Αρθρο του Στέφανου Πουλημένου, Νομάρχη Κέρκυρας
H Διοικητική Μεταρρύθμιση που πρόσφατα ψηφίστηκε από τη Βουλή, ανατρέπει πλήρως τα αυτοδιοικητικά δεδομένα στο νησί της Κέρκυρας. Οι 12 Δήμοι του νησιού και οι 3 κοινότητες των Διαποντίων συνενώνονται σε ένα νέο οργανισμό αυτοδιοίκησης, που θα λέγεται Δήμος της Κέρκυρας.
Σε καμιά άλλη περιοχή της χώρας το σχέδιο «Καλλικράτης» δεν επέφερε τόσο μεγάλη αλλαγή, όσο στην Κέρκυρα. Γιατί εδώ συνενώθηκαν 15 ΟΤΑ σε έναν. Οι περισσότεροι από οπουδήποτε σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια. Ο νέος «καλλικράτειος» δήμος θα διοικείται από 49μελές Δημοτικό Συμβούλιο, ενώ παράλληλα θα λειτουργούν 103 Δημοτικές και Τοπικές Κοινότητες, με δικά τους όργανα Διοίκησης και δικό τους μικρό προϋπολογισμό και τοπικές αρμοδιότητες.
Ο νέος Δήμαρχος θα επικουρείται στο έργο του από 15 αντιδημάρχους. Τους...
περισσότερους από οποιοδήποτε άλλο «καλλικράτειο» δήμο της Χώρας. Οι αντιδήμαρχοι θα ασκούν θεματικές ή τοπικές αρμοδιότητες, που θα τους αναθέτει ο Δήμαρχος. Θα λειτουργούν δηλαδή ως μικρή τοπική κυβέρνηση, με επικεφαλής το Δήμαρχο - Κυβερνήτη. Παράλληλα, θα λειτουργούν και οι επιμέρους επιτροπές του Δήμου, ως συλλογικά όργανα, βοηθητικά της εκτελεστικής εξουσίας.
Οι υποψήφιοι Δημοτικοί Σύμβουλοι του κάθε συνδυασμού, σε πλήρη ανάπτυξη, θα φθάσουν τους 80, με αναλογική εκπροσώπηση των συνενούμενων ΟΤΑ. Πρέπει ακόμη να συνυπολογιστεί ότι για την συγκρότηση πλήρους συνδυασμού σε επίπεδο Δημοτικών και Τοπικών Κοινοτήτων, σε ολόκληρο το Δήμο, θα απαιτηθούν ακόμη 444 υποψήφιοι. Μαζί με τον υποψήφιο Δήμαρχο, το σύνολο των υποψηφίων ενός - σε πλήρη ανάπτυξη – συνδυασμού, θα φθάσει τους 525.
Ο νέος Δήμος της Κέρκυρας θα ασκεί το σύνολο των αρμοδιοτήτων των σημερινών 12 Δήμων και 3 Κοινοτήτων, αλλά και περί τις 190 αρμοδιότητες της σημερινής Νομαρχίας, όπως και κάποιες της κρατικής Περιφέρειας.
Βαριά κληρονομιά
Αυτός ο νέος, φαινομενικά πανίσχυρος, οργανισμός αυτοδιοίκησης δεν συγκροτείται σε μηδενική βάση, αλλά κληρονομεί όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των ΟΤΑ που διαδέχεται. Το τελευταίο αυτό, οι υποχρεώσεις, φαίνεται να είναι το «μαλακό υπογάστριο» του νέου Δήμου.
Κι αυτό γιατί θα κληρονομήσει μια χαώδη κατάσταση στην οικονομική διαχείριση των καταργούμενων δήμων, χωρίς δυνατότητα γενναίας κρατικής βοήθειας.
Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος του προβλήματος αρκεί να αναφερθεί ότι:
• Το συνολικό χρέος των συνενούμενων ΟΤΑ της Κέρκυρας, θα υπερβαίνει κατά πολύ τα 100 εκατ. ευρώ και σε σχέση με τα συνολικά ετήσια τακτικά έσοδα, θα υπερβαίνει το 160%. Και τούτο, όταν το δημόσιο χρέος της υπερχρεωμένης χώρας μας φθάνει το 115 - 125% σε σχέση με το ΑΕΠ. (Εφ. Ενημέρωση, 12.06.2010)
• Ο Δήμος Κερκυραίων έχει εγκεκριμένο ισολογισμό μόνο ως το έτος 2005! Τα οικονομικά έτη 2006, 2007, 2008 και 2009 περιμένουν…
• Το κόστος μισθοδοσίας του προσωπικού στο Δήμο Κερκυραίων φθάνει το 127% των ετήσιων τακτικών εσόδων! (διαπίστωση του Δημ. Συμβούλου Δημ. Πουλιέζου, που δεν διαψεύστηκε).
• Σημαντικά ποσά από τις εισφορές σε χρήμα ιδιοκτητών οικοπέδων, περιοχών που εντάχθηκαν στο σχέδιο πόλης, για πολλά χρόνια, αντί να πηγαίνουν για έργα υποδομής στις περιοχές αυτές, διατίθενται για τις… ανάγκες μισθοδοσίας (δηλώσεις στελεχών της Δημοτικής αρχής)!
• Το ίδιο συμβαίνει και τις πιστώσεις της ΣΑΤΑ που προορίζονται για έργα, αλλά και με τα έσοδα από ανταποδοτικά τέλη υπηρεσιών. Ακόμη και ποσά δανείων ειδικού σκοπού (όπως το έργο της Λαϊκής) έχουν – κατά το παρελθόν - πάει για κάλυψη εξόδων μισθοδοσίας.
Ανάλογη είναι η κατάσταση και σε πολλούς - όχι όλους – από τους περιφερειακούς Δήμους, ορισμένοι από τους οποίους βρίσκονται ήδη, σε πλήρη αδυναμία εκτέλεσης έργων και υλοποίησης τεχνικού προγράμματος.
Βαριά κληρονομιά αφήνουν και οι καταργούμενες Δημοτικές Επιχειρήσεις (ΔΕΥΑ, Αναπτυξιακές κλπ.), οι περισσότερες από τις οποίες είναι υπερχρεωμένες από την υποχρέωση ιδίας συμμετοχής σε έργα ύδρευσης – αποχέτευσης, που χρηματοδοτήθηκαν από το Γ΄ ΚΠΣ αλλά και λόγω της πρόσληψης υπεράριθμου προσωπικού.
Την κατάρρευση των οικονομικών των ΟΤΑ, τελευταία, επιτάχυναν ακόμη:
• Η ουσιαστική κατάργηση του Τέλους Παρεπιδημούντων,
• Η εξάντληση των πόρων του αναπτυξιακού προγράμματος «ΘΗΣΕΑΣ» και
• Η δραστική μείωση των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων σε ποσοστά γύρω στο 30% .
Από όλα αυτά τα ενδεικτικά της κατάστασης που επικρατεί στα οικονομικά της αυτοδιοίκησης και σε συνδυασμό με την αδυναμία του κεντρικού κράτους να στηρίξει δραστικά και αποτελεσματικά τους νέους Δήμους, βγαίνει αβίαστα το συμπέρασμα ότι η επόμενη μέρα για τον «καλλικράτειο» Δήμο της Κέρκυρας, κάθε άλλο παρά αισιόδοξα ανατέλλει.
Το προσωπικό
Αν η οικονομική κατάσταση που θα κληρονομήσει ο νέος Δήμος μοιάζει σ΄ αυτήν του κεντρικού μας κράτους, η εικόνα με το προσωπικό των 15 σημερινών ΟΤΑ, μάλλον αυξάνει παρά την απαλύνει την οξύτητα του προβλήματος.
Μια ειλικρινής προσέγγιση του θέματος δεν μπορεί παρά να αναγνωρίσει ότι:
Ο αριθμός των εργαζομένων είναι στο σύνολό τους υπερβολικά μεγάλος, κυρίως εξ αιτίας του Δήμου Κερκυραίων, πάντα σε σχέση με τις πραγματικές ανάγκες και τις δυνατότητές του νέου Δήμου.
Η ανισοκατανομή τους στις διάφορες υπηρεσίες δυσκολεύει τη βελτίωση της απόδοσης σε ιδιαίτερα κρίσιμους τομείς της δημοτικής δράσης.
Οι αναγκαίες εσωτερικές μετακινήσεις προσωπικού από υπηρεσία σε υπηρεσία, σκοντάφτει στα κακώς νοούμενα κεκτημένα δικαιώματα και την κατεστημένη νοοτροπία 10ετιών.
Η σύνθεση του προσωπικού σε κατηγορίες ανά επίπεδο σπουδών και ειδικότητες, δεν αφήνει μεγάλα περιθώρια δυναμικής ανακατανομής του για να έχουμε έναν σύγχρονο, λειτουργικό και αποτελεσματικό δήμο, όπως τον θέλει το σχέδιο «Καλλικράτης».
Ανοιχτά όλα τα μέτωπα
Και ενώ συμβαίνουν αυτά με τα οικονομικά και το προσωπικό του νέου Δήμου, η δημοτική αρχή που θα εκλεγεί, θα βρεθεί μπροστά σε εκρηκτικά προβλήματα με ανοικτά μέτωπα παντού.
Αναφέρω ενδεικτικά μερικά από αυτά:
• Το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων βρίσκεται ήδη σε οριακό σημείο και μάλιστα με δυσκολία στην εξασφάλιση των απαιτούμενων πόρων για το επόμενο αναγκαίο μεγάλο βήμα της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης.
• Η απουσία χωροταξικού σχεδιασμού και χρήσεων γης, που είναι έννοιες απλησίαστες στο νησί μας, ενώ επί 10ετίες βασιλεύει παντού η αναπτυξιακή αναρχία και τα αδιέξοδα που αυτή έχει προκαλέσει.
• Τα μεγάλα περιβαλλοντικά ζητήματα με τη χωροθέτηση των λεγόμενων οχλουσών χρήσεων, που δεν έχει προχωρήσει για λόγους… πολιτικού κόστους.
• Η τουριστική προβολή που καθίσταται ήδη από προβληματική έως αδύνατη ελλείψει κρατικής χρηματοδότησης, ανυπαρξίας θεσμοθετημένων πόρων και μη συμμετοχής των τουριστικών επιχειρήσεων στη διαφημιστική δαπάνη.
• Ο άμεσος - προ των πυλών - κίνδυνος απένταξης της Παλιάς Πόλης της Κέρκυρας από τον κατάλογο των μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, λόγω τοπικής απραξίας αλλά και μη ανταπόκρισης του Υπ. Πολιτισμού.
• Η διαρκής συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας στο νησί μας και τα προβλήματα χιλιάδων επιχειρήσεων που δείχνουν αξεπέραστα εξ αιτίας της άναρχης ανάπτυξης, των χαμηλών δεικτών παραγωγικότητας και ποιότητας και της σχεδόν ανύπαρκτης τοπικής ταυτότητας.
• Η περιθωριοποίηση – σχεδόν εξαφάνιση – του πρωτογενούς τομέα της οικονομίας, με συνέπεια την εισαγωγή του 90% των αγροτικών προϊόντων, που άλλοτε παρήγαγε το νησί μας.
• Η συνεχής υποβάθμιση και αγνόηση της περιφέρειας της περιφέρειας, με άμεσο τον κίνδυνο εξαφάνισής της.
• Η ανεργία, ιδιαίτερα των νέων, που τείνει να πάρει εκρηκτικές διαστάσεις, την ίδια ώρα που το κλίμα για την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων για την αναζωογόνηση της τοπικής οικονομίας, είναι από δυσμενές έως αρνητικό.
• Το τουριστικό προϊόν του νησιού που παρουσιάζει, χρόνια τώρα, έλλειψη ταυτότητας, υστέρηση ανταγωνιστικότητας και δείχνει γηρασμένο με κίνδυνο να μείνει στα αζήτητα, μέσα στο διεθνές άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον.
Υπόθεση όλων των υγιών δυνάμεων του τόπου
Μέσα σ΄αυτές τις συνθήκες, η νέα Δημοτική Αρχή του «καλλικράτειου» Δήμου της Κέρκυρας δεν μπορεί να είναι υπόθεση ενός ανθρώπου, που θα ηγηθεί του όποιου συνδυασμού, με ή χωρίς κομματική στήριξη.
Δεν είναι καν υπόθεση μιας οποιασδήποτε ομάδας πολιτικών φίλων.
Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που ουσιαστικά βρίσκεται το νησί μας και την οποία ήδη βιώνουμε, επιβάλλει:
Τη συνειδητοποίηση αυτής της κατάστασης από τα ευρύτερα στρώματα της κερκυραϊκής κοινωνίας με πρώτο το στελεχιακό της δυναμικό.
Την ενεργοποίηση των υγιών και συνειδητοποιημένων δυνάμεων του τόπου για την αποφασιστική εμπλοκή τους στα της διοίκησης του νησιού.
Την διαμόρφωση ενός αξιόπιστου προγράμματος οικονομικής εξυγίανσης και διοικητικής αναδιάρθρωσης - στην ενιαία τους βάση και με περιφερειακή συγκρότηση - των υπηρεσιών του νέου Δήμου, με αξιοποίηση του συνόλου του ανθρώπινου δυναμικού του.
Τη θεμελίωση του νέου Δήμου σε υγιείς και στέρεες βάσεις, έτσι ώστε να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ομαλής κατ΄αρχήν και στη συνέχεια αναβαθμισμένης λειτουργίας του.
Την αποκεντρωμένη, αλλά απόλυτα πειθαρχημένη για να μη χαθεί ο κεντρικός έλεγχος, συγκρότηση και λειτουργία των οργάνων διοίκησης του νέου Δήμου, έτσι ώστε να απαντηθεί επαρκώς ο προβληματισμός για την ισόρροπη ανάπτυξη ολόκληρου του νησιού της Κέρκυρας και των Διαπόντιων.
Την διασφάλιση ικανού, για την υπηρέτηση των μικρών καθημερινών αναγκών στα χωριά μας, τοπικού προϋπολογισμού, στη διάθεση των Δημοτικών και Τοπικών Κοινοτήτων.
Την πλήρη και απόλυτη νομιμότητα και διαφάνεια στις πράξεις διοίκησης και τη χρηστή διαχείριση του Δημοσίου χρήματος, για να εμπεδωθεί μια νέα σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στους πολίτες και την πολυπρόσωπη δημοτική αρχή. Και τέλος,
Την διατύπωση εμπνευσμένου οραματικού στόχου, που θα υπηρετηθεί μέσα από ένα ρεαλιστικό πρόγραμμα δράσης σε όλους τους τομείς, με έμπειρα αλλά και νέα αυτοδιοικητικά στελέχη που θα έχουν την έξωθεν καλή μαρτυρία, ήθος και συνέπεια, τόλμη και αποφασιστικότητα. Για να βγάλουν, με συστηματική και επίμονη προσπάθεια κι αγώνα, τον τόπο από την παρακμιακή του πορεία.
Μόνο έτσι η διοικητική μεταρρύθμιση θα αποδώσει θετικά αποτελέσματα για τον τόπο, τους πολίτες, τον μέλλον τους και την προοπτική τους.
Μόνο έτσι θα κρατήσουμε ζωντανή την ελπίδα στους δύσκολους καιρούς που περνάμε.
Μόνο έτσι ο νέος Δήμος θα σταθεί όρθιος και θα γίνει ο στυλοβάτης μιας νέας αναγεννητικής προσπάθειας. Αυτής που προσδοκά ο λαός και έχει ανάγκη ο τόπος.
