξιολόγηση τεχνικών δελτίων
Η αξιολόγηση και η επάρκεια των τεχνικών δελτίων γίνεται από την Τεχνική Γραμματεία, με τη σύνταξη Δελτίου Ελέγχου Εκπλήρωσης Κριτηρίων (Δ.Ε.Ε.Κ.), σύμφωνα με το Υπόδειγμα ΙΙ του παρόντος οδηγού.
5.4 Κριτήρια Επιλεξιμότητας Έργων – Επιλέξιμες-Μη Επιλέξιμες Δαπάνες
5.4.1 Κριτήρια Επιλεξιμότητας Έργων
Απαραίτητες προϋποθέσεις για την ένταξη των έργων στο Πρόγραμμα:
• Να υπάρχει πλήρως συμπληρωμένο και αξιόπιστο τεχνικό δελτίο έργων
• Το εργο να είναι εντός των ζωνών παρέμβασης. Το Πρόγραμμα δύναται να χρηματοδοτήσει και έργα εκτός ζωνών παρέμβασης σε ποσοστό 10% του συνολικού προϋπολογισμού, εφόσον οι δράσεις αυτές:
1. συντελούν στον ολοκληρωμένο χαρακτήρα του έργου
2. λειτουργούν συμπληρωματικά σε άλλες δράσεις του Προγράμματος
3. συμβάλλουν στην βιώσιμη ανάπτυξη των ζωνών παρέμβασης
• το έργο να εντάσσεται στις δράσεις του προγράμματος
• το έργο θα πρέπει να ολοκληρωθεί στα χρονικά όρια του Προγράμματος
• τα έργα περιβάλλοντος να έχουν το χαρακτήρα ολοκληρωμένων και όχι αποσπασματικών παρεμβάσεων
5.4.2 Επιλέξιμες Δαπάνες
5.4.2.1 Έργα δημόσιου χαρακτήρα
Για την υλοποίηση των έργων δημοσίου χαρακτήρα σε ότι αφορά τις επιλέξιμες δαπάνες τηρείται η ισχύουσα νομοθεσία
Στο κόστος των έργων μπορεί να συμπεριληφθεί ως ανεξάρτητο υποέργο και το κόστος των απαλλοτριώσεων σε ποσοστό μέχρι 20% του εγκεκριμένου προϋπολογισμού της πράξης
Οι αναθέσεις δημοσιών συμβάσεων για την εκτέλεση και των πράξεων και των μελετών, καθώς και οι τροποποιήσεις τους ακολουθούν τους εθνικούς κανόνες που τις διέπουν.
5.4.2.2 Έργα που μπορούν να υλοποιηθούν και από συλλογικούς φορείς
Στην υλοποίηση του Προγράμματος δύναται να συμμετέχουν σε ορισμένες δράσεις που περιλαμβάνονται κυρίως στα μέτρα 3.1, 3.2, 3.3 και συλλογικοί φορείς όπως φορείς των ΟΤΑ και ΝΠΙΔ που στον καταστατικό τους σκοπό προβλέπεται η υλοποίηση αντίστοιχων δράσεων. Οι δράσεις αυτές είναι οι εξής:
Μέτρο 3.1
1. Δημιουργία και εκσυγχρονισμός δικτύων
2. δημιουργία εκθετηρίων – πωλητηρίων σε τοπικά ή κομβικά σημεία
3. προβολή-προώθηση τοπικών προϊόντων (συμμετοχή σε εκθέσεις, τοπικές γιορτές, φυλλάδια, ιστοσελίδα)
4. Μελέτες αξιοποίησης- διαφοροποίησης τοπικών προϊόντων (ΠΟΠ,ΠΓΕ), σχεδιασμός νέων προϊόντων
Μέτρο 3.2
1. Ανάπτυξη δράσεων για την ανάδειξη και την προβολή της πολιτιστικής ταυτότητας της περιοχής
Μέτρο 3.3
1. Δομές στήριξης και κατάρτισης φορέων και επιχειρήσεων
Για τα έργα αυτής της κατηγορίας και ανάλογα με τη δράση στην οποία εργο ενδεικτικά οι επιλέξιμες δαπάνες είναι:
• Αγορά η μίσθωση του απαραιτήτου εξοπλισμού
• Δημιουργία ή διαμόρφωση κτιριακών εγκαταστάσεων
• Δαπάνες για τη διενέργεια εκδηλώσεων, workshops,κλπ
• Διοργάνωση διαγωνισμών, βράβευση καλών πρακτικών
• Δαπάνες σχεδιασμού, παραγωγής, και διακίνησης υλικού δημοσιοποίησης και προβολής των εκδηλώσεων
• Δαπάνες διαμόρφωσης των χώρων εκδηλώσεων
• Παραγωγή ντοκιμαντέρ
• Έξοδα μίσθωσης χώρων εκδηλώσεων
• Δαπάνες μετακινήσεων
• Εκπόνηση μελετών (για ΠΟΠ,ΠΓΕ, σχεδιασμό νέων προϊόντων)
• Παραγωγή εκθεσιακού υλικού
• Ερευνά/καταγραφή πολιτιστικών, λαογραφικών, ιστορικών στοιχείων κληρονομιάς με στόχο την προβολή και την ανάδειξη τους
• Δαπάνες για μικρής κλίμακας υποδομής ως προς τη προμήθεια εξοπλισμού γραφείου μόνο από συλλογικούς φορείς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με την προϋπόθεση ότι ο φορέας εχει την έδρα του, με βάση το καταστατικό του στην περιοχή παρέμβασης του προγράμματος και σε ποσοστό που δεν υπερβαίνει το 10% του συνολικού κόστους του έργου
• Έξοδα για τη συμμετοχή μουσικών χορευτικών συγκροτημάτων, η την οργάνωση πολιτιστικών δρώμενων, εφόσον εντάσσονται στο πρόγραμμα εκδηλώσεων, με την προϋπόθεση ότι το κόστος αυτών των δαπανών δεν θα υπερβαίνει το 20% του συνολικού κόστους της εκδήλωσης
• Διαφημιστικές καταχωρήσεις σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και σε τουριστικούς οδηγούς
• Δαπάνες υποδοχής και φιλοξενίας δημοσιογράφων και διαμορφωτών της κοινής γνώμης. προκειμένου να προβάλλουν τις ζώνες παρέμβασης
Ειδικότερα για τη δράση «Δημιουργία και εκσυγχρονισμός δικτύων» επιλέξιμες μπορούν να είναι και οι παρακάτω δαπάνες:
• Δαπάνες σύστασης του φορέα (συμβολαιογραφικά έξοδα..)
• Λειτουργικά έξοδα για τον πρώτο χρόνο λειτουργία του φορέα(εως 30000 ευρώ)
• Κτιριακές εγκαταστάσεις, διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου, ηλεκτρομηχανικός και λοιπός απαραίτητος εξοπλισμός για την εγκατάσταση και λειτουργία του νομικού προσώπου
• Δημιουργία κοινών εργαστηρίων ποιοτικού ελέγχου των προϊόντων ή των πρώτων υλών , εξοπλισμός εξασφάλισης ποιότητας, συστήματα διανομής, αυτοκίνητα μεταφοράς πρώτης ύλης
• Εκπόνηση μελέτης έρευνας της αγοράς, μελέτης μάρκετινγκ προώθησης των προϊόντων των συνεργαζόμενων επιχειρήσεων και μέχρι ποσοστού 5% του συνολικού προϋπολογισμού του έργου
• Δαπάνες προβολής και προώθησης όπως διαφημιστικά φυλλάδια,, διαδίκτυο, συμμετοχή σε εκθέσεις του δικτύου
Επίσης για το μέτρο 3.3 επιλέξιμες είναι οι παρακάτω δαπάνες:
• Δαπάνες για τη λειτουργία των δομών
• Διαμορφώσεις και εξοπλισμός γραφείων
• Ενημερωτικές εκδηλώσεις
• Δαπάνες για τη μεταφορά καλών πρακτικών
• Έντυπο και ηλεκτρονικό υλικό ενημέρωσης πληροφόρησης
5.4.2.3 Μη επιλέξιμες δαπάνες για έργα δημοσίου χαρακτήρα
Οι δαπάνες δημόσιων συμβάσεων έργων, μελετών, προμηθειών και υπηρεσιών, ανεξαρτήτως προϋπολογισμού αυτών, οι οποίες αφορούν σε εργασίες που προέκυψαν μετα από ουσιώδη τροποποίηση των όρων της αρχικής σύμβασης, δεν είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση από το πρόγραμμα.
Ως ουσιώδη τροποποίηση των όρων της αρχικής σύμβασης νοείται η μεταβολή των κύριων συνιστώντων στοιχείων της ή η ουσιώδης τροποποίηση των τεχνικών προδιαγραφών ή η μεταβολή σημαντικών λειτουργικών ή ποιοτικών χαρακτηριστικών των παραδοτέων της σύμβασης.
Τέλος δεν είναι επιλέξιμη δαπάνη ο ΦΠΑ όταν δεν είναι δυνατή η ανάκτηση του από τον φορέα υλοποίησης.
5.4.2.4 Μη επιλέξιμες δαπάνες για έργα που μπορούν να συμμετέχουν και συλλογικοί φορείς
• Απόκτηση οικοπέδων, εδαφικών εκτάσεων και κτιριακών εγκαταστάσεων
• Συμβολαιογραφικά έξοδα και πάσης φύσεως φόροι και δημοσιονομικές επιβαρύνσεις του δικαιούχου. Από τη δαπάνη εξαιρείται η δράση «Δημιουργία και εκσυγχρονισμός δικτύων»
• Η αγορά μεταχειρισμένου εξοπλισμού
• Δαπάνες για την εκπόνηση μελετών οι οποίες δεν εφαρμόζονται κατά την υλοποίηση του έργου
• Λειτουργικές δαπάνες των δικαιούχων και των έργων (αμοιβές προσωπικού, αναλώσιμα). Από την δαπάνη εξαιρείται η δράση «Δημιουργία και εκσυγχρονισμός δικτύων» και το μέτρο 3.3 Δομές στήριξης φορέων και επιχειρήσεων»
• Δαπάνες συντήρησης των παρεμβάσεων που ενισχύονται
• Αγορά οχημάτων, πλην των περιπτώσεων για τις οποίες γίνεται ρητή αναφορά στις κατηγορίες επιλέξιμων δαπανών
• Ο ΦΠΑ εκτός από τις περιπτώσεις που ορίζονται στο άρθρο 71 , παρ. 3(α) του Καν (ΕΚ) 1698(2005), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει
5.5 Ένταξη των έργων
Τα έργα του Προγράμματος εγκρίνονται από την Επιτροπή Παρακολούθησης και εντάσσονται στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και χρηματοδοτουνται από αυτό. Η ένταξη γίνεται μετα από πρόταση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων στη Διεύθυνση Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης. Είναι δυνατή η συγχρηματοδότηση των έργων και από πόρους των Διαρθρωτικών Ταμείων.
Κεφαλαίο 6: Υλοποίηση των ενταγμένων έργων
Για την υλοποίηση των ενταγμένων έργων ακολουθείται η εξής διαδικασία:
5.1 ∆ηµοπράτηση
o Υποβολή στη ∆ιεύθυνση Σχεδιασµού και Ανάπτυξης της Περιφέρειας
Ι.Ν. αιτήματος για έκδοση απόφασης δημοπράτησης συνοδευόµενο από :
Αίτηση για έγκριση δηµοπράτησης (Υπόδειγµα ΙΙΙ)
Τεχνικό ∆ελτίο Έργου (Τ.∆.Ε.) (Υπόδειγµα Ι)
Αναλυτικό Προϋπολογισµό κατά κατηγορία δαπάνης (για τα µη δηµόσια έργα)
Φύλλο ∆ιαπίστωσης Ωριµότητας Έργου (Υπόδειγµα ΙV)
Το σύνολο των αναγκαίων βασικών, συµπληρωµατικών και υποστηρικτικών µελετών του έργου ανάλογα µε το είδος του.
Εγκρίσεις για την υλοποίηση του έργου ανάλογα µε το είδος του.
o Έλεγχος των υποβληθέντων στοιχείων από τη ∆ΙΣΑ.
o Εισήγηση της Τεχνικής Γραµµατείας στο Γ.Γ. της Περιφέρειας Ι.Ν. για τη δηµοπράτηση των έργων (Υπόδειγµα ΙV).
o Έγκριση δηµοπράτησης από το Γενικό Γραµµατέα της Περιφέρειας Ι.Ν
(Υπόδειγµα V)
Οι αναθέσεις δηµοσίων συµβάσεων για την εκτέλεση των πράξεων και των µελετών ακολουθούν τους εθνικούς κανόνες που τις διέπουν.
Τα προϊόντα των εκπτώσεων που προκύπτουν µε βάση τη συµβασιοποίηση διατίθενται σε νέα έργα, ενέργειες και δράσεις ύστερα από απόφαση της Επιτροπής Παρακολούθησης του Προγράµµατος.
5.2 Υλοποίηση -Παρακολούθηση Φυσικού Αντικειµένου
Η υλοποίηση των έργων που εγκρίνονται για χρηµατοδότηση πραγµατοποιείται µε διαφάνεια και µε τους ευνοϊκότερους δυνατούς όρους και διέπεται από τη σχετική µε το είδος του έργου και τη φύση του φορέα υλοποίησης νοµοθεσία.
Οι Φορείς Υλοποίησης υποχρεούται στην ανάρτηση διαφηµιστικής πινακίδας βάσει προτύπου που θα τους δοθεί από τη ∆ΙΣΑ της Περιφέρειας Ι.Ν., ανάλογα µε το είδος και τον προϋπολογισµό του έργου. Στην πινακίδα αυτή, αναφέρεται το πρόγραµµα, ο τίτλος του σχεδίου, τα χρηµατοδοτικά στοιχεία σε σχέση µε τους φορείς χρηµατοδότησης κ.λπ, ενώ το κόστος της θεωρείται επιλέξιµη δαπάνη.
Η παρακολούθηση και πιστοποίηση του φυσικού αντικειµένου των ενταγµένων έργων πραγµατοποιείται µε ευθύνη της ∆Ι.Σ.Α. της Περιφέρειας Ι.Ν,.
Οι τροποποιήσεις των δηµοσίων συµβάσεων για την εκτέλεση των πράξεων και των µελετών ακολουθούν τους εθνικούς κανόνες που τις διέπουν
Η ∆ιεύθυνση ∆ηµοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης αλλά και η Τεχνική Γραµµατεία δύναται να προβαίνει σε δειγµατοληπτικούς ελέγχους προκειµένου να επιβεβαιώσει τη νοµιµότητα και κανονικότητα των δαπανών των δικαιούχων.
Οι Φορείς Υλοποίησης συµπληρώνουν σε εξαµηνιαία βάση τυποποιηµένα δελτία παρακολούθησης (Υπόδειγµα VI) για την καταγραφή της εξέλιξης του φυσικού και οικονοµικού αντικειµένου και τα αποστέλλουν στη ∆ΙΣΑ της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων για να τα θέσει υπόψη της Τεχνικής Γραµµατείας.
Η Τεχνική Γραµµατεία διατηρεί το δικαίωμα να ζητήσει από τους φορείς υλοποίησης πρόσθετες διευκρινήσεις ή λοιπές πληροφορίες, προκειµένου να αποκτήσει σαφή εικόνα για την πορεία υλοποίησης των πράξεων.
Η Ε.Π. µε βάση τις συγκεντρωτικές εκθέσεις λαμβάνει αποφάσεις για την εύρυθμη εξέλιξη και την τροποποίηση του χρονοδιαγράµµατος του ειδικού αναπτυξιακού προγράµµατος ή εφ΄ όσον απαιτείται, για την τροποποίηση του ίδιου του προγράµµατος.
5.3 Χρηματοδότηση - Πληρωμές
Οι προτάσεις χρηµατοδότησης γίνονται από την Περιφέρειας Ι.Ν. µΓέτα από σχετικά αιτήματα των δικαιούχων – φορέων εκτέλεσης και υποβάλλονται στη ∆/ίση ∆ηµοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης για τις σχετικές ενέργειες.
Οι πληρωμές των έργων πραγματοποιούνται µε έκδοση απόφασης κατανομής χρηµατοδότησης από την Περιφέρεια Ι.Ν. µε Υπόλογο διαχειριστή το
Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Ι.Ν.
Οι Φορείς Υλοποίησης θα πρέπει να καταθέτουν στη ∆ΙΣΑ της Περιφέρειας Ι.Ν., ανάλογα µε την πορεία υλοποίησης του έργου, Αίτηση Πληρωμής συμφωνά µε το Υπόδειγµα VΙI (σε έντυπη και ηλεκτρονική µκορφή).
Η αίτηση του Φορέα Υλοποίησης για καταβολή πληρωμής πρωτοκολλείται από την ∆ΙΣΑ της Περιφέρειας Ι.Ν. η οποία προβαίνει στο διοικητικό έλεγχο εγγράφων δικαιολογητικών και σε επιτόπιο έλεγχο του έργου (σε συνεργασία µε την Τεχνική Γραµµατεία) και συντάσσει σχετική Βεβαίωση Πληρωµής.
Η βεβαίωση αυτή λαµβάνει αύξοντα αριθµό και ηµεροµηνία έκδοσης, αποτελεί δικαιολογητικό παραλαβής των παραδοτέων και αναγνώρισης των επιλέξιµων δαπανών υλοποίησης και φυλάσσεται στο αρχείο της ∆ΙΣΑ (στο φάκελο του έργου του συγκεκριµένου Φ.Υ.), ενώ ακριβές αντίγραφο αυτής παραδίδεται στο Φ.Υ., καθώς και στο Περιφερειακό Ταµείο Ανάπτυξης, το οποίο προχωρά στην πληρωµή του έργου.
Η ∆ΙΣΑ σφραγίζει όλα τα παραδεκτά πρωτότυπα εγγράφων δικαιολογητικών/τιµολογίων µε την ένδειξη: «ελέγχθηκε και επιχορηγήθηκε από το Ε.Α.Π. «ΚΕΡΚΥΡΑ-ΒΙΩΣΙΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» για ποσό ……….€», αναπαράγει σε φωτοτυπίες όλα τα παραπάνω πρωτότυπα και µε ευθύνη της φροντίζει για την αρχειοθέτησή τους στο φάκελο του έργου. Τα πρωτότυπα των δικαιολογητικών επιστρέφονται στον τελικό αποδέκτη.
Ο τελικός αποδέκτης, µετά την είσπραξη του ποσού της οικονοµικής ενίσχυσης υποχρεούται να εκδώσει αθεώρητο τιµολόγιο είσπραξης του συγκεκριµένου ποσού σύµφωνα µε το άρθρο 12, παρ. 3 του Π∆ 186/1992 – ΚΒΣ.
Για τη διευκόλυνση του ελέγχου και της επαλήθευσης των δαπανών από τη ∆ΙΣΑ, την Τεχνική Γραµµατεία και τα αρµόδια εθνικά όργανα, ο Φ.Υ. υποχρεούται να τηρήσει πλήρη φάκελο του έργου, στον οποίο τηρούνται:
o τα σχετικά έγγραφα της επιχορήγησης (απόφαση ένταξης στο πρόγραµµα, λοιπά έγγραφα)
o τις εγκεκριµένες µελέτες του έργου,
o τις βεβαιώσεις και άδειες νοµιµότητας υλοποίησης και λειτουργίας του έργου,
o τα έγγραφα που αφορούν στις διαδικασίες δηµοπράτησης και σύναψης συµβάσεων,
o τις επιµετρήσεις του φυσικού αντικειµένου από τον επιβλέποντα µηχανικό του σχεδίου (ή τεχνική υπηρεσία), καθώς και αποδεικτικά στοιχεία υλοποίησης άυλων ενεργειών,
o τα πρωτότυπα εξοφληθλέντα δικαιολογητικά έγγραφα των δαπανών, τα οποία φέρουν υποχρεωτικά την ειδική σφραγίδα της ∆ΙΣΑ
o τις σχετικές Βεβαιώσεις Πληρωµής,
o τα παραστατικά έγγραφα είσπραξης του ποσού της οικονοµικής ενίσχυσης (το αθεώρητο τιµολόγιο που εξέδωσε ο τελικός αποδέκτης για την είσπραξη του ποσού της οικονοµικής ενίσχυσης – άρθρο 12, παρ. 3 του Π∆ 186/1992 – ΚΒΣ, το παραστατικό έγγραφο που εξέδωσε το Περιφερειακό Ταµείο Ανάπτυξης της Περιφέρειας Ι.Ν. καταβολής του ποσού της οικονοµικής ενίσχυσης στο Φ.Υ.)
Όλα τα παραπάνω δικαιολογητικά και λοιπά έγγραφα των αρχείων της ∆ΙΣΑ και των Φ.Υ. υποχρεωτικά φυλάσσονται µε ευθύνη τους και είναι στη διάθεση των ελεγκτικών οργάνων επί τρία (3) έτη µετά το οριστικό κλείσιµο του Προγράµµατος, ήτοι µέχρι το 2018. Η χρονική υποχρέωση τήρησης των εγγράφων εξακολουθεί να υπάρχει ακόµη και αν από φορολογικές διατάξεις της εθνικής νοµοθεσίας προκύπτει ότι η ∆ΙΣΑ ή ο Φ.Υ. απέκτησε το δικαίωµα καταστροφής των παραπάνω εγγράφων µετά από φορολογικό έλεγχο.
5.4 Κλείσιµο των έργων και του Προγράµµατος
Μετά την ολοκλήρωση των έργων οι δικαιούχοι προβαίνουν σε ενέργειες κλεισίµατος συντάσσοντας σχετική έκθεση σύµφωνα µε υπόδειγµα που θα εγκριθεί από την Επιτροπή Παρακολούθησης, την οποία αποστέλλουν στη ∆Ι.Σ.Α. της Περιφέρειας Ι.Ν. για να τεθεί υπόψη της Τεχνικής Γραµµατείας.
Η Τεχνική Γραµµατεία επεξεργάζεται τις εκθέσεις κλεισίµατος, διενεργώντας όταν απαιτείται αυτοψία στα έργα και εκδίδει Βεβαίωση Ολοκλήρωσης Έργου, βάσει υποδείγµατος που θα εγκρίνει η Ε.Π.
Η Επιτροπή Παρακολούθησης ενηµερώνεται και προβαίνει, όπου απαιτείται, σε ενέργειες επίλυσης θεµάτων και διαφορών.
Η ∆/νση ∆ηµοσίων Επενδύσεων του Υπουργειου Περιφερειακής Ανάπτυξης δύναται να διενεργεί δειγματοληπτικά ελέγχους πριν από την παραλαβή των έργων.
Στη βάση των εκθέσεων κλεισίµατος των έργων, καθώς και των πορισμάτων των πιθανών ελέγχων, η Τεχνική Γραµµατεία προβαίνει στο κλείσιµο των µμέτρων και των αξόνων του προγράµµατος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Εισαγωγή
Αποτελεί κοινό τόπο η διαπίστωση ότι η αναπτυξιακή προοπτική κάθε περιοχής υπόκειται στη δράση ενός συνόλου εσωτερικών και εξωτερικών παραγόντων, οι οποίοι δρουν ευμενώς ή δυσμενώς, άμεσα ή έμμεσα, στην παραγωγική διαδικασία.
Σε μια προσπάθεια κατανόησης αυτών των παραμέτρων, τα τελευταία χρόνια...
σημαντικές ιδέες έχουν αναπτυχθεί σε επίπεδο ορολογίας, σε μια προσπάθεια να εξηγηθούν οι ραγδαίες μεταβολές που παρατηρούνται στον τομέα του τουρισμού. Οι ιδέες αυτές περιλαμβάνουν συχνά σύνθετους και εν πολλοίς ασαφείς όρους, όπως «φέρουσα ικανότητα», «βιώσιμη ανάπτυξη», έννοιες που υποδεικνύουν ότι μετα από δεκαετίες διαρθρωτικών αλλαγών, οι τουριστικοί προορισμοί έχουν εισέλθει σε μια εποχή θεμελιωδών μεταβολών του οικονομικού και κοινωνικού τους ιστού.
Η δυσκολία που παρουσιάζεται με τη χρήση παρόμοιων ιδεών είναι ότι οι έννοιες αυτές αποδεικνύονται αρκετά νεφελώδεις και ευέλικτες, με αποτέλεσμα να αδυνατούν να αποτυπώσουν με ακρίβεια τους πολλούς και σημαντικούς παράγοντες που επηρεάζουν το «τουριστικό φαινόμενο», ενώ φαίνεται πως δεν μπορούν και να υποδείξουν τον τρόπο με τον οποίο αυτό επηρεάζει την εξέλιξη των συγκεκριμένων παραγόντων.
Σήμερα, όλοι ανεξαιρέτως αναγνωρίζουν ότι από τη στιγμή της εμφάνιση της τουριστικής δραστηριότητας στον ελλαδικό χώρο, σε ελάχιστα σημεία ο τουρισμός αναπτύχθηκε στη βάση ενός στοιχειώδους στρατηγικού σχεδιασμού. Για δεκαετίες ολόκληρες κυριαρχούσε μια γενικευμένη αντίληψη τόσο από την πλευρά της πολιτείας όσο και από ένα μεγάλο μέρος των εμπλεκομένων φορέων ότι η ενίσχυση του τουρισμού με δημόσια φροντίδα είναι κατά κάποιο τρόπο περιττή, αφου οι μεν πόροι είναι ανεξάντλητοι, η δε τουριστική οικονομία αυτοτροφοδοτούμενη. Τις συνέπειες αυτής της αντίληψης την βιώνει σε μεγάλο βαθμό και η Κέρκυρα ως τουριστικός προορισμός. Η τουριστική δραστηριότητα εχει οδηγήσει αρκετές περιοχές στην υπέρβαση της αντοχής του συστήματος με δυσμενείς επιπτώσεις τόσο για το φυσικό όσο και για το ανθρωπογενές περιβάλλον.
Το γεγονός ότι η Κέρκυρα κατορθώνει να επιβιώνει ακόμη ως διεθνής τουριστικός προορισμός δείχνει ότι ο συνδυασμός των στοιχείων που επιλεγούν να τον διαμορφώσουν (το κλίμα, το μήκος των ακτών, η πολιτιστική κληρονομιά, το φυσικό κάλλος) συνθέτουν και το συγκριτικό πλεονέκτημα του έναντι άλλων μεσογειακών προορισμών. Αληθεύει όμως εξίσου ότι τα πάγια αυτά στοιχεία δεν είναι πια και αδιατάρακτα. Στην Ανατολική Μεσόγειο έχουν ήδη αναπτυχθεί τουριστικοί πόλοι των οποίων το προϊόν πιέζει ανταγωνιστικά την ελληνική τουριστική δραστηριότητα. Η γηρασμένη (όταν δεν είναι ανύπαρκτη) υποδομή επηρεάζει πια σημαντικά την κατάταξη του στην ευρωπαϊκή αγορά.
Λαμβάνοντας υπόψη την υφιστάμενη κατάσταση της περιοχής παρέμβασης και ιδιαίτερα τα κοινωνικό-οικονομικά της χαρακτηριστικά, τα αποτελέσματα των αναπτυξιακών παρεμβάσεων των Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης στην περιοχή, τα πλεονεκτήματα, αδυναμίες, ευκαιρίες και απειλές που την αφορούν, τις προτεραιότητες του ΕΣΠΑ, καθώς και του ΠΕΠ Ιονίων Νήσων, το Ειδικό Αναπτυξιακό Σχέδιο «Κέρκυρα Βιώσιμος Τουριστικός Προορισμός», επιχειρεί να συμβάλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη της περιοχής παρέμβασης. Βασική του επιδίωξη είναι να υπερβεί την αποσπασματικότητα στο σχεδιασμό και να λειτουργήσει προσθετικά και συμπληρωματικά στις εθνικές και ευρωπαϊκές πολιτικές, ώστε να δημιουργήσει μια ανταγωνιστική τοπική οικονομία που θα παράγει ευημερία για τους πολίτες της.
Άντζελα Γκερέκου
Βουλευτής Κέρκυρας του ΠΑΣΟΚ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Ζώνες Παρέμβασης
2.1 1Η Ζώνη Παρέμβασης
Στη Μεσόγειο όπου προσέρχονται περί τα 220 εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο, ο μαζικός τουρισμός συνδεέται με ορισμένα πάγια χαρακτηριστικά. Στηριζόμενος στην προβολή των περίφημων τριών « s» (sea, sun, sand), ο τουρισμός αναπτύσσεται κυρίως στις παράκτιες και νησιωτικές περιοχές με προτίμηση τους καλοκαιρινούς μηνες. Η Κέρκυρα δεν αποτελεί εξαίρεση. Με βάση την έρευνα που πραγματοποίησε η Επιστημονική Εταιρία Τουρισμού Κέρκυρας το 2007 , το δίπολο «ήλιος-θάλασσα» αξιολογείται από τους επισκέπτες ως ο πλέον σημαντικός παράγοντας για τη επιλογή της Κέρκυρας ως τουριστικού προορισμού.
Συχνά η ακαδημαϊκή έρευνα αναφέρεται στους δυο αυτούς πόρους κατά τρόπο αφαιρετικό με αποτέλεσμα να δημιουργεί ορισμένες συγχύσεις. Όπως διαφαίνεται και από τα αποτελέσματα της έρευνας οι δυο αυτοί πόροι αποδεικνύονται μέχρι σήμερα ιδιαίτερα ανθεκτικοί και καλώς αποτελέσαν το μοχλό τουριστικής ανάπτυξης του νησιού. Η σύγχυση δημιουργείται από το περιεχόμενο που αποδίδεται στον όρο «ήλιος-θάλασσα», δηλαδή στην έλλειψη των απαραίτητων υποδομών που το στηρίζουν, της φροντίδας για την προστασία του και τον περαιτέρω εμπλουτισμό του .
Όσο εύκολο είναι βέβαια να κατανοηθεί ότι ο παράκτιος τουρισμός αποτελεί κεκτημένο του κερκυραϊκού προϊόντος, άλλο τόσο δύσκολο είναι να προσδιοριστεί, για τις ανάγκες αυτού του σχεδίου, γεωμορφολογικά και χωροταξικά. Από τις πρώτες προσπάθειες νομοθετικής κατοχύρωσης του κοινόχρηστου αιγιαλού (κυρίως α.ν. 2344/40 περί αιγιαλού) έως και πρόσφατα, δεν είχε θεσπιστεί κανένα νομοθέτημα προσανατολισμένο προς την κατεύθυνση μιας ολοκληρωμένης και ορθολογικής προστασίας και ανάπτυξης της παράκτιας ζώνης και την αντιμετώπιση της άναρχης δόμησης των ακτών.
Ο αποσπασματικός χαρακτήρας των ρυθμίσεων που υιοθετήθηκαν - που είτε αφορούσαν στην οργάνωση και εξυπηρέτηση μιας συγκεκριμένης μόνο δραστηριότητας, είτε στην αντιμετώπιση του φαινομένου της αύξησης της αξίας της παραθαλάσσιας γης - ενίσχυσε την επιβολή ενός μοντέλου κακώς εννοούμενης ανάπτυξης, οδηγώντας σταδιακά σε φαινόμενα περιβαλλοντικής υποβάθμισης. Οι νομοθετικές πρωτοβουλίες, αν και σημαντικές, παρέμειναν ανολοκλήρωτες. Η πρόσφατη απόπειρα τροποποίησης του ν. 2971/2001 «Αιγιαλός, παραλία και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α΄ 285) δεν ολοκληρώθηκε. Το «Ειδικό πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης για τον παράκτιο χώρο», το οποίο εκπονήθηκε μαζί με άλλα τομεακά χωροταξικά σχέδια (π.χ. για τον ορεινό όγκο) δεν θεσμοθετήθηκε με την έκδοση σχετικής εγκριτικής Υ.Α.
Το παραπάνω πλαίσιο ωστόσο είναι μια καλή αρχή για το προσδιορισμό της παράκτιας ζώνης της Κέρκυρας τόσο από γεωγραφική όσο και από οικονομική σκοπιά. Στο πλαίσιο αυτό ορίζεται για πρώτη φορά ο παράκτιος δήμος «ως ο δήμος ο οποίος διαθέτει παράκτιο μέτωπο». Εφαρμόζοντας αυτό τον ορισμό στην περίπτωση της Κερκύρας διαπιστώνει κανείς ότι συμπεριλαμβάνει γεωγραφικά ολους τους καποδιστριακούς δήμους, αλλά αδυνατεί να προσδιορίσει τη ζώνη τουριστικής δραστηριότητας αφου οι παραπάνω δήμοι εκτείνονται πέραν αυτής. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να προσδιοριστεί με ακόμη μεγαλύτερη ασφάλεια με τον ορισμό των παρακτίων δημοτικών διαμερισμάτων και οικισμών. Για τις ανάγκες αυτού του σχεδίου, η πρώτη ζώνη παρέμβασης στην οποία συγκεντρώνεται ο κύριος όγκος των τουριστικών συναλλαγών προσδιορίζεται από το σύνολο των δημοτικών και τοπικών κοινοτήτων εντός των οποίων οριοθετούνται οικισμοί που διαθέτουν παράκτιο μέτωπο.
2.2 2Η Ζώνη Παρέμβασης
Εάν η επιλογή της πρώτης ζώνης παρέμβασης σχετίζεται άμεσα με την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό της υπάρχουσας τουριστικής δραστηριότητας, η επιλογή της δεύτερης ζώνης παρέμβασης δεν μπορεί παρά να συνδεέται με τον εμπλουτισμό και τη διαφοροποίηση της. Μέχρι σήμερα, η ανάπτυξη του τουρισμού στην παράκτια ζώνη του νησιού, λειτουργούσε ανταγωνιστικά τόσο προς το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον όσο και με τους υπόλοιπους τομείς της τοπικής οικονομίας. Με δεδομένη την εμπειρία άλλων χωρών, η σχέση αυτή είναι δυνατόν να λειτουργήσει ως ένα μεγάλο βαθμό συμπληρωματικά, εξυπηρετώντας στην πράξη ένα βασικό ζητούμενο της δημόσιας τουριστικής πολιτικής, δηλαδή μια πολυθεματική τουριστική ανάπτυξη. Παράλληλα, στο βαθμό που κάτι τέτοιο είναι δυνατόν να συμβεί, διευκολύνεται και η επίτευξη ενός άλλου κεντρικού πολιτικού στόχου, η χωρική και χρονική διεύρυνση του τουριστικού φαινομένου. Στην περίπτωση της Κέρκυρας κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί μέσα από την ανάπτυξη πολυκεντρικών τουριστικών δικτύων που θα αξιοποιούν το συνολικό πλούτο του νησιού και όχι μόνο τους πόρους του παράκτιου χώρου.
Για την κατηγοριοποίηση των υπολοίπων πόρων που θα συμβάλλουν στη δημιουργία ενός τέτοιου δικτύου αξιοποιήθηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση για το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό. Από το άρθρο 4 της συγκεκριμένης ΚΥΑ προκύπτουν, μεταξύ άλλων, οι ακόλουθες κατηγορίες εθνικού χώρου:
1. Περιοχές του Δικτύου Φύση 2000 και λοιπές περιοχές περιβαλλοντικής ευαισθησίας. Περιλαμβάνονται περιοχές του Δικτύου Φύση 2000 και άλλες περιοχές περιβαλλοντικής ευαισθησίας, όπως κηρυγμένοι ιστορικοί τόποι, καταφύγια άγριας ζωής, κλπ, όπως έχουν οριοθετηθεί από τις κείμενες διατάξεις.
2. Παραδοσιακοί Οικισμοί. Περιλαμβάνονται οι χαρακτηρισμένοι ως τέτοιοι, κατά τις κείμενες διατάξεις, οικισμοί
3. Αρχαιολογικοί χώροι και Μνημεία. Περιλαμβάνονται οι οριοθετημένοι κατά τις κείμενες διατάξεις αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία.
Με βάση τα στοιχεία της έρευνας για τον κερκυραϊκό τουρισμό, το φυσικό περιβάλλον αποτελεί την τρίτη κατά σειρά παράμετρο επιλογής της Κέρκυρας ως τουριστικό προορισμό. Εκτός από τον περίφημο ελαιώνα της, ο Νομός της Κέρκυρας, με τον υψηλό δείκτη βροχοπτώσεων και το ήπιο κλίμα, διαθέτει αρκετά και ενδιαφέροντα οικοσυστήματα. Πρόκειται για περιοχές ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους, οι οποίες όμως εξαιτίας της έλλειψης σχεδιασμού βρίσκονται σήμερα υπό ένα καθεστώς απειλής. Οι καταπατήσεις μεγάλων τμημάτων βιοτόπων, οι αυθαίρετες εργασίες, οι παράνομες αμμοληψίες και αδειοδοτήσεις δραστηριοτήτων αποτελούν συχνό φαινόμενο, με αποτέλεσμα να προκαλούνται επανειλημμένα αντιδράσεις από μεγάλο αριθμό φορέων και πολιτών. Οι περιοχές αυτές με το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο, επαρκείς μηχανισμούς διαχείρισης, τη δικτύωση τους και ανάλογες δράσεις προστασίας και ανάδειξης, θα μπορούσαν να ενεργοποιήσουν ένα νέο πρότυπο οικοτουριστικής ανάπτυξης στην Κέρκυρα.
ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΑΥΞΗΜΕΝΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΝΟΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ
Περιοχές Natura 2000 Υγροβιότοποι Διάφορα Οικοσυστήματα
( ενδεικτική αναφορά)
1. Λιμνοθάλασσα Αντινιώτη
2. Λιμνοθάλασσα Κορισσίων
3. Παράκτια θαλάσσια ζώνη από Κανόνι εως Μεσογγή
4. Αλυκή Λευκίμμης
5. Νήσοι Παξοί και Αντίπαξοι 1. Λιμνοθάλασσα Χαλικιοπούλου
2. Λίμνη Σκοτεινή
3. Λιμνοθάλασσες Βαρβάρας
4. Λιμνοθάλασσα Αγιου Στεφάνου
1. Λιμνοθάλασσα οικοσυστήματα: Άκολη, Βρωμολίμνη Κασσιώπης,
2. Λιμναία οικοσυστήματα: Κουνούπεια, Γαιδάρανα, Γαβρολίμνη
3. Ποτάμια οικοσυστήματα: Ρόπα, Ποταμού, Άγνος, Δασιά
4. Δασικά οικοσυστήματα: Αρκουδίλλας, Κεδρόδασος Κορισσίων, Άγιος Ματθαίος Βίδος, Λαζαρέτο, Ερημίτης
Οι παραδοσιακοί οικισμοί και το ιστορικά κέντρα των πόλεων, είναι βασικά στοιχεία της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής πολιτιστικής κληρονομιάς και της φυσιογνωμίας της Ελλάδας και αποτελούν εντυπωσιακά αξιοθέατα της χώρας. Στους χώρους αυτούς αποτυπώνονται και εκφράζονται τρόποι ζωής, αισθητικές προτιμήσεις, καλλιτεχνικές τάσεις και δομές κοινωνικών σχέσεων, που διαμορφώθηκαν με το πέρασμα των χρόνων.
Στην Κέρκυρα, εκτός από την Παλιά Πόλη η οποία ανήκει επίσημα στο Κατάλογο των Προστατευμένων Μνημείων της Ουνέσκο, το ¼ περίπου των οικισμών της έχουν χαρακτηριστεί επίσημα ως παραδοσιακοί (βλ. παράρτημα, πίνακας). Παρόλα αυτά, ο πολιτισμός και η παράδοση καταλαμβάνουν την ενάτη θέση στα κριτήρια επιλογής της Κερκύρας ως τόπου διακοπών (βλ. παράρτημα, πίνακας). Η διαπίστωση αυτή δείχνει ποσό λίγα βήματα έχουν γίνει για την ανάδειξη αυτού του πόρου, τη δικτύωση των επί μέρους στοιχείων του και την ολιστική προβολή του σε συγκεκριμένη κατηγορία επισκεπτών .
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Στόχοι-Στρατηγική
3.1 Κεντρικός Στρατηγικός Στόχος
Κεντρικός στρατηγικός στόχος του προγράμματος είναι η δημιουργία ενός πολυκεντρικού δικτύου που θα αναβαθμίσει ποιοτικά και θα διευρύνει χρονικά, χωρικά και θεματικά το τουριστικό προϊόν της Κέρκυρας.
Το Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα συνιστά μια δέσμη παρεμβάσεων που αποσκοπούν στην αειφόρο ανάπτυξη, στην οικονομική και κοινωνική συνοχή και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της περιοχής παρέμβασης. Στόχος είναι η δημιουργία μιας «ανταγωνιστικής κοινωνίας-οικονομίας» σε τοπική κλίμακα, που θα ενδυναμώνει τις προοπτικές για ευημερία στην περιοχή παρέμβασης.
Μέσω του προγράμματος προωθείται μια αναπτυξιακή στρατηγική η οποία:
• λαμβάνει υπ’ όψη τα χαρακτηριστικά, τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες της περιοχής παρέμβασης
• αξιοποιεί τους υπάρχοντες οικονομικούς, περιβαλλοντικούς και πολιτισμικούς πόρους
• αξιοποιεί τα υπάρχοντα και δημιουργεί νέα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα ιδιαίτερα στον τομέα της τουριστικής δραστηριότητας
• δημιουργεί προϋποθέσεις προσέλκυσης νέων κατηγοριών επισκεπτών
• στηρίζεται στη δραστηριοποίηση και συνεργασία των τοπικών φορέων αλλά και την ενεργή συμμετοχή του τοπικού ανθρώπινου δυναμικού
• προωθεί διαφοροποιημένους αναπτυξιακούς στόχους, με βάση τα χαρακτηριστικά, τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες συγκεκριμένων εστιών-πόλων ανάπτυξης, αποσκοπώντας στη διάχυση της ανάπτυξης στην ευρύτερη περιοχή παρέμβασης.
Πολυκεντρικό Τουριστικό Δίκτυο
3.2 Στρατηγικοί Στόχοι Ανάπτυξης της Περιοχής Παρέμβασης
Στρατηγικός στόχος Ι
Ο πρώτος στρατηγικός στόχος αφορά τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και των επισκεπτών μέσω της βελτίωσης και τη δημιουργία νέων υποδομών.
Ο στόχος αυτός σχετίζεται κυρίως με τον Άξονα 1 και 2 του Προγράμματος
Στρατηγικός στόχος ΙΙ
Ο δεύτερος στρατηγικός στόχος αφορά στην επίτευξη περιβαλλοντικής ισορροπίας μέσω της προστασίας και ανάδειξης των περιβαλλοντικών στοιχείων και του πολιτιστικού πλούτου της περιοχής παρέμβασης.
Ο στόχος αυτός σχετίζεται με τον Άξονα 1 και 2 του προγράμματος
Στρατηγικός Στόχος ΙΙΙ
Ο τρίτος στρατηγικός στόχος αφορά στην ισόρροπη ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας, στην αύξηση του εισοδήματος και της απασχόλησης, στην ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής αποσκοπώντας στην υπέρβαση των αρνητικών επιπτώσεων που έχουν εμφανιστεί στην περιοχή λόγω των διαρθρωτικών μεταβολών στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα.
Ο στόχος αυτός αφορά κυρίως δράσεις που περιλαμβάνονται στον Άξονα 3 του Προγράμματος.
Το πρόγραμμα αποτελείται συνολικά από 4 άξονες και δέκα Μέτρα.
Ακολουθεί η εξειδίκευση τους :
Α/Α Άξονες/Μέτρα Ενδεικτικές Δράσεις Χρημ. Βαρύτητα Ενδεικτικός Προϋπολογισμός Δικαιούχοι Ζώνη Παρέμβασης
ΑΞΟΝΑΣ 1: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΥΠΟΔΟΜΩΝ 40% 18.000.000
1.1 Υποδομές Μεταφορών Σύνδεση οικισμών, εσωτερική οδοποιία, σύνδεση με μνημεία, επισκέψιμους χώρους,
χώροι στάθμευσης, τοποθέτηση προστατευτικών κιγκλιδωμάτων, κλπ 17,7% 8.000.000
Δήμος Κέρκυρας, Δήμος Παξών, ΠΙΝ
Ά και ΄Β Ζώνη
1.2 Ανάπτυξη και βελτίωση κύριων τουριστικών υποδομών Κατασκευή πεζοδρομίων, προσβασιμότητα ΑΜΕΑ, ποδηλατοδρόμοι, διαχείριση και εξοπλισμός παραλιών, ηλεκτροφωτισμός, τοποθέτηση - χωροθέτηση ειδικών πλαισίων για την προβολή εκδηλώσεων και τουρ. επιχειρήσεων, ανακατασκευή προβλητών, αποξήλωση παρανόμων διαφημ. πινακίδων, αισθητική αναβάθμιση των σημείων εισόδου στο Νομό, αισθητικές παρεμβάσεις στα τοιχία αντιστήριξης, δημιουργία wi-fi 13.3% 6.000.000
Δήμος Κέρκυρας, Δήμος Παξών, ΠΙΝ
Ά Ζώνη
1.3 Προστασία Περιβάλλοντος Μικρά, αντιπλυμμηρικά έργα, αποκατάσταση ακτογραμμών, έργα προστασίας από τη διάβρωση, ενίσχυση υποδομών πολιτικής προστασίας, καθαρισμός και ανάδειξη ρεμάτων, διαχείριση ΑΣΑ 8.8% 4.000.000
Δήμος Κέρκυρας, Δήμος Παξών, ΠΙΝ
Ά και ΄Β Ζώνη
Α/Α Άξονες/Μέτρα Ενδεικτικές Δράσεις Χρημ. Βαρύτητα Ενδεικτικός Προϋπολογισμός Δικαιούχοι Ζώνη Παρέμβασης
ΑΞΟΝΑΣ 2: ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 45% 20.250.000
2.1
Ανάδειξη και αξιοποίηση της φυσικής κληρονομιάς
Δημιουργία οικοτουριστικών διαδρομών, μονοπατιών, χώρων θέας, σημάνσεις διαδρομών και μονοπατιών 7.7% 3.500.000
Δήμος Κέρκυρας, Δήμος Παξών, ΠΙΝ
΄Β Ζώνη
2.2 Ανάδειξη και αξιοποίηση πολιτιστικής κληρονομιάς
Ανάπλαση οικισμών, αποκατάσταση και ανάδειξη στοιχείων αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, αποκατάσταση και ανάδειξη μνημείων, αγροτικής, πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς, διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου επισκέψιμων μνημείων, ανάδειξη τοπικής λαογραφίας 21,5% 9.500.000
Δήμος Κέρκυρας, Δήμος Παξών, ΠΙΝ
΄Β Ζώνη
2.3
Διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος Αξιοποίηση δημοσίων κτιρίων για την δημιουργία μικρών συνεδριακών κέντρων, αθλητικές εγκαταστάσεις (δημιουργία και βελτίωση, εξοπλισμός).
Κέντρα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης 16.1% 7.250.000
Δήμος Κέρκυρας, Δήμος Παξών, ΠΙΝ,
Ά και ΄Β Ζώνη
Α/Α Άξονες/Μέτρα Ενδεικτικές Δράσεις Χρημ. Βαρύτητα Ενδεικτικός Προϋπολογισμός Δικαιούχοι Ζώνη Παρέμβασης
ΑΞΟΝΑΣ 3: ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ 10% 4.500.000
3.1 Δικτύωση πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα με την τουριστική δραστηριότητα Δημιουργία και εκσυγχρονισμός δικτύων,
Δημιουργία εκθετηρίων-πωλητηρίων σε κομβικά σημεία, προβολή- προώθηση τοπικών προϊόντων (συμμετοχή σε εκθέσεις, τοπικές γιορτές, φυλλάδια, ιστοσελίδα), μελέτες αξιοποίησης, διαφοροποίησης, σχεδιασμού τοπικών προϊόντων (ΠΟΠ-ΠΓΕ), κλπ 4.44% 2.000.000 Δήμος Κέρκυρας, Δήμος Παξών, ΠΙΝ, καθώς και συλλογικοί φορείς που στον καταστατικό τους σκοπό προβλέπεται η υλοποίηση αντιστοίχων δράσεων
‘Α και ‘Β Ζώνη
3.2Δράσεις προβολής εναλλακτικού τουρισμού
Εκδόσεις ειδικών διαδρομών, έντυπη και ηλεκτρονική προβολή διαφοροποιημένων μορφών τουρισμού, δράσεις για την προβολή της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς 3.3% 1.500.000 Δήμος Κέρκυρας, Δήμος Παξών, ΠΙΝ, καθώς και συλλογικοί φορείς που στον καταστατικό τους σκοπό προβλέπεται η υλοποίηση αντίστοιχων δράσεων
‘Α και ΄Β Ζώνη
3.3 Δομές στήριξης και κατάρτισης φορέων και επιχειρήσεων
2.2% 1.000.000 Δήμος Κερκύρας, Δήμος Παξών, ΠΙΝ, καθώς και συλλογικοί φορείς που στον καταστατικό τους σκοπό προβλέπεται η υλοποίηση αντίστοιχων δράσεων, αναπτυξιακές εταιρίες που συμμετέχουν οι ΟΤΑ, το δημόσιο
Ά και ΄Β Ζώνη
Α/Α Άξονες/Μέτρα Ενδεικτικές Δράσεις Χρημ. Βαρύτητα Ενδεικτικός Προϋπολογισμός Δικαιούχοι Ζώνη Παρέμβασης
ΑΞΟΝΑΣ 4: ΤΕΧΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 5% 2.250.000
4.1 Τεχνική Βοήθεια Προγράμματος Εκπόνηση Μελετών 4.44% 2.000.000
Προβολή-Δημοσιότητα Προγράμματος 0.15 70.000
Κατάρτιση εμπλεκόμενων φορέων 0.06 30.000
Υποστηρικές Ενέργειες 0,3% 150.000
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Αρχές Διοίκησης Προγράμματος, ο ρόλος τους και οι αρμοδιότητες τους.
4.1 Εμπλεκόμενοι φορείς
• Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης
• Περιφέρεια Ιονίων Νήσων
• ΟΤΑ α’ βαθμού
• Λοιποί φορείς, ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ
4.2 Σύστημα Διοίκησης του Προγράμματος
Για την εφαρμογή του ειδικού αναπτυξιακού προγράμματος «Κέρκυρα- Βιώσιμος Τουριστικός Προορισμός» θα εκδοθεί Υπουργική Απόφαση από τον Υπουργό Περιφερειακής Ανάπτυξης. Ακολουθεί ένα προτεινόμενο σύστημα διοίκησης:
4.3 Αρμοδιότητες Επιτροπής Παρακολούθησης
1. Η εξασφάλιση της ορθής και αποδοτικής εφαρμογής του Προγράμματος συνολικά αλλά και των επιμέρους δράσεων και ο καθορισμός των όρων που εξασφαλίζουν την αποτελεσματική εφαρμογή του Προγράμματος
2. Η μέριμνα για τη συμβατότητα των ενεργειών και των μέτρων με τις προτεραιότητες και τους στόχους του Προγράμματος
3. Η επιλογή-έγκριση των έργων που θα χρηματοδοτούνται από το Πρόγραμμα
4. Ο καθορισμός επιμέρους λεπτομερειών του συστήματος διοίκησης και διαχείρισης του Προγράμματος
5. Η τροποποίηση του Προγράμματος και η μέριμνα για την επιτάχυνση του ρυθμού υλοποίησης του
6. η αξιολόγηση της εφαρμογής των δράσεων και της προόδου υλοποίησης
4.4 Τεχνική Γραμματεία
Η Τεχνική Γραμματεία αποτελείται από δυο (2) μέλη που ορίζονται από τον αρμόδιο Υπουργό και τρία (3) μέλη που ορίζονται από τον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων.
Οι αρμοδιότητες της Τεχνικής Γραμματείας είναι:
1. Υποστήριξη των εργασιών της Επιτροπής Παρακολούθησης
2. Παροχή πληροφόρησης για την διαχείρισης του προγράμματος
3. Συγκέντρωση των προτάσεων που υποβάλλονται και των ΤΔΕ, αξιολόγησης τους και υποβολή τους στην Ε.Π.
4. Παρακολούθηση έργων και σύνταξη συνολικών αναφορών προόδου προς την Ε.Π.
5. Υποστήριξη όλων των εμπλεκόμενων φορέων και δικαιούχων
6. Μέριμνα για τη δημοσιοποίηση του Προγράμματος και τη δημιουργία πληροφοριακού συστήματος για την παρακολούθησης του
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Διαδικασίες ένταξης έργων
5.1 Συμπλήρωση Τεχνικών Δελτίων
Προϋπόθεση για την ένταξη έργων στο Πρόγραμμα και τη χρηματοδότηση τους είναι η συμπλήρωση και υποβολή από τους φορείς υλοποίησης Τεχνικών Δελτίων Έργου (Τ.Δ.Ε.) σύμφωνα με το Υπόδειγμα Ι αυτού του Οδηγού.
Τα Τεχνικά Δελτία πρέπει να είναι συμπληρωμένα με τρόπο που να διασφαλίζεται η σωστή και ολοκληρωμένη παρουσίαση των προτεινόμενων έργων.
Σε κάθε περίπτωση τα προτεινόμενα έργα ή μελέτες πρέπει να είναι σαφώς οριοθετημένα και το φυσικό αντικείμενο των μελετών πρέπει να αφορά ολοκληρωμένα και λειτουργικά έργα ή ολοκληρωμένες συμπληρώσεις ημιτελών ή συνεχιζόμενων έργων.
5.2 Υποβολή Τ.Δ.Ε.
Τα τεχνικά δελτία των έργων υποβάλλονται σε δυο (2) αντίγραφα από τους δυνητικούς δικαιούχους στη Διεύθυνση Σχεδιασμού και Ανάπτυξης της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων για να τεθούν υπόψη της Τεχνικής Γραμματείας.
Τα τεχνικά δελτία πρέπει να φέρουν υπογραφή και σφραγίδα του νόμιμου εκπροσώπου του φορέα υλοποίησης και του φορέα παρακολούθησης.
5.3 Αξιολόγηση τεχνικών δελτίων
Η αξιολόγηση και η επάρκεια των τεχνικών δελτίων γίνεται από την Τεχνική Γραμματεία, με τη σύνταξη Δελτίου Ελέγχου Εκπλήρωσης Κριτηρίων (Δ.Ε.Ε.Κ.), σύμφωνα με το Υπόδειγμα ΙΙ του παρόντος οδηγού.
5.4 Κριτήρια Επιλεξιμότητας Έργων – Επιλέξιμες-Μη Επιλέξιμες Δαπάνες
5.4.1 Κριτήρια Επιλεξιμότητας Έργων
Απαραίτητες προϋποθέσεις για την ένταξη των έργων στο Πρόγραμμα:
• Να υπάρχει πλήρως συμπληρωμένο και αξιόπιστο τεχνικό δελτίο έργων
• Το εργο να είναι εντός των ζωνών παρέμβασης. Το Πρόγραμμα δύναται να χρηματοδοτήσει και έργα εκτός ζωνών παρέμβασης σε ποσοστό 10% του συνολικού προϋπολογισμού, εφόσον οι δράσεις αυτές:
1. συντελούν στον ολοκληρωμένο χαρακτήρα του έργου
2. λειτουργούν συμπληρωματικά σε άλλες δράσεις του Προγράμματος
3. συμβάλλουν στην βιώσιμη ανάπτυξη των ζωνών παρέμβασης
• το έργο να εντάσσεται στις δράσεις του προγράμματος
• το έργο θα πρέπει να ολοκληρωθεί στα χρονικά όρια του Προγράμματος
• τα έργα περιβάλλοντος να έχουν το χαρακτήρα ολοκληρωμένων και όχι αποσπασματικών παρεμβάσεων
5.4.2 Επιλέξιμες Δαπάνες
5.4.2.1 Έργα δημόσιου χαρακτήρα
Για την υλοποίηση των έργων δημοσίου χαρακτήρα σε ότι αφορά τις επιλέξιμες δαπάνες τηρείται η ισχύουσα νομοθεσία
Στο κόστος των έργων μπορεί να συμπεριληφθεί ως ανεξάρτητο υποέργο και το κόστος των απαλλοτριώσεων σε ποσοστό μέχρι 20% του εγκεκριμένου προϋπολογισμού της πράξης
Οι αναθέσεις δημοσιών συμβάσεων για την εκτέλεση και των πράξεων και των μελετών, καθώς και οι τροποποιήσεις τους ακολουθούν τους εθνικούς κανόνες που τις διέπουν.
5.4.2.2 Έργα που μπορούν να υλοποιηθούν και από συλλογικούς φορείς
Στην υλοποίηση του Προγράμματος δύναται να συμμετέχουν σε ορισμένες δράσεις που περιλαμβάνονται κυρίως στα μέτρα 3.1, 3.2, 3.3 και συλλογικοί φορείς όπως φορείς των ΟΤΑ και ΝΠΙΔ που στον καταστατικό τους σκοπό προβλέπεται η υλοποίηση αντίστοιχων δράσεων. Οι δράσεις αυτές είναι οι εξής:
Μέτρο 3.1
1. Δημιουργία και εκσυγχρονισμός δικτύων
2. δημιουργία εκθετηρίων – πωλητηρίων σε τοπικά ή κομβικά σημεία
3. προβολή-προώθηση τοπικών προϊόντων (συμμετοχή σε εκθέσεις, τοπικές γιορτές, φυλλάδια, ιστοσελίδα)
4. Μελέτες αξιοποίησης- διαφοροποίησης τοπικών προϊόντων (ΠΟΠ,ΠΓΕ), σχεδιασμός νέων προϊόντων
Μέτρο 3.2
1. Ανάπτυξη δράσεων για την ανάδειξη και την προβολή της πολιτιστικής ταυτότητας της περιοχής
Μέτρο 3.3
1. Δομές στήριξης και κατάρτισης φορέων και επιχειρήσεων
Για τα έργα αυτής της κατηγορίας και ανάλογα με τη δράση στην οποία εργο ενδεικτικά οι επιλέξιμες δαπάνες είναι:
• Αγορά η μίσθωση του απαραιτήτου εξοπλισμού
• Δημιουργία ή διαμόρφωση κτιριακών εγκαταστάσεων
• Δαπάνες για τη διενέργεια εκδηλώσεων, workshops,κλπ
• Διοργάνωση διαγωνισμών, βράβευση καλών πρακτικών
• Δαπάνες σχεδιασμού, παραγωγής, και διακίνησης υλικού δημοσιοποίησης και προβολής των εκδηλώσεων
• Δαπάνες διαμόρφωσης των χώρων εκδηλώσεων
• Παραγωγή ντοκιμαντέρ
• Έξοδα μίσθωσης χώρων εκδηλώσεων
• Δαπάνες μετακινήσεων
• Εκπόνηση μελετών (για ΠΟΠ,ΠΓΕ, σχεδιασμό νέων προϊόντων)
• Παραγωγή εκθεσιακού υλικού
• Ερευνά/καταγραφή πολιτιστικών, λαογραφικών, ιστορικών στοιχείων κληρονομιάς με στόχο την προβολή και την ανάδειξη τους
• Δαπάνες για μικρής κλίμακας υποδομής ως προς τη προμήθεια εξοπλισμού γραφείου μόνο από συλλογικούς φορείς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με την προϋπόθεση ότι ο φορέας εχει την έδρα του, με βάση το καταστατικό του στην περιοχή παρέμβασης του προγράμματος και σε ποσοστό που δεν υπερβαίνει το 10% του συνολικού κόστους του έργου
• Έξοδα για τη συμμετοχή μουσικών χορευτικών συγκροτημάτων, η την οργάνωση πολιτιστικών δρώμενων, εφόσον εντάσσονται στο πρόγραμμα εκδηλώσεων, με την προϋπόθεση ότι το κόστος αυτών των δαπανών δεν θα υπερβαίνει το 20% του συνολικού κόστους της εκδήλωσης
• Διαφημιστικές καταχωρήσεις σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και σε τουριστικούς οδηγούς
• Δαπάνες υποδοχής και φιλοξενίας δημοσιογράφων και διαμορφωτών της κοινής γνώμης. προκειμένου να προβάλλουν τις ζώνες παρέμβασης
Ειδικότερα για τη δράση «Δημιουργία και εκσυγχρονισμός δικτύων» επιλέξιμες μπορούν να είναι και οι παρακάτω δαπάνες:
• Δαπάνες σύστασης του φορέα (συμβολαιογραφικά έξοδα..)
• Λειτουργικά έξοδα για τον πρώτο χρόνο λειτουργία του φορέα(εως 30000 ευρώ)
• Κτιριακές εγκαταστάσεις, διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου, ηλεκτρομηχανικός και λοιπός απαραίτητος εξοπλισμός για την εγκατάσταση και λειτουργία του νομικού προσώπου
• Δημιουργία κοινών εργαστηρίων ποιοτικού ελέγχου των προϊόντων ή των πρώτων υλών , εξοπλισμός εξασφάλισης ποιότητας, συστήματα διανομής, αυτοκίνητα μεταφοράς πρώτης ύλης
• Εκπόνηση μελέτης έρευνας της αγοράς, μελέτης μάρκετινγκ προώθησης των προϊόντων των συνεργαζόμενων επιχειρήσεων και μέχρι ποσοστού 5% του συνολικού προϋπολογισμού του έργου
• Δαπάνες προβολής και προώθησης όπως διαφημιστικά φυλλάδια,, διαδίκτυο, συμμετοχή σε εκθέσεις του δικτύου
Επίσης για το μέτρο 3.3 επιλέξιμες είναι οι παρακάτω δαπάνες:
• Δαπάνες για τη λειτουργία των δομών
• Διαμορφώσεις και εξοπλισμός γραφείων
• Ενημερωτικές εκδηλώσεις
• Δαπάνες για τη μεταφορά καλών πρακτικών
• Έντυπο και ηλεκτρονικό υλικό ενημέρωσης πληροφόρησης
5.4.2.3 Μη επιλέξιμες δαπάνες για έργα δημοσίου χαρακτήρα
Οι δαπάνες δημόσιων συμβάσεων έργων, μελετών, προμηθειών και υπηρεσιών, ανεξαρτήτως προϋπολογισμού αυτών, οι οποίες αφορούν σε εργασίες που προέκυψαν μετα από ουσιώδη τροποποίηση των όρων της αρχικής σύμβασης, δεν είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση από το πρόγραμμα.
Ως ουσιώδη τροποποίηση των όρων της αρχικής σύμβασης νοείται η μεταβολή των κύριων συνιστώντων στοιχείων της ή η ουσιώδης τροποποίηση των τεχνικών προδιαγραφών ή η μεταβολή σημαντικών λειτουργικών ή ποιοτικών χαρακτηριστικών των παραδοτέων της σύμβασης.
Τέλος δεν είναι επιλέξιμη δαπάνη ο ΦΠΑ όταν δεν είναι δυνατή η ανάκτηση του από τον φορέα υλοποίησης.
5.4.2.4 Μη επιλέξιμες δαπάνες για έργα που μπορούν να συμμετέχουν και συλλογικοί φορείς
• Απόκτηση οικοπέδων, εδαφικών εκτάσεων και κτιριακών εγκαταστάσεων
• Συμβολαιογραφικά έξοδα και πάσης φύσεως φόροι και δημοσιονομικές επιβαρύνσεις του δικαιούχου. Από τη δαπάνη εξαιρείται η δράση «Δημιουργία και εκσυγχρονισμός δικτύων»
• Η αγορά μεταχειρισμένου εξοπλισμού
• Δαπάνες για την εκπόνηση μελετών οι οποίες δεν εφαρμόζονται κατά την υλοποίηση του έργου
• Λειτουργικές δαπάνες των δικαιούχων και των έργων (αμοιβές προσωπικού, αναλώσιμα). Από την δαπάνη εξαιρείται η δράση «Δημιουργία και εκσυγχρονισμός δικτύων» και το μέτρο 3.3 Δομές στήριξης φορέων και επιχειρήσεων»
• Δαπάνες συντήρησης των παρεμβάσεων που ενισχύονται
• Αγορά οχημάτων, πλην των περιπτώσεων για τις οποίες γίνεται ρητή αναφορά στις κατηγορίες επιλέξιμων δαπανών
• Ο ΦΠΑ εκτός από τις περιπτώσεις που ορίζονται στο άρθρο 71 , παρ. 3(α) του Καν (ΕΚ) 1698(2005), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει
5.5 Ένταξη των έργων
Τα έργα του Προγράμματος εγκρίνονται από την Επιτροπή Παρακολούθησης και εντάσσονται στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και χρηματοδοτουνται από αυτό. Η ένταξη γίνεται μετα από πρόταση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων στη Διεύθυνση Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης. Είναι δυνατή η συγχρηματοδότηση των έργων και από πόρους των Διαρθρωτικών Ταμείων.
Κεφαλαίο 6: Υλοποίηση των ενταγμένων έργων
Για την υλοποίηση των ενταγμένων έργων ακολουθείται η εξής διαδικασία:
5.1 ∆ηµοπράτηση
o Υποβολή στη ∆ιεύθυνση Σχεδιασµού και Ανάπτυξης της Περιφέρειας
Ι.Ν. αιτήματος για έκδοση απόφασης δημοπράτησης συνοδευόµενο από :
Αίτηση για έγκριση δηµοπράτησης (Υπόδειγµα ΙΙΙ)
Τεχνικό ∆ελτίο Έργου (Τ.∆.Ε.) (Υπόδειγµα Ι)
Αναλυτικό Προϋπολογισµό κατά κατηγορία δαπάνης (για τα µη δηµόσια έργα)
Φύλλο ∆ιαπίστωσης Ωριµότητας Έργου (Υπόδειγµα ΙV)
Το σύνολο των αναγκαίων βασικών, συµπληρωµατικών και υποστηρικτικών µελετών του έργου ανάλογα µε το είδος του.
Εγκρίσεις για την υλοποίηση του έργου ανάλογα µε το είδος του.
o Έλεγχος των υποβληθέντων στοιχείων από τη ∆ΙΣΑ.
o Εισήγηση της Τεχνικής Γραµµατείας στο Γ.Γ. της Περιφέρειας Ι.Ν. για τη δηµοπράτηση των έργων (Υπόδειγµα ΙV).
o Έγκριση δηµοπράτησης από το Γενικό Γραµµατέα της Περιφέρειας Ι.Ν
(Υπόδειγµα V)
Οι αναθέσεις δηµοσίων συµβάσεων για την εκτέλεση των πράξεων και των µελετών ακολουθούν τους εθνικούς κανόνες που τις διέπουν.
Τα προϊόντα των εκπτώσεων που προκύπτουν µε βάση τη συµβασιοποίηση διατίθενται σε νέα έργα, ενέργειες και δράσεις ύστερα από απόφαση της Επιτροπής Παρακολούθησης του Προγράµµατος.
5.2 Υλοποίηση -Παρακολούθηση Φυσικού Αντικειµένου
Η υλοποίηση των έργων που εγκρίνονται για χρηµατοδότηση πραγµατοποιείται µε διαφάνεια και µε τους ευνοϊκότερους δυνατούς όρους και διέπεται από τη σχετική µε το είδος του έργου και τη φύση του φορέα υλοποίησης νοµοθεσία.
Οι Φορείς Υλοποίησης υποχρεούται στην ανάρτηση διαφηµιστικής πινακίδας βάσει προτύπου που θα τους δοθεί από τη ∆ΙΣΑ της Περιφέρειας Ι.Ν., ανάλογα µε το είδος και τον προϋπολογισµό του έργου. Στην πινακίδα αυτή, αναφέρεται το πρόγραµµα, ο τίτλος του σχεδίου, τα χρηµατοδοτικά στοιχεία σε σχέση µε τους φορείς χρηµατοδότησης κ.λπ, ενώ το κόστος της θεωρείται επιλέξιµη δαπάνη.
Η παρακολούθηση και πιστοποίηση του φυσικού αντικειµένου των ενταγµένων έργων πραγµατοποιείται µε ευθύνη της ∆Ι.Σ.Α. της Περιφέρειας Ι.Ν,.
Οι τροποποιήσεις των δηµοσίων συµβάσεων για την εκτέλεση των πράξεων και των µελετών ακολουθούν τους εθνικούς κανόνες που τις διέπουν
Η ∆ιεύθυνση ∆ηµοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης αλλά και η Τεχνική Γραµµατεία δύναται να προβαίνει σε δειγµατοληπτικούς ελέγχους προκειµένου να επιβεβαιώσει τη νοµιµότητα και κανονικότητα των δαπανών των δικαιούχων.
Οι Φορείς Υλοποίησης συµπληρώνουν σε εξαµηνιαία βάση τυποποιηµένα δελτία παρακολούθησης (Υπόδειγµα VI) για την καταγραφή της εξέλιξης του φυσικού και οικονοµικού αντικειµένου και τα αποστέλλουν στη ∆ΙΣΑ της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων για να τα θέσει υπόψη της Τεχνικής Γραµµατείας.
Η Τεχνική Γραµµατεία διατηρεί το δικαίωμα να ζητήσει από τους φορείς υλοποίησης πρόσθετες διευκρινήσεις ή λοιπές πληροφορίες, προκειµένου να αποκτήσει σαφή εικόνα για την πορεία υλοποίησης των πράξεων.
Η Ε.Π. µε βάση τις συγκεντρωτικές εκθέσεις λαμβάνει αποφάσεις για την εύρυθμη εξέλιξη και την τροποποίηση του χρονοδιαγράµµατος του ειδικού αναπτυξιακού προγράµµατος ή εφ΄ όσον απαιτείται, για την τροποποίηση του ίδιου του προγράµµατος.
5.3 Χρηματοδότηση - Πληρωμές
Οι προτάσεις χρηµατοδότησης γίνονται από την Περιφέρειας Ι.Ν. µΓέτα από σχετικά αιτήματα των δικαιούχων – φορέων εκτέλεσης και υποβάλλονται στη ∆/ίση ∆ηµοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης για τις σχετικές ενέργειες.
Οι πληρωμές των έργων πραγματοποιούνται µε έκδοση απόφασης κατανομής χρηµατοδότησης από την Περιφέρεια Ι.Ν. µε Υπόλογο διαχειριστή το
Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Ι.Ν.
Οι Φορείς Υλοποίησης θα πρέπει να καταθέτουν στη ∆ΙΣΑ της Περιφέρειας Ι.Ν., ανάλογα µε την πορεία υλοποίησης του έργου, Αίτηση Πληρωμής συμφωνά µε το Υπόδειγµα VΙI (σε έντυπη και ηλεκτρονική µκορφή).
Η αίτηση του Φορέα Υλοποίησης για καταβολή πληρωμής πρωτοκολλείται από την ∆ΙΣΑ της Περιφέρειας Ι.Ν. η οποία προβαίνει στο διοικητικό έλεγχο εγγράφων δικαιολογητικών και σε επιτόπιο έλεγχο του έργου (σε συνεργασία µε την Τεχνική Γραµµατεία) και συντάσσει σχετική Βεβαίωση Πληρωµής.
Η βεβαίωση αυτή λαµβάνει αύξοντα αριθµό και ηµεροµηνία έκδοσης, αποτελεί δικαιολογητικό παραλαβής των παραδοτέων και αναγνώρισης των επιλέξιµων δαπανών υλοποίησης και φυλάσσεται στο αρχείο της ∆ΙΣΑ (στο φάκελο του έργου του συγκεκριµένου Φ.Υ.), ενώ ακριβές αντίγραφο αυτής παραδίδεται στο Φ.Υ., καθώς και στο Περιφερειακό Ταµείο Ανάπτυξης, το οποίο προχωρά στην πληρωµή του έργου.
Η ∆ΙΣΑ σφραγίζει όλα τα παραδεκτά πρωτότυπα εγγράφων δικαιολογητικών/τιµολογίων µε την ένδειξη: «ελέγχθηκε και επιχορηγήθηκε από το Ε.Α.Π. «ΚΕΡΚΥΡΑ-ΒΙΩΣΙΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» για ποσό ……….€», αναπαράγει σε φωτοτυπίες όλα τα παραπάνω πρωτότυπα και µε ευθύνη της φροντίζει για την αρχειοθέτησή τους στο φάκελο του έργου. Τα πρωτότυπα των δικαιολογητικών επιστρέφονται στον τελικό αποδέκτη.
Ο τελικός αποδέκτης, µετά την είσπραξη του ποσού της οικονοµικής ενίσχυσης υποχρεούται να εκδώσει αθεώρητο τιµολόγιο είσπραξης του συγκεκριµένου ποσού σύµφωνα µε το άρθρο 12, παρ. 3 του Π∆ 186/1992 – ΚΒΣ.
Για τη διευκόλυνση του ελέγχου και της επαλήθευσης των δαπανών από τη ∆ΙΣΑ, την Τεχνική Γραµµατεία και τα αρµόδια εθνικά όργανα, ο Φ.Υ. υποχρεούται να τηρήσει πλήρη φάκελο του έργου, στον οποίο τηρούνται:
o τα σχετικά έγγραφα της επιχορήγησης (απόφαση ένταξης στο πρόγραµµα, λοιπά έγγραφα)
o τις εγκεκριµένες µελέτες του έργου,
o τις βεβαιώσεις και άδειες νοµιµότητας υλοποίησης και λειτουργίας του έργου,
o τα έγγραφα που αφορούν στις διαδικασίες δηµοπράτησης και σύναψης συµβάσεων,
o τις επιµετρήσεις του φυσικού αντικειµένου από τον επιβλέποντα µηχανικό του σχεδίου (ή τεχνική υπηρεσία), καθώς και αποδεικτικά στοιχεία υλοποίησης άυλων ενεργειών,
o τα πρωτότυπα εξοφληθλέντα δικαιολογητικά έγγραφα των δαπανών, τα οποία φέρουν υποχρεωτικά την ειδική σφραγίδα της ∆ΙΣΑ
o τις σχετικές Βεβαιώσεις Πληρωµής,
o τα παραστατικά έγγραφα είσπραξης του ποσού της οικονοµικής ενίσχυσης (το αθεώρητο τιµολόγιο που εξέδωσε ο τελικός αποδέκτης για την είσπραξη του ποσού της οικονοµικής ενίσχυσης – άρθρο 12, παρ. 3 του Π∆ 186/1992 – ΚΒΣ, το παραστατικό έγγραφο που εξέδωσε το Περιφερειακό Ταµείο Ανάπτυξης της Περιφέρειας Ι.Ν. καταβολής του ποσού της οικονοµικής ενίσχυσης στο Φ.Υ.)
Όλα τα παραπάνω δικαιολογητικά και λοιπά έγγραφα των αρχείων της ∆ΙΣΑ και των Φ.Υ. υποχρεωτικά φυλάσσονται µε ευθύνη τους και είναι στη διάθεση των ελεγκτικών οργάνων επί τρία (3) έτη µετά το οριστικό κλείσιµο του Προγράµµατος, ήτοι µέχρι το 2018. Η χρονική υποχρέωση τήρησης των εγγράφων εξακολουθεί να υπάρχει ακόµη και αν από φορολογικές διατάξεις της εθνικής νοµοθεσίας προκύπτει ότι η ∆ΙΣΑ ή ο Φ.Υ. απέκτησε το δικαίωµα καταστροφής των παραπάνω εγγράφων µετά από φορολογικό έλεγχο.
5.4 Κλείσιµο των έργων και του Προγράµµατος
Μετά την ολοκλήρωση των έργων οι δικαιούχοι προβαίνουν σε ενέργειες κλεισίµατος συντάσσοντας σχετική έκθεση σύµφωνα µε υπόδειγµα που θα εγκριθεί από την Επιτροπή Παρακολούθησης, την οποία αποστέλλουν στη ∆Ι.Σ.Α. της Περιφέρειας Ι.Ν. για να τεθεί υπόψη της Τεχνικής Γραµµατείας.
Η Τεχνική Γραµµατεία επεξεργάζεται τις εκθέσεις κλεισίµατος, διενεργώντας όταν απαιτείται αυτοψία στα έργα και εκδίδει Βεβαίωση Ολοκλήρωσης Έργου, βάσει υποδείγµατος που θα εγκρίνει η Ε.Π.
Η Επιτροπή Παρακολούθησης ενηµερώνεται και προβαίνει, όπου απαιτείται, σε ενέργειες επίλυσης θεµάτων και διαφορών.
Η ∆/νση ∆ηµοσίων Επενδύσεων του Υπουργειου Περιφερειακής Ανάπτυξης δύναται να διενεργεί δειγματοληπτικά ελέγχους πριν από την παραλαβή των έργων.
Στη βάση των εκθέσεων κλεισίµατος των έργων, καθώς και των πορισμάτων των πιθανών ελέγχων, η Τεχνική Γραµµατεία προβαίνει στο κλείσιµο των µμέτρων και των αξόνων του προγράµµατος.
