«Με λογισμό και μ’ όνειρο»
ΣΟΛΩΜΟΣ
Ανεξαρτήτως αποτιμήσεων του «Καλλικράτη», το νέο Αυτοδιοικητικό Χάρτη κοσμεί η αναβιωμένη ενότητα της Επτανήσου. Αυτοδιοικούμενη, δημοκρατικά ενοποιούμενη, η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων συνιστά τη θεσμική προϋπόθεση κοινής πολιτικής έκφρασης των Επτανησίων. Εντούτοις ένα ανάλογο πολιτικό φόρουμ, ως θεσμικό κέλυφος, «επιτρέπει» μόνο, δίχως και να εγγυάται τη διατύπωση της ιδεατής εντολής του Επτανησιακού Λαού, στην κορυφαία αυτή συγκυρία.
Δίχως να εγγυάται δηλαδή ότι οι αδελφοί Λαοί των αδελφών Νήσων, θα αδράξουν από τα κέρατα το θεσμικό....
«μομέντουμ» του Καλλικράτη – θέτοντας εκ νέου, ενάμισυ αιώνα μετά την Ένωση, τον Επτανησιακό Ριζοσπαστισμό στη πολιτική πρωτοπορία της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Το εγχείρημα αναμόρφωσης της Αυτοδιοίκησης και ανασύστασης (ιδίως) με δημοκρατικούς όρους, ιστορικών γεωγραφικών διαμερισμάτων που αντιστοιχούν στις Περιφέρειες, διασταυρώνεται με την οικονομική κρίση. Κρίση που εκδηλώθηκε ως χρηματοπιστωτική αδυναμία του Ελληνικού Δημοσίου – εννοείται: σε συνθήκες άκρατης ηγεμονίας του νεοφιλελεύθερου μονεταρισμού στο Ευρωπαϊκό Στερέωμα, για τις οποίες είναι συνυπεύθυνη (έναντι και του συνόλου των Ευρωπαϊκών Λαών) οι Ελλαδικές ελίτ.
Αλλά πέρα από μία συγκυριακή συμπτωματολογία, το «Ελληνικό Πρόβλημα», δεν είναι πρώτα ή κύρια οικονομικό, στην ιστορική του προοπτική: εκπηγάζει από το συνειδητοποιημένο ιδεολογικό και στρατηγικό αδιέξοδο των τελευταίων 40 ετών, από την κοινωνική και αξιακή έκπτωση, από την ψυχολογική, πολιτισμική κώπωση. Η κατάρρευση είναι πολιτική και ηθική.
Νευρικό απέναντι στη συγκυρία, το (υπό Διεθνή επιτροπεία) Ελλαδικό πολιτικό σύστημα, απεργάζεται την «πολιτικοποίηση» των Αυτοδιοικητικών Εκλογών. Τί υπονοούν όμως με τον όρο «πολιτικοποίηση» τα Κόμματα; Μα, μία έωλη πολιτικοποίηση που ακούει στο όνομα «κομματικοποίηση».
Τα Κόμματα ανακηρύσσουν, εξωθεσμικά και αντιδημοκρατικά, τις Περιφερειακές Εκλογές σε «δημοψήφισμα» για την κυβερνητική πολιτική. Επιδεικνύουν διακομματική ομοψυχία, που προδίδει κοινή συστημική αγωνία για τη διάσωση της πολιτικής τους ηγεμονίας. Αν η συμπολίτευση θέλει να προσδώσει στα αποτελέσματα νόημα «κύρωσης» του Μνημονίου, ενώ η αντιπολίτευση το χαρακτήρα «μομφής» – οπωσδήποτε συνεργούν, μετατρέποντας τις πρώτες Περιφερειακές εκλογές σε δημοσκόπηση.
Στη πράξη τα Κόμματα, όχι μόνο σφετερίζονται «αποκλειστικότητες» στην έκφραση της πολιτικής βούλησης του Κυρίαρχου Λαού, αλλά και διεκδικούν δικαίωμα αυθαίρετης, εκ των προτέρων «μεθερμηνείας» της, κατά τα κομματικά δοκούντα και δόγματα. Ευκαιρίας δοθείσης, βέβαια, «αναβαπτίζουν» σε νέους ρόλους μία παλαιική, αποτυχημένη κομματική ελίτ – καθόσον οι περιλάλητες Περιφέρειες παραδίδονται τελικά σε παραπροϊόντα κομματικής ποδηγέτησης των κατά τόπους εκλογικών σωμάτων.
Ο κίνδυνος που ελλοχεύει, σε περίπτωση «επιτυχίας» αυτής της στρατηγικής, δεν αφορά «στενά» στη διαιώνιση της ηγεμονίας ενός συγκεντρωτισμού διαπλεκόμενων κομματικών και οικονομικών ελίτ, ενός απαξιωμένου, σε όλο το φάσμα του, πολιτικού Συστήματος, που διακυβέρνησε, διαρκούσης της ατελεύτητης Μεταπολίτευσης, τη χώρα, και γιγάντωσε τις «ελίτ» εκείνων που είναι πολιτικώς ή/και ποινικώς υπαίτιοι για το δραματικό ναυάγιο.
Ο κίνδυνος είναι ιστορικός: επιχειρούν να σφραγίσουν ένα θεσμικό, δημοκρατικό «παράθυρο ευκαιρίας». Η απαξίωση των Περιφερειακών Εκλογών, η ανακύκλωση εκφραστών των κατεστημένων, του κομματικού συμπεριλαμβανομένου, κατασιγάζει το ιστορικό «μομέντουμ»: την αποκτημένη, διατηρήσιμη κοινωνική ορμή και οργή, που αποζητεί ριζική πολιτική Αλλαγή. Ματαιώνει τη στράτευση ζωντανών κοινωνικών δυνάμεων στο μέτωπο του πολιτικού Αγώνα που υπηρετεί, και συνιστά, τη Δημοκρατία στη πράξη. Αν οι δημοκρατικές εφεδρείες αναχαιτιστούν τώρα, η κατάρρευση ίσως καταστεί μη αναστρέψιμη.
Κινδυνεύει, σε τελική ανάλυση η ίδια η Δημοκρατία – στο βαθμό που τα κόμματα από πυλώνες της μετεξελίσσονται σε δυνάστες της. Και αποδεικνύεται έτσι εκείνο που διατυπώθηκε το 1911 από τον θεωρητικό R. Michels ως «σιδηρούς νόμος της ολιγαρχίας»: οι κομματικές οργανώσεις καθιερώνουν, αναπόδραστα, ολιγαρχικές και συγκεντρωτικές δομές, που δεν είναι καθόλου δημοκρατικότερες επειδή τα κόμματα υποστηρίζουν τη Δημοκρατία.
Η Εθνική οικονομική κρίση που εκδηλώνεται οξύτατα στον Τοπικό ορίζοντα καταφέρει βαρύ πλήγμα στην Ιόνια Οικονομία. Μία Οικονομία πλήρως «παγκοσμιοποιημένη», ιδιαίτερα εξωστρεφής και εξαρτημένη, με δυσανάλογη έμφαση στον Τριτογενή ως χώρος υποδοχής Μαζικού Τουρισμού, πάσχουσα λόγω έλλειψης συνοχής, αυτονομίας, και αυτογενούς-δημοκρατικού σχεδιασμού.
Με ιστορική αρωγό την Πολιτεία, Tour Operators που ελέγχουν συγκεντρωτικά τις παγκόσμιες τουριστικές ροές έχουν εδραιωθεί ως «κράτος εν κράτει», και λειτουργούν ως δύναμη οικονομικής κατοχής. Θέτουν πια ως στόχο την καθετοποίηση της παραγωγής τουριστικών υπηρεσιών, την εκμηδένιση και του εναπομείναντος, γλίσχρου τοπικού μερίσματος στον τοπικά παραγόμενο πλούτο, τον έλεγχο των αδιάθετων εδαφικών πόρων με τη συστηματική απαλλοτρίωση της εγχώριας ιδιωτικής ή/και δημόσιας περιουσίας.
Έχει σημάνει η ώρα για μία ριζική πολιτική Αλλαγή: η ώρα για μία Νέα Αυτοδιοίκηση, που θα τιμήσει τη Δημοκρατική της νομιμοποίηση αποστασιοποιούμενη από το παλαιό παραγοντικό κατεστημένο, και υιοθετώντας μία στρατηγική ιστορικής συνείδησης, επτανησιακής ταυτότητας, δημοκρατικής ευθύνης:
[α] Η ώρα για μία Νέα Αυτοδιοίκηση που θα απελευθερώσει τη δημιουργική ορμή των δημοκρατικά συγκροτημένων Τοπικών Κοινωνιών (Δήμων, Κοινοτήτων-Συνοικιών), από το δεσμευτικό νάρθηκα ενός συγκεντρωτισμού, που αυτοπροβάλλεται ως ζοφερός μονόδρομος. Που θα αντικαταστήσει το πυραμιδικό «από τα πάνω» πρότυπο πολιτικής οργάνωσης, που διέχεε «εξουσίες» σε ποικιλώνυμους τοπάρχες – ριζοσπαστικά και «επικουρικά»: με «Συμπολιτειακή» (εθελούσια και δημοκρατικά δομημένη) συμπόρευση συγκροτημένων αυτόνομων νησιωτικών Κοινοτήτων.
[β] Η ώρα για μία Συμπολιτειακή Αυτοδιοίκηση που επαναθεμελιώσει με ηθικούς όρους την οικονομική βιωσιμότητα Περιφέρεια και Δήμων, πέρα από πρακτικές «αμνήστευσης». Με την εφαρμογής νέων προτύπων δημοκρατικού σχεδιασμού και οικονομικής διαχείρισης, με γνώμονα τη χρηστή διοίκηση και την απόλυτη διαφάνεια, με δημοσίευση στο Διαδίκτυο, με ρήτρα ακυρότητας, συνολικά των αποφάσεων οικονομικού ή διοικητικού χαρακτήρα, με συστηματική-εξαντλητική παρακολούθηση της κοινωνικής χρησιμότητας και οικονομικής αποτελεσματικότητας προμηθειών και έργων.
[γ] Η ώρα για μία Συμπολιτειακή Αυτοδιοίκηση, εδραιωμένη σε ένα γνήσιο πολιτικό «Φόρουμ» που θα απαρτίζεται από τοπικά/κοινωνικά στρατηγεία – σε αντιδιαστολή με το παγιωμένο μοντέλο της Αγοραιοποίησης και της ηγεμονίας της (οικονομικής) Αγοράς. Συμπολιτειακή Αυτοδιοίκηση που θα αναζητήσει ευρύτερη δημοκρατική νομιμοποίηση μέσω της θεσμοθετημένης Δημοψηφισματικής διαδικασίας, που θα εφαρμόσει πρότυπα ανοιχτής και συμμετοχικής διοίκησης, που θα δομήσει διαύλους Δημόσιου Διαλόγου των συλλογικά δομημένων Κοινωνικών Εταίρων και Ενεργών Πολιτών.
[δ] Η ώρα για μία Συμπολιτειακή Διακυβέρνηση με πολιτικές εναρμονισμένες στο τετράπτυχο Νησιωτικότητα – Οικονομία - Περιβάλλον - Οικουμένη. Που θα υπηρετεί την Ολότητα, αλλά θα κατανοεί τη συγκρουσιακή διαδικασία ως αναφαίρετο στοιχείο ρεαλιστικής πολιτικής ανάλυσης και ιστορικής ανέλιξης. Που θα συντάσσεται αλληλέγγυα στο πλευρό των αδυνάτων, ενοποιώντας το Επτανησιακό κοινωνικοπολιτικό «Τοπίο» στην οικουμενική προοπτική της κατάκτησης ενός Κόσμου κοινωνικής και οικονομικής δικαιοσύνης.
[ε] Ο μακρύς εγκλεισμός της Περιφέρειας στις ομίχλες της αποστασιοποίησης από τις τοπικές κοινωνίες τις πραγματικές ανάγκες και προτεραιότητες τους, προκύπτει ως προϊόν δράσης ομάδων πίεσης (lobbys) που είτε αποσπούν συγκεκριμένα οικονομικά οφέλη από την διαχείριση του πακτωλού των ευρωπαϊκών προγραμμάτων και εθνικών χρηματοδοτήσεων είτε αντλούν ποικίλα πολιτικά οφέλη για εξυπηρέτηση των δικτύων πολιτικής πελατείας και πατρωνείας.
Η Επτάνησος να επανέλθει στο επίκεντρο των εξελίξεων των κοινωνιών των νησιών μέσα από την αναζωογόνηση του Δημοκρατικού σχεδίου συμμετοχής, για να αποκτήσει η Δημοκρατία, στην τοπική της υπόσταση, πραγματικό περιεχόμενο για τους Επτανήσιους Συμ-πολίτες.
«Ανακατακτημένη» εκ των έσω, από τους αδελφούς Λαούς των αδελφών Νήσων, η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων πρέπει να υιοθετήσει μία στρατηγική μετεξέλιξής της σε Συμπολιτεία των Επτανήσιων: οι απομακρυσμένες νησιωτικές Κοινωνίες, οι αποκομμένοι μικρόκοσμοι των Πόλεων και των ενδονησιωτικών Αγροτικών περιμέτρων, τα ακριτικά μικρονησιωτικά συμπλέγματα, να ενωθούν πολιτικά σε μία ενεργητική συμμαχία για την οικοδόμηση ενός νέου, κοινού πεπρωμένου – για την Ολομέλεια των Επτανησίων.
Αριστοτέλης Κοσκινάς Γεράσιμος Αντζουλάτος
Γιάννης Κρούσος Γιάννης Σαούλος
Γιάννης Μάζης Τατιάνα Ζερβοπούλου
Γεράσιμος Βαλσάμης Μιχάλης Μαρκάτος
Γιάννης Βραδής (Χημικός Τροφίμων) Χριστίνα Τριβυζά
Σταμάτης Γκίνης Σεβαστιανός Μεταλληνός
