ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαΐδου): Κι εγώ σας ευχαριστώ. Το λόγο έχει ο ειδικός αγορητής του Κομουνιστικού Κόμματος Ελλάδας κ. Χαράλαμπος Χαραλάμπους.
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ: Ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σήμερα στη χώρα μας γίνεται πανελλαδική απεργία. Ο ελληνικός λαός κατά εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλώνει την αντίθεσή του ενάντια στην εν ψυχρώ εκτέλεση των δικαιωμάτων του, λαϊκών κατακτήσεων χρόνων. Διαδηλώνει ενάντια στην κατεδάφιση των λαϊκών αυτών δικαιωμάτων που αφορούν τους μισθούς και τις συντάξεις, στην κατεδάφιση των βαρέων και ανθυγιεινών, στην κατεδάφιση του ασφαλιστικού μας συστήματος, στη μείωση, όπως είπα, των συντάξεων, και στην αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης.
Κύριοι συνάδελφοι και κύριε Υπουργέ, είναι σχήμα οξύμωρο -για να μην πω φαρισαϊκό, να μην πω στρουθοκαμηλισμός και κυνισμός- το να ερχόμαστε σήμερα εδώ και να μας λέτε ότι με μια κωδικοποίηση κάποιων νομοθετικών διαταγμάτων βελτιώνετε τις συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας στο χώρο της εργασίας, όταν στην πράξη με τα νομοθετήματα που φέρνετε στη Βουλή χτυπάτε κατευθείαν την «καρδιά» της υγιεινής και ασφάλειας στο χώρο εργασίας και βέβαια τη χειροτερεύετε και τη χειροτερεύετε σημαντικά. Όταν αυξάνετε τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης και... χρειάζονται σαράντα χρόνια πλήρους εργασιακού βίου για να πάρει σύνταξη ο εργαζόμενος σε ποια ηλικία, αλήθεια, θα φύγει με σύνταξη ο οικοδόμος; Στα ογδόντα του; Στα εβδομήντα του; Στα ογδόντα και στα εβδομήντα μπορεί ο οικοδόμος να φορτώνεται το πηλοφόρι και να ανεβαίνει τις σκαλωσιές χωρίς να υπάρχει κίνδυνος -και σημαντικός μάλιστα- εργατικού ατυχήματος;
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, καμιά μα καμιά κωδικοποίηση νομοθετικών διατάξεων που αφορούν την υγιεινή και ασφάλεια στους χώρους της εργασίας δεν μπορεί να κρύψει, πολλώ δε μάλλον να ωραιοποιήσει, την απαράδεκτη όσο και τραγική κατάσταση που αφορά το θέμα αυτό. Δεν μπορεί να κρύψει το φόρο αίματος που καταβάλλουν κάθε χρόνο οι εργαζόμενοι στους χώρους δουλειάς και τον τεράστιο αριθμό “εργατικών ατυχημάτων”, εντός εισαγωγικών. Γιατί εμείς λέμε ότι τα εργατικά ατυχήματα στην ουσία είναι εργοδοτικά εγκλήματα, που αποκρύπτονται χρόνια τώρα και από τις κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας και από τις κυβερνήσεις του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και τα οποία έχουν ως αποτέλεσμα εκατοντάδες νεκρούς εργάτες και έναν τεράστιο αριθμό αναπήρων. Δεν μπορεί να κρύψει τις επαγγελματικές ασθένειες, που στις περισσότερες περιπτώσεις ή δεν υπάρχουν καν επαγγελματικές ασθένειες ως όρος ή διαλάθουν ως κοινές ασθένειες.
Δέστε τι γίνεται στη Γαλλία. Σαράντα αυτοκτονίες στην France Telecom. Η κατάθλιψη και το στρες είναι αυτά που οδηγούν τους εργαζόμενους ομαδικά σαν επιδημία να αυτοκτονούν. Αναφέρεται πουθενά αλήθεια η κατάθλιψη σαν επαγγελματική ασθένεια;
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, παρά την ελλιπή καταγραφή όλων αυτών είναι ενδεικτικό ότι τα θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα ξεπερνούν τα εκατό κάθε χρόνο. Το 2009 είχαμε εκατόν δέκα τρία θανατηφόρα, ενώ συνολικά από το 2000 έως το 2009 χίλιες τριακόσιες σαράντα εννιά ζωές εργατών έχουν θυσιαστεί στο βωμό της εργοδοτικής κερδοφορίας και τα μη θανατηφόρα ατυχήματα που δηλώθηκαν μόνο στο ΣΕΠΕ ξεπερνούσαν το 2009 τα έξι χιλιάδες τριακόσια ογδόντα ένα, ενώ στο ΙΚΑ ο αριθμός των ατυχημάτων αυτών ήταν υπερδιπλάσιος του αριθμού που δηλώθηκε στο ΣΕΠΕ. Αυτά είναι ορισμένα από τα αποτελέσματα της πολιτικής υπέρ του κεφαλαίου, τα οποία δεν μπορούν να κρυφτούν πίσω από καμία επαναομαδοποίηση των υφιστάμενων νομοθετικών διατάξεων. Η πραγματικότητα είναι ότι από τη στιγμή που η εργατική δύναμη είναι εμπόρευμα, που αγοράζεται και πουλιέται, που ενοικιάζεται και δανείζεται, που την εκμεταλλεύεται ο καπιταλιστής για να πάρει το μεγαλύτερο δυνατό κέρδος από την υπεραξία που παράγει, τα μέτρα προστασίας της υγείας και ασφάλειας του εργαζόμενου αποτελούν κόστος για τον εργοδότη.
Οι καπιταλιστές και το κράτος παίρνουν τόσα μέτρα, που έχουν σαν κριτήριο τη διατήρηση της υψηλής κερδοφορίας. Ο κανόνας και όχι η εξαίρεση είναι ακόμα και όποια μέτρα προβλέπονται συστηματικά να παραβιάζονται. Αυτός ο φόρος αίματος αποδεικνύει την ουσιαστική απουσία μέτρων υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους εργασίας, τη συνεχή επιδείνωση των όρων και συνθηκών εργασίας, την ένταση της εκμετάλλευσης στο βωμό της αύξησης της κερδοφορίας των επιχειρήσεων και της ανταγωνιστικότητας. Αυτή είναι η αγορά και οι νόμοι της και αυτήν υπηρετούν τα κόμματα του κεφαλαίου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σήμερα στο πλαίσιο των μέτρων που απαιτεί το κεφάλαιο στο όνομα της καπιταλιστικής κρίσης του δημόσιου ελλείμματος και του χρέους, διευρύνεται η προσπάθεια συμπίεσης του μη μισθολογικού κόστους της εργασίας που περιλαμβάνει την υγιεινή και την ασφάλεια των εργαζομένων. Τα μέτρα διευθέτησης, ελαστικοποίησης του χρόνου εργασίας, η διεύρυνση των ελαστικών σχέσεων εργασίας, η προσπάθεια αποχαρακτηρισμού και ουσιαστικά κατάργησης των βαρέων και ανθυγιεινών, η αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης, οι μειώσεις προσωπικού, η εντατικοποίηση της εργασίας η προώθηση της κινητικότητας των εργαζομένων, η παράδοση όλο και περισσότερων εργασιών σε εργολάβους, η ανεργία, αποτελούν αντεργατικά μέτρα και αποτελέσματα της αντιλαϊκής πολιτικής, που επίσης κατοχυρώνονται με νόμους, που είτε αυτοί κωδικοποιούνται είτε όχι, οδηγούν στην ουσιαστική επιδείνωση των όρων προστασίας της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι γνωστό ότι στη χώρα μας δεν εφαρμόζεται ούτε καν η υπάρχουσα νομοθεσία. Στην κατεύθυνση απενοχοποίησης της εργοδοσίας λειτουργεί και η απουσία δημοσίων υποδομών υποστήριξης της σχετικής δραστηριότητας, πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου, καθώς και η παράδοση των υπηρεσιών υγείας και ασφάλειας στους χώρους εργασίας στις ιδιωτικές ΕΞΥΠΠ, όπως και η προσπάθεια μετατόπισης της εργοδοτικής ευθύνης για την υγιεινή και ασφάλεια στις πλάτες των τεχνικών ασφαλείας μετά από εργοδοτικό ατύχημα. Η έλλειψη προσωπικού και υποδομών στην επιθεώρηση εργασίας συμβάλλει σε αυτήν τη στόχευση. Επιπλέον στο υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο που κωδικοποιείται, υπάρχουν και μία σειρά ασαφειών, κενών και ελλείψεων που συμβάλλουν επιπρόσθετα στην κατεύθυνση της μη ουσιαστικής εφαρμογής των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους δουλειάς.
Οι όποιες αλλαγές προωθούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο όνομα της απλοποίησης της νομοθεσίας, της ευέλικτης εφαρμογής της και της μείωσης του διοικητικού φόρτου των επιχειρήσεων οδηγούν σε πάρα πέρα εκπτώσεις και σε επιδείνωση των όρων προστασίας των εργαζομένων προς όφελος των επιχειρήσεων. Παραδείγματος μη υποχρεωτική μέτρηση των παραγόντων κινδύνου, αλλαγή ορίων έκθεσης στο θόρυβο κ.λπ. Είναι φανερό ότι το πρόβλημα δεν είναι ούτε τεχνοκρατικό ούτε νομικό. Είναι πολιτικό και αφορά στην καθημερινή και συνεχή επιδείνωση των συνθηκών εργασίας και των όρων προστασίας της υγιεινής και ασφάλειας με κριτήριο τη διασφάλιση της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι και οι όποιες θετικές αναφορές υπάρχουν στη νομοθεσία για την προστασία της υγιεινής και ασφάλειας στο χώρο της εργασίας, η τεχνική και επιστημονική μεθοδολογία προσέγγισης των ζητημάτων υγείας και ασφάλειας στους χώρους εργασίας, μετρήσεις παραγόντων κινδύνου, οριακές τιμές έκθεσης, ιατρική επίβλεψη, εκπαίδευση εργαζομένων, ακυρώνονται και μετατρέπονται σε μη εφαρμόσιμες, με αιτία το συνεχώς μεταβαλλόμενο και ανασφαλές περιβάλλον εργασίας που δημιουργούν οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις. Ολόκληρο το οικοδόμημα της πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου, που υπάρχει ως σήμερα παγκοσμίως, ακυρώνεται και καταρρέει στην πράξη από τις προωθούμενες αντεργατικές επιλογές στις εργασιακές σχέσεις, στο ασφαλιστικό, στον τομέα της υγείας και πρόνοιας.
Σε αυτήν τη βάση θεωρούμε ότι ουσιαστική τοποθέτηση είναι πάνω στην αρνητική πραγματικότητα που βιώνουν στην πράξη οι εργαζόμενοι πολλές φορές και με την ίδια τη ζωή τους. Η κωδικοποίηση της υπάρχουσας νομοθεσίας μπορεί να βοηθάει τους νομικούς και την ευελιξία του αστικού κράτους, όμως δεν είναι αυτό που θα γλυτώσει τους εργαζόμενους από το σακάτεμα στους χώρους δουλειάς. Η κωδικοποίηση δεν αντιμετωπίζει ούτε καν τα υπαρκτά ζητήματα αντιφάσεων και συγχύσεων της υπάρχουσας νομοθεσίας, δεν διευκολύνει τη συνδυασμένη προσέγγιση εφαρμογή και έλεγχο των κανονισμών και νομοθετημάτων, ενώ απουσιάζουν και προβλέψεις που εντάσσονται σε αυτή.
Πιο ενδεικτικά αναφέρω ότι απουσιάζουν σημαντικές διατάξεις, όπως οι προβλέψεις για τα βαρέα και ανθυγιεινά, για τη ναυπηγοεπισκευαστική δραστηριότητα και τα τεχνικά έργα. Δεν αντιμετωπίζεται η μετατόπιση της εργοδοτικής ευθύνης στους τεχνικούς ασφαλείας ή αντίστοιχα στον επιβλέποντα μηχανικό στα τεχνικά έργα και στον τεχνικό ασφάλειας στις ναυπηγοεπισκευαστικές εργασίες μέσω συγκεκριμένων προβλέψεων της σχετικής νομοθεσίας. Δεν αντιμετωπίζονται ασάφειες και κενά της νομοθεσίας, όπως για παράδειγμα η μη καθιέρωση για τη μεθοδολογία εκτίμησης του επαγγελματικού κινδύνου, η μη δυνατότητα εφαρμογής των υπαρχόντων οριακών τιμών έκθεσης για μια σειρά παράγοντες, αφού με την ελαστικοποίηση, διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου καταργείται η βάση καθιέρωσής του, που είναι το 8ωρο. Συντηρεί και διαιωνίζει ακόμα και μεταβατικές διατάξεις για την άσκηση καθηκοντων γιατρών εργασίας από ανειδίκευτους γιατρούς ή από γιατρούς άλλων ειδικοτήτων, αποκρύπτοντας έτσι την κατάφορη παραβίαση διατάξεων της νομοθεσίας που έρχεται να κωδικοποιήσει. Αυθαίρετα περιορίζει τον όρο της υγιεινής στην ατομική υγιεινή των εργαζομένων προσπαθώντας έτσι να αποκρύψει εργοδοτικές ευθύνες για τη διασφάλισης τη υγιεινής στο χώρο εργασίας, είτε αυτό αφορά στη βιομηχανική υγιεινή, είτε αφορά στους χώρους σίτισης, είτε στη διασφάλιση των όρων για την ατομική υγιεινή των εργαζομένων.
Αντίθετα συντηρείται και διαιωνίζεται η πολιτική υποβάθμισης περιεχομένων επιστημονικών υπηρεσιών για την προστασία της υγείας και ασφάλειας στην εργασία.
Διαιωνίζεται η λειτουργία των περίφημων ΕΞΥΠΠ. Διαιωνίζεται ανυπαρξία κρατικών δομών και υπηρεσιών ιατρικής της εργασίας, πρόληψης και αντιμετώπισης του επαγγελματικού κινδύνου, η ανυπαρξία κρατικού σώματος γιατρών εργασίας και τεχνικών ασφαλείας, η ελλιπής εκπαίδευση των τεχνικών ασφαλείας, η κατηγοριοποίηση επικινδυνότητας με κριτήριο το είδος της οικονομικής δραστηριότητας και όχι την πραγματική εκτίμηση επικινδυνότητας ανά χώρο.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η συζήτηση για την κωδικοποίηση ή ακόμα και την αλλαγή της νομοθεσίας, χωρίς να αντιμετωπίζονται τα πραγματικά προβλήματα που έχουν οδηγήσει στη σημερινή κατάσταση, δεν συμβάλει στην προστασία της υγείας και ασφάλειας της εργασίας των εργαζομένων και συγκαλύπτει τον πολιτικό χαρακτήρα του προβλήματος.
Συνοψίζοντας ψηφίζουμε κατά του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, γιατί θεωρούμε ότι η ουσία της πρόληψης και αντιμετώπισης του επαγγελματικού κινδύνου βρίσκεται στον αντίποδα της πολιτικής που ακολουθούν οι κυβερνήσεις του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και της Νέας Δημοκρατίας όλα τα προηγούμενα χρόνια, στον αντίποδα των κατευθύνσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις εργασιακές σχέσεις.
Στο παρελθόν έχουμε εκφράσει τις θέσεις μας για την υγεία και ειδικότερα για την ασφάλεια και για τα βαρέα και ανθυγιεινά των εργαζομένων στους χώρους εργασίας. Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ελλάδας έχει φέρει ακόμα και προτάσεις νόμων οι οποίες, βέβαια, καταψηφίστηκαν.
Θεωρούμε ότι η πραγματική και ουσιαστική προστασία της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων μπορεί να επιτευχθεί, σε τελευταία ανάλυση, σε μια άλλη οικονομία με κοινωνικοποιημένα τα μέσα παραγωγής, των κεντρικών σχεδιασμών και τον εργατικό έλεγχο.
Σας ευχαριστώ.
Το λόγο έχει ο ειδικός αγορητής του Κομουνιστικού Κόμματος Ελλάδας κ. Χαράλαμπος Χαραλάμπους.
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ: Ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σήμερα στη χώρα μας γίνεται πανελλαδική απεργία. Ο ελληνικός λαός κατά εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλώνει την αντίθεσή του ενάντια στην εν ψυχρώ εκτέλεση των δικαιωμάτων του, λαϊκών κατακτήσεων χρόνων. Διαδηλώνει ενάντια στην κατεδάφιση των λαϊκών αυτών δικαιωμάτων που αφορούν τους μισθούς και τις συντάξεις, στην κατεδάφιση των βαρέων και ανθυγιεινών, στην κατεδάφιση του ασφαλιστικού μας συστήματος, στη μείωση, όπως είπα, των συντάξεων, και στην αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης.
Κύριοι συνάδελφοι και κύριε Υπουργέ, είναι σχήμα οξύμωρο -για να μην πω φαρισαϊκό, να μην πω στρουθοκαμηλισμός και κυνισμός- το να ερχόμαστε σήμερα εδώ και να μας λέτε ότι με μια κωδικοποίηση κάποιων νομοθετικών διαταγμάτων βελτιώνετε τις συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας στο χώρο της εργασίας, όταν στην πράξη με τα νομοθετήματα που φέρνετε στη Βουλή χτυπάτε κατευθείαν την «καρδιά» της υγιεινής και ασφάλειας στο χώρο εργασίας και βέβαια τη χειροτερεύετε και τη χειροτερεύετε σημαντικά. Όταν αυξάνετε τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης και χρειάζονται σαράντα χρόνια πλήρους εργασιακού βίου για να πάρει σύνταξη ο εργαζόμενος σε ποια ηλικία, αλήθεια, θα φύγει με σύνταξη ο οικοδόμος; Στα ογδόντα του; Στα εβδομήντα του; Στα ογδόντα και στα εβδομήντα μπορεί ο οικοδόμος να φορτώνεται το πηλοφόρι και να ανεβαίνει τις σκαλωσιές χωρίς να υπάρχει κίνδυνος -και σημαντικός μάλιστα- εργατικού ατυχήματος;
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, καμιά μα καμιά κωδικοποίηση νομοθετικών διατάξεων που αφορούν την υγιεινή και ασφάλεια στους χώρους της εργασίας δεν μπορεί να κρύψει, πολλώ δε μάλλον να ωραιοποιήσει, την απαράδεκτη όσο και τραγική κατάσταση που αφορά το θέμα αυτό. Δεν μπορεί να κρύψει το φόρο αίματος που καταβάλλουν κάθε χρόνο οι εργαζόμενοι στους χώρους δουλειάς και τον τεράστιο αριθμό εργατικών ατυχημάτων, εντός εισαγωγικών. Γιατί εμείς λέμε ότι τα εργατικά ατυχήματα στην ουσία είναι εργοδοτικά εγκλήματα, που αποκρύπτονται χρόνια τώρα και από τις κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας και από τις κυβερνήσεις του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και τα οποία έχουν ως αποτέλεσμα εκατοντάδες νεκρούς εργάτες και έναν τεράστιο αριθμό αναπήρων. Δεν μπορεί να κρύψει τις επαγγελματικές ασθένειες, που στις περισσότερες περιπτώσεις ή δεν υπάρχουν καν επαγγελματικές ασθένειες ως όρος ή διαλάθουν ως κοινές ασθένειες.
Δέστε τι γίνεται στη Γαλλία. Σαράντα αυτοκτονίες στην France Telecom. Η κατάθλιψη και το στρες είναι αυτά που οδηγούν τους εργαζόμενους ομαδικά σαν επιδημία να αυτοκτονούν. Αναφέρεται πουθενά αλήθεια η κατάθλιψη σαν επαγγελματική ασθένεια;
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, παρά την ελλιπή καταγραφή όλων αυτών είναι ενδεικτικό ότι τα θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα ξεπερνούν τα εκατό κάθε χρόνο. Το 2009 είχαμε εκατόν δέκα τρία θανατηφόρα, ενώ συνολικά από το 2000 έως το 2009 χίλιες τριακόσιες σαράντα εννιά ζωές εργατών έχουν θυσιαστεί στο βωμό της εργοδοτικής κερδοφορίας και τα μη θανατηφόρα ατυχήματα που δηλώθηκαν μόνο στο ΣΕΠΕ ξεπερνούσαν το 2009 τα έξι χιλιάδες τριακόσια ογδόντα ένα, ενώ στο ΙΚΑ ο αριθμός των ατυχημάτων αυτών ήταν υπερδιπλάσιος του αριθμού που δηλώθηκε στο ΣΕΠΕ. Αυτά είναι ορισμένα από τα αποτελέσματα της πολιτικής υπέρ του κεφαλαίου, τα οποία δεν μπορούν να κρυφτούν πίσω από καμία επαναομαδοποίηση των υφιστάμενων νομοθετικών διατάξεων. Η πραγματικότητα είναι ότι από τη στιγμή που η εργατική δύναμη είναι εμπόρευμα, που αγοράζεται και πουλιέται, που ενοικιάζεται και δανείζεται, που την εκμεταλλεύεται ο καπιταλιστής για να πάρει το μεγαλύτερο δυνατό κέρδος από την υπεραξία που παράγει, τα μέτρα προστασίας της υγείας και ασφάλειας του εργαζόμενου αποτελούν κόστος για τον εργοδότη.
Οι καπιταλιστές και το κράτος παίρνουν τόσα μέτρα, που έχουν σαν κριτήριο τη διατήρηση της υψηλής κερδοφορίας. Ο κανόνας και όχι η εξαίρεση είναι ακόμα και όποια μέτρα προβλέπονται συστηματικά να παραβιάζονται. Αυτός ο φόρος αίματος αποδεικνύει την ουσιαστική απουσία μέτρων υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους εργασίας, τη συνεχή επιδείνωση των όρων και συνθηκών εργασίας, την ένταση της εκμετάλλευσης στο βωμό της αύξησης της κερδοφορίας των επιχειρήσεων και της ανταγωνιστικότητας. Αυτή είναι η αγορά και οι νόμοι της και αυτήν υπηρετούν τα κόμματα του κεφαλαίου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σήμερα στο πλαίσιο των μέτρων που απαιτεί το κεφάλαιο στο όνομα της καπιταλιστικής κρίσης του δημόσιου ελλείμματος και του χρέους, διευρύνεται η προσπάθεια συμπίεσης του μη μισθολογικού κόστους της εργασίας που περιλαμβάνει την υγιεινή και την ασφάλεια των εργαζομένων. Τα μέτρα διευθέτησης, ελαστικοποίησης του χρόνου εργασίας, η διεύρυνση των ελαστικών σχέσεων εργασίας, η προσπάθεια αποχαρακτηρισμού και ουσιαστικά κατάργησης των βαρέων και ανθυγιεινών, η αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης, οι μειώσεις προσωπικού, η εντατικοποίηση της εργασίας η προώθηση της κινητικότητας των εργαζομένων, η παράδοση όλο και περισσότερων εργασιών σε εργολάβους, η ανεργία, αποτελούν αντεργατικά μέτρα και αποτελέσματα της αντιλαϊκής πολιτικής, που επίσης κατοχυρώνονται με νόμους, που είτε αυτοί κωδικοποιούνται είτε όχι, οδηγούν στην ουσιαστική επιδείνωση των όρων προστασίας της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι γνωστό ότι στη χώρα μας δεν εφαρμόζεται ούτε καν η υπάρχουσα νομοθεσία. Στην κατεύθυνση απενοχοποίησης της εργοδοσίας λειτουργεί και η απουσία δημοσίων υποδομών υποστήριξης της σχετικής δραστηριότητας, πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου, καθώς και η παράδοση των υπηρεσιών υγείας και ασφάλειας στους χώρους εργασίας στις ιδιωτικές ΕΞΥΠΠ, όπως και η προσπάθεια μετατόπισης της εργοδοτικής ευθύνης για την υγιεινή και ασφάλεια στις πλάτες των τεχνικών ασφαλείας μετά από εργοδοτικό ατύχημα. Η έλλειψη προσωπικού και υποδομών στην επιθεώρηση εργασίας συμβάλλει σε αυτήν τη στόχευση. Επιπλέον στο υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο που κωδικοποιείται, υπάρχουν και μία σειρά ασαφειών, κενών και ελλείψεων που συμβάλλουν επιπρόσθετα στην κατεύθυνση της μη ουσιαστικής εφαρμογής των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους δουλειάς.
Οι όποιες αλλαγές προωθούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο όνομα της απλοποίησης της νομοθεσίας, της ευέλικτης εφαρμογής της και της μείωσης του διοικητικού φόρτου των επιχειρήσεων οδηγούν σε πάρα πέρα εκπτώσεις και σε επιδείνωση των όρων προστασίας των εργαζομένων προς όφελος των επιχειρήσεων. Παραδείγματος μη υποχρεωτική μέτρηση των παραγόντων κινδύνου, αλλαγή ορίων έκθεσης στο θόρυβο κ.λπ. Είναι φανερό ότι το πρόβλημα δεν είναι ούτε τεχνοκρατικό ούτε νομικό. Είναι πολιτικό και αφορά στην καθημερινή και συνεχή επιδείνωση των συνθηκών εργασίας και των όρων προστασίας της υγιεινής και ασφάλειας με κριτήριο τη διασφάλιση της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι και οι όποιες θετικές αναφορές υπάρχουν στη νομοθεσία για την προστασία της υγιεινής και ασφάλειας στο χώρο της εργασίας, η τεχνική και επιστημονική μεθοδολογία προσέγγισης των ζητημάτων υγείας και ασφάλειας στους χώρους εργασίας, μετρήσεις παραγόντων κινδύνου, οριακές τιμές έκθεσης, ιατρική επίβλεψη, εκπαίδευση εργαζομένων, ακυρώνονται και μετατρέπονται σε μη εφαρμόσιμες, με αιτία το συνεχώς μεταβαλλόμενο και ανασφαλές περιβάλλον εργασίας που δημιουργούν οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις. Ολόκληρο το οικοδόμημα της πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου, που υπάρχει ως σήμερα παγκοσμίως, ακυρώνεται και καταρρέει στην πράξη από τις προωθούμενες αντεργατικές επιλογές στις εργασιακές σχέσεις, στο ασφαλιστικό, στον τομέα της υγείας και πρόνοιας.
Σε αυτήν τη βάση θεωρούμε ότι ουσιαστική τοποθέτηση είναι πάνω στην αρνητική πραγματικότητα που βιώνουν στην πράξη οι εργαζόμενοι πολλές φορές και με την ίδια τη ζωή τους. Η κωδικοποίηση της υπάρχουσας νομοθεσίας μπορεί να βοηθάει τους νομικούς και την ευελιξία του αστικού κράτους, όμως δεν είναι αυτό που θα γλυτώσει τους εργαζόμενους από το σακάτεμα στους χώρους δουλειάς. Η κωδικοποίηση δεν αντιμετωπίζει ούτε καν τα υπαρκτά ζητήματα αντιφάσεων και συγχύσεων της υπάρχουσας νομοθεσίας, δεν διευκολύνει τη συνδυασμένη προσέγγιση εφαρμογή και έλεγχο των κανονισμών και νομοθετημάτων, ενώ απουσιάζουν και προβλέψεις που εντάσσονται σε αυτή.
Πιο ενδεικτικά αναφέρω ότι απουσιάζουν σημαντικές διατάξεις, όπως οι προβλέψεις για τα βαρέα και ανθυγιεινά, για τη ναυπηγοεπισκευαστική δραστηριότητα και τα τεχνικά έργα. Δεν αντιμετωπίζεται η μετατόπιση της εργοδοτικής ευθύνης στους τεχνικούς ασφαλείας ή αντίστοιχα στον επιβλέποντα μηχανικό στα τεχνικά έργα και στον τεχνικό ασφάλειας στις ναυπηγοεπισκευαστικές εργασίες μέσω συγκεκριμένων προβλέψεων της σχετικής νομοθεσίας. Δεν αντιμετωπίζονται ασάφειες και κενά της νομοθεσίας, όπως για παράδειγμα η μη καθιέρωση για τη μεθοδολογία εκτίμησης του επαγγελματικού κινδύνου, η μη δυνατότητα εφαρμογής των υπαρχόντων οριακών τιμών έκθεσης για μια σειρά παράγοντες, αφού με την ελαστικοποίηση, διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου καταργείται η βάση καθιέρωσής του, που είναι το 8ωρο. Συντηρεί και διαιωνίζει ακόμα και μεταβατικές διατάξεις για την άσκηση καθηκοντων γιατρών εργασίας από ανειδίκευτους γιατρούς ή από γιατρούς άλλων ειδικοτήτων, αποκρύπτοντας έτσι την κατάφορη παραβίαση διατάξεων της νομοθεσίας που έρχεται να κωδικοποιήσει. Αυθαίρετα περιορίζει τον όρο της υγιεινής στην ατομική υγιεινή των εργαζομένων προσπαθώντας έτσι να αποκρύψει εργοδοτικές ευθύνες για τη διασφάλισης τη υγιεινής στο χώρο εργασίας, είτε αυτό αφορά στη βιομηχανική υγιεινή, είτε αφορά στους χώρους σίτισης, είτε στη διασφάλιση των όρων για την ατομική υγιεινή των εργαζομένων.
Αντίθετα συντηρείται και διαιωνίζεται η πολιτική υποβάθμισης περιεχομένων επιστημονικών υπηρεσιών για την προστασία της υγείας και ασφάλειας στην εργασία.
Διαιωνίζεται η λειτουργία των περίφημων ΕΞΥΠΠ. Διαιωνίζεται ανυπαρξία κρατικών δομών και υπηρεσιών ιατρικής της εργασίας, πρόληψης και αντιμετώπισης του επαγγελματικού κινδύνου, η ανυπαρξία κρατικού σώματος γιατρών εργασίας και τεχνικών ασφαλείας, η ελλιπής εκπαίδευση των τεχνικών ασφαλείας, η κατηγοριοποίηση επικινδυνότητας με κριτήριο το είδος της οικονομικής δραστηριότητας και όχι την πραγματική εκτίμηση επικινδυνότητας ανά χώρο.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η συζήτηση για την κωδικοποίηση ή ακόμα και την αλλαγή της νομοθεσίας, χωρίς να αντιμετωπίζονται τα πραγματικά προβλήματα που έχουν οδηγήσει στη σημερινή κατάσταση, δεν συμβάλει στην προστασία της υγείας και ασφάλειας της εργασίας των εργαζομένων και συγκαλύπτει τον πολιτικό χαρακτήρα του προβλήματος.
Συνοψίζοντας ψηφίζουμε κατά του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, γιατί θεωρούμε ότι η ουσία της πρόληψης και αντιμετώπισης του επαγγελματικού κινδύνου βρίσκεται στον αντίποδα της πολιτικής που ακολουθούν οι κυβερνήσεις του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και της Νέας Δημοκρατίας όλα τα προηγούμενα χρόνια, στον αντίποδα των κατευθύνσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις εργασιακές σχέσεις.
Στο παρελθόν έχουμε εκφράσει τις θέσεις μας για την υγεία και ειδικότερα για την ασφάλεια και για τα βαρέα και ανθυγιεινά των εργαζομένων στους χώρους εργασίας. Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ελλάδας έχει φέρει ακόμα και προτάσεις νόμων οι οποίες, βέβαια, καταψηφίστηκαν.
Θεωρούμε ότι η πραγματική και ουσιαστική προστασία της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων μπορεί να επιτευχθεί, σε τελευταία ανάλυση, σε μια άλλη οικονομία με κοινωνικοποιημένα τα μέσα παραγωγής, των κεντρικών σχεδιασμών και τον εργατικό έλεγχο.
Σας ευχαριστώ.
ΔΕΥΤΕΡΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ Χ.ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ
Τον λόγο έχει ο κύριος Χαράλαμπος Χαραλάμπους, εισηγητής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας.
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ: Ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε.
Κύριε Υπουργέ, επειδή μου κάνατε την τιμή να απευθυνθείτε προσωπικά σε μένα, θα προσπαθήσω –αν και δεν είμαι νομικός, ούτε συνταγματολόγος, βέβαια- να σας δώσω μερικές απαντήσεις πολύ απλές και αυτονόητες.
Εμείς, σαν κομμουνιστές, ποτέ δεν πιστέψαμε -και βέβαια, το διακηρύσσουμε αυτό- ότι οι νόμοι είναι αντικειμενικοί, δίκαιοι κ.λπ.
Οι νόμοι, κύριε Υπουργέ, φτιάχνονται από την εκάστοτε άρχουσα τάξη για να την υπηρετούν. Έτσι, λοιπόν, οι δούλοι στο δουλοκτητικό σύστημα δεν ήταν καν άνθρωποι.
Ο δούλος ήταν «RES», ήταν πράγμα, δεν είχε δικαιώματα και ήταν στην απόλυτη δικαιοδοσία του αφεντικού του. Και όταν λοιπόν, οι δούλοι έκαναν χιλιάδες επαναστάσεις και πνίγονταν στο αίμα, ουσιαστικά πνίγονταν στο αίμα νόμιμα. Όταν ο Σπάρτακος, και άλλοι συνελήφθησαν και σταυρώθηκαν, νόμιμα σταυρώθηκαν.
Αυτή είναι η δική σας συλλογιστική και σας ρωτώ: Επιμένετε σ’ αυτήν τη συλλογιστική; Τι λέμε εμείς, κύριε Λοβέρδο, σαν Κομμουνιστές; Λέμε –το είπε και ο Κοινοβουλευτικός μας Εκπρόσωπος- ότι ο νόμος είναι το δίκαιο του εργάτη. Και το συνδυάζουμε βέβαια με κάτι άλλο που λέμε, ότι δηλαδή, αυτοί οι οποίοι παράγουν τον πλούτο -και επειδή μιλούμε για συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας στο χώρο εργασίας, να σας πω ότι τον παράγουν με ιδρώτα τον παράγουν κυριολεκτικά με αίμα, τον παράγουν κυριολεκτικά με τη ζωή τους- πρέπει και να τον καρπούνται.
Είναι αυτό δίκαιο, είναι αυτονόητο; Για εσάς όχι και την αστική τάξη που υπηρετείτε. Γιατί, στην πράξη αυτό που εφαρμόζετε είναι να καρπούνται τον πλούτο οι κεφαλαιοκράτες, ο μεγαλοεργολάβος, ο μεγαλοεφοπλιστής, ο μεγαλοβιομήχανος και με ψίχουλα να ζει ή να μη ζει στα όρια ο εργαζόμενος.
Λέμε λοιπόν εμείς, ότι αυτό είναι και δίκαιο και ηθικό και για να κάνω και μια υπέρβαση και χριστιανικό. Αλήθεια, σε τι διαφέρει αυτό που εμείς οι κομμουνιστές λέμε, από το ευαγγελικό «ο μη εργαζόμενος μηδέ εσθιέτω»;
Κύριε Υπουργέ, ακόμα και προεκλογικά εμείς προειδοποιούσαμε τον Ελληνικό λαό ότι ένα τσουνάμι από αντιλαϊκά μέτρα -όποια κυβέρνηση και αν ήταν στην εξουσία, είτε του ΠΑΣΟΚ είτε της Νέας Δημοκρατίας- θα έπεφτε στις πλάτες του Ελληνικού λαού. Και δυστυχώς, πριν αλέκτωρ φωνήσαι τρις δικαιωθήκαμε και δικαιωθήκαμε μέχρι εκεί που δεν πάει άλλο.
Υπάρχει μια επιχείρηση κατεδάφισης των πάντων με ένα σκοπό από την Κυβέρνησή σας. Να μειωθεί όσο δεν πάει άλλο η εργατική δύναμη, να αυξηθεί όσο δεν πάει άλλο η κερδοφορία του κεφαλαίου. Μ’ αυτή λοιπόν τη λογική μειώσατε μισθούς, μειώσατε συντάξεις, αυξήσατε τα φορολογικά βάρη για τους μισθωτούς, μειώσατε τους φόρους για το μεγάλο κεφάλαιο, απελευθερώσατε τις απολύσεις, καταργήσατε ουσιαστικά τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, ελαστικοποιήσατε πλήρως -πάει πια το οχτάωρο που ξέραμε- τις εργασιακές σχέσεις.
Τελικά έρχεστε και σε λίγες μέρες θα φέρετε αυτό -που υποτίθεται κάποιοι σήμερα στην κατάληψη του Υπουργείου Εργασίας σας είπαν- το νομοθέτημα έκτρωμα, που εσείς ο ίδιος δέχεστε ότι δεν είναι καν προϊόν δική σας εργασίας, αλλά είναι προϊόν συναλλαγής με την τρόικα.
Και πολλές φορές σας άκουσα, εγώ ο ίδιος, στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης να λέτε ότι : «Εμείς συζητούμε με την τρόικα, προσπαθούμε, έχουμε αντιθέσεις, αλλά αν επιμένουν στις απόψεις τους τι να κάνουμε; Τις δεχόμαστε.».
Για να επανέλθω λοιπόν, μιλούμε σήμερα για υγιεινή και ασφάλεια στους χώρους εργασίας. Όλα αυτά, τα μέτρα που σας προανέφερα, χτυπάνε στην καρδιά της υγείας και της ασφάλειας των εργαζόμενων στους χώρους εργασίας. Χτυπάνε στην καρδιά τους, κύριε Υπουργέ, γιατί όταν μειώνετε τις συντάξεις και αναγκάζετε τους εργαζόμενους να δουλεύουν μέχρι τα ογδόντα χρόνια της ζωής τους, είναι βέβαιο ότι ουσιαστικά τους σπρώχνετε να είναι υπαίτιοι εργατικού ατυχήματος.
Αλήθεια, πώς ο οικοδόμος θα ανέβει –σας το είπα και στην πρωτολογία μου- στα εβδομήντα του, στα εβδομήντα πέντε του, με το πηλοφόρι στην πλάτη, στις σκαλωσιές; Πώς ο ναυτεργάτης στα εβδομήντα του θα είναι στα αμπάρια και στις μηχανές; Είναι βέβαιο, με μαθηματική ακρίβεια ότι θα πάει σε εργατικό ατύχημα. Αυτό είναι το ένα.
Το έμμεσο είναι ότι όλοι ξέρουμε ότι και η υγεία και η ασφάλεια στους χώρους των εργαζομένων για να γίνουν «lege artis», όπως λέμε, χρειάζονται σημαντικά ποσά. Και αυτά τα σημαντικά ποσά και κόστη εντάσσονται για τον εργοδότη στο μη μισθολογικό κόστος. Είναι δαπάνες που μπορεί να τις αποφύγει. Και με τη συνέργια –λυπούμαι- της Ελληνικής Κυβέρνησης και βέβαια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, θα τις αποφύγει. Θα τις αποφύγει, εκτός αν ο λαός βρίσκεται στους δρόμους. Και σήμερα πραγματικά είμαστε περήφανοι, γιατί εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι έχουν βγει στους δρόμους και διαμαρτύρονται για όλα αυτά τα αντιλαϊκά μέτρα που παίρνετε.
Και είναι –να μου επιτρέψετε- φθηνή προπαγάνδα αυτό που λέτε για μια συμβολική κατάληψη του Υπουργείου. Γιατί, μ’ αυτόν τον τρόπο, θέλουν να δηλώσουν την αντίθεση τους, σε ένα πραγματικά νομοθετικό τερατούργημα που θα έρθει στη Βουλή, που θα αλλάξει τον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, που θα μειώσει σημαντικά τις συντάξεις, που θα αυξήσει τα όρια ηλικίας. Το λέτε εσείς κάθε μέρα στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης: «Σαράντα χρόνια πλήρη εργασιακό βίο, για να πάρει πλήρη σύνταξη ο εργαζόμενος». Καταλαβαίνετε ότι αυτό το πράγμα δεν μπορεί να περάσει αβρόχοις ποσί.
Κύριε Υπουργέ, η Κυβέρνησή σας σπέρνει αντιλαϊκούς ανέμους και θα θερίσει λαϊκές θύελλες.
Ευχαριστώ.
