Πέμπτη 3 Φεβρουαρίου 2011

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΗΤΣΑΝΗ. Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΣΤΗΝ ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ

Η επιλογή και χρήση των μέσων αποτέλεσε πάντα για την τέχνη την δίπυλη οδό, είτε προς την ευτυχία είτε όχι, αποδίδοντας τον διαρκή πολυπαθή αγώνα για επιβίωση του ανθρώπινου συναισθήματος. Μία επιβίωση στο βαθύ χρόνο της αιωνιότητας, στον οποίο προσμετράται η "ποιητική" της τέχνης αλλά και η.....
 διάρκεια της ψυχής μας. Το μέσον, ο τρόπος, οι τεχνικές και οι αποδόσεις τους, η τελική έκφραση στο αποτέλεσμα της δημιουργίας καταγράφουν ανεξίτηλα την ταυτότητά της και συστήνουν την ιστορική προσωπικότητά της. Ως ιστορικός σεισμογράφος, ο καλλιτέχνης, αφουγκράζεται νωρίτερα από κάθε άλλο κοινωνικό στοιχείο τους ήχους των αλλαγών στο κοσμικό σύμπαν, γήινο και μη και με σύμμαχο την ομιλία των μέσων της τέχνης του κυοφορεί και καρπίζει την δυναμική του μέλλοντος. Για τους λόγους αυτούς, ίσως, κάθε καλλιτεχνικό έργο, όσο σκληρή, αυστηρή και πονεμένη ματιά και αν καταθέτει στην εξέλιξη της τέχνης, δεν είναι ποτέ απαισιόδοξο αλλά προμηνύει ακόμα μία εξαιρετική στάση της ανθρώπινης ψυχής έναντι του θνητού χρόνου. Μελετώντας τις ιστορικές εποχές της δημιουργίας δεν μπορούμε να μην σταθούμε με δέος στις συναρπαστικές στιγμές της συνάντησης και αναμέτρησης των μέσων, των τρόπων έκφρασης, στο εύφορο περιβάλλον του αισθητικού διαλόγου. Από τις περιπτώσεις αυτές οι έντονες αντιθέσεις και οι τυχόν αποκλίσεις από τις καθιερωμένες οδούς δεν ανατρέπουν τελικά την νομοτέλεια της συνέχειας που ποικιλοτρόπως επιβιώνει όπως και η ανθρώπινη ανάγκη για έκφραση. Στην εποχή μας και στο πλατύ περιβάλλον της δημιουργίας των εικόνων μέσω πολλαπλών επιλογών, η επανεξέταση των αρχών της αρμονίας προκύπτει κάτι παραπάνω από επίκαιρη. Η επιστροφή στην ιδέα του κάλλους -αρχαιογενούς, μοντερνιστικού, μεταμοντέρνου- έχει ήδη κατακυριεύσει τις αντιλήψεις περί αισθητικής, εφόσον αποτελεί την ασφαλέστερη οδό επιβίωση της <<παραγωγικής>> εικόνας. Οι τρόποι των διαφορετικών μέσων και ειδών τέχνης συναντώνται συνήθως σε μία σύνθετη ομιλία, κάτω από έναν κοινό ουρανό που εκφράζει τις επιλογές του δημιουργού του και αποτελεί το νέο μέσο. Η περίπτωση της συνύπαρξης σε μία ολότητα των παράγωγων της τέχνης του βίντεο με αυτά της ζωγραφικής δεν θα μπορούσε παρά να προκαλέσει μία γόνιμη συζήτηση για την κατάτμηση του χώρου και του χρόνου στην τέχνη. Ένα ενδιαφέρον παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη δημιουργία της κ. Χριστίνας Μητσάνη με αναφορά στο μύθο των Δαναίδων (Πινακοθήκη Δήμου Κερκυραίων, 4-26 Φεβρουαρίου 2011). Εδώ τα δύο μέσα με την δική τους ξεκάθαρη αντίληψη για την δημιουργία εικόνων στο ίδιο θέμα συγκλίνουν στην πρωταρχική ιδέα της πλαστικότητας του ανθρώπινου σώματος (μνεία στο έργο Δαναίδα του Ροντέν). Οι περιπέτειές του, η αγωνία του, τα πάθη του, η σωτήρια ανάτασή του ζωντανεύουν στο περιβάλλον των εναλλαγών του φωτός ("κινήσεις" της φωτοσκίασης). Η ιστορία της απελευθέρωσης του σώματος από μία γεμάτη άλγος γήινη διάσταση οδηγεί μέσω του κάλλους στο κόσμο των ιδεών και στην ευτυχία της ψυχής. Το ανθρώπινο σώμα και οι ιδιότητές του, γονιμότητα, ευρυθμία κ.λπ. αποτελούν το άρμα για το ταξίδι αυτό που δεν πραγματοποιείται χωρίς προορισμό τον"τόπο&gt" του φωτός.


Μαρία Μελέντη, ιστορικός τέχνης