Πυρηνικό mare nostrum η Αδριατική
Η ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΙΤΑΛΙΑ «ΛΑΘΡΟΜΕΤΑΝΑΣΤΡΙΑ» ΣΤΑ ΔΥΤΙΚΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ
Τις πρώτες μέρες του Μαΐου του 1986, ο «Αρμαγεδδών» προέλαυνε από την Ανατολή με τη κόψη του σπαθιού του στραμμένη στην ειδυλιακή Κέρκυρα. Το ραδιενεργό νέφος από τον κατεστραμμένο αντιδραστήρα του Τσερνομπίλ, χίλια μίλια μακριά, στο τρίστρατο Ουκρανίας, Λευκορωσίας και Ρωσίας, αναχαιτίστηκε χάρη στο τείχος που αντέταξε η γεωγραφία στους εξ Ανατολών επιδρομείς: την οροσειρά της Πίνδου και το ιερό όρος Όλυμπο.
Σήμερα, απείρως μεγαλύτερος κίνδυνος καραδοκεί: καμία γεωγραφία δεν μπορεί να σώσει την Κέρκυρα και όλη την Αδριατική, το αμφιθέατρο της κεντρικής Μεσογείου, αν παρόμοια καταστροφή συμβεί σε πυρηνικό αντιδραστήρα στα παράλια της Αλβανίας ή της Κροατίας.
Αλβανία: «ενεργειακή υπερδύναμη» ή πυρηνική αποικιοκρατία;
Η «πυρηνική φιλοδοξία» της Αλβανίας είναι άρρηκτα δεμένη με τον, γνωστό και μη εξαιρετέο, Σάλι Μπερίσα – διαβόητο Αλβανό πρόεδρο της εποχής των «πυραμίδων» (1992-1997), που κατόρθωσε, όχι χωρίς (και) την ελληνική συναίνεση, να ανακτήσει την εξουσία στη χειμαζόμενη γειτονική χώρα από τη θέση του πρωθυπουργού, το καλοκαίρι του 2005.
Δύο χρόνια μετά, Νοέμβριο του 2007, σε Ιταλο-Αλβανικό επιχειρηματικό συνέδριο στα Τίρανα ο Μπερίσα δήλωνε ότι θα μετατρέψει την Αλβανία σε «περιφερειακή υπερδύναμη» της ενέργειας, με εξαγωγές πυρηνικής ενέργειας σε Ιταλία και Βαλκάνια [πηγή: The Guardian, 10/11/2007].
Δεν πρόκειται για Αλβανικό πρότζεκτ. Οι Ιταλοί, θορυβημένοι από το Τσερνομπίλ, δυσχέραναν με δημοψήφισμα το 1987 την εγκατάσταση πυρηνικών εργοστασίων στην Ιταλία – έτσι οι ιταλικές κυβερνήσεις στράφηκαν στην Αλβανία για τη χωροθέτηση νέων σταθμών.
Στο μεσοδιάστημα, ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο κατασκευής νέων αντιδραστήρων σε ιταλικό έδαφος συστηματοποιήθηκε. Το Μάρτιο, μάλιστα, το αιρετό Περιφερειακό Συμβούλιο της (γειτονικής στη Κέρκυρα) Απουλίας απέρριψε την εγκατάσταση πυρηνικών εγκαταστάσεων στο Ναρντό, 100 μίλια από τη Κέρκυρα [πηγή: La Repubblica, bari.repubblica.it 20/3/2009].
Εξάλλου, η εμπλοκή στα σχέδια της Αμερικανικής Westinghouse Nuclear, κατασκευάστριας των μισών αντιδραστήρων στον κόσμο, με την άνοδο των τρομερών δίδυμων της ευρωπαϊκής δεξιάς Μπερλουσκόνι-Σαρκοζύ, μάλλον ματαιώθηκε: ο γαλλικός πυρηνικός κολοσσός EdF φιγουράρει ως επικρατέστερος εταίρος της ιταλικής δημόσιας (κατά το 30%) επιχείρησης ηλεκτρισμού ENEL.
Η αναβίωση του «ιρρεδεντισμού»
Τον Ιούνιο του 2008, ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών Τζούλιο Τρεμόντι δήλωνε ότι η Ιταλία σχεδιάζει πυρηνικά εργοστάσια στις «γειτονικές χώρες της Αδριατικής: την Αλβανία, (και) το Μαυροβούνιο» [πηγή: The European Weekly, www.neurope.eu 2/6/2008].
Η ιταλική σφαίρα ενδιαφέροντος στα Δυτικά Βαλκάνια διευρύνεται: προ 2 μηνών διέρρευσε η τριεθνής συνεργασία Αλβανίας-Μαυροβουνίου-Κροατίας, και η χωροθέτηση πυρηνικού σταθμού ισχύος 1.500 μεγκαβάτ στη λίμνη Σκόδρα, στα βόρεια σύνορα της Αλβανίας [πηγή: www.upi.com 16/4/2009]. Κατά τον Κροάτη σύμβουλο Τόμισλαβ Μάζαλ εκπονείται ήδη μελέτη βιωσιμότητας για πυρηνικό σταθμό [World Politics Review, 28/4/2009].
Το πυρηνικό σχέδιο παγιώνει την επιρροή της Ρώμης στην ανατολική πρόσοψη της Αδριατικής, σε χώρες όπου ο Ιταλικός ιμπεριαλισμός, ο λεγόμενος «ιρρεδεντισμός», πέτυχε κατά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, με τη μουσολινική εκδοχή του, να μεγιστοποιήσει τη φασιστική επέκταση: στη Δαλματία (Κροατικά παράλια και νησία), το Μαυροβούνιο, τη «Μεγάλη Αλβανία».
Στο ίδιο γεωπολιτικό masterplan, η Ιταλία (ως τη φασιστική της πανωλεθρία και την ένταξή της στο ΝΑΤΟ το 1947) αποσκοπούσε στην αρπαγή των Ιονίων Νήσων και ιδίως της Κέρκυρας – το επεχείρησε το 1915-1919 και 1923, και το πέτυχε πρόσκαιρα το 1941-1943.
Πιο ανησυχητικά, με «Δούρειο Ίππο» την ευαισθησία για τη σφαγή Ιταλών αιχμαλώτων από τους Ναζί το 1943 που αναμόχλευσε η κινηματογραφική παραγωγή (από το ιταλικό λόμπι του Χόλιγουντ) του «Μαντολίνου του λοχαγού Κορέλι», επιχειρείται ο «αφηρωισμός» των Ιταλών στρατιωτών της Μεραρχίας Άκουι στη Κέρκυρα – της τότε δύναμης κατοχής. Δεν είναι επομένως παράλογο το ότι το (δεύτερο!), εξόχως προκλητικό μνημείο της μεραρχίας Άκουι που εγκαταστάθηκε στη Κέρκυρα, βάφτηκε μπλε (στο εθνικό χρώμα της Ελλάδας) από άγνωστους.
Γεωπολιτική ή «ανταλλάγματα»;
Παραδόξως, η επίσημη Ελλάδα μένει απαθής απέναντι στους Ιταλικούς νεωτερισμούς. Μήπως πρυτανεύει το ώφελος για αμφότερους τους ενεργειακούς γίγαντες ΔΕΠΑ και ENEL (της ίδιας, σημειωτέον, που εμπλέκεται στο πυρηνικό πρότζεκτ) από την ολοκλήρωση της Αδριόνιας ζεύξης του αγωγού φυσικού αερίου, δια των χωρικών υδάτων και της υφαλοκρηπίδας της Κέρκυρας;
Θα παραμείνει άγνωστο εάν η «ευνοϊκή» για την Ελλάδα (και με Ιταλική ανοχή), Ελληνο-Αλβανική συμφωνία οριοθέτησης χωρικών υδάτων – θαλασσίων ζωνών μεταξύ Κέρκυρας-Διαποντίων Νήσων και Αλβανίας-Σάσσωνος (υπογραφή: 28/4/2009), και ο ιταλικός «ελιγμός» για την άκρη του αγωγού, υποκρύπτει «μυστική διπλωματία» και «ανταλλάγματα» από μέρους της Ιταλίας.
Με ποιο τίμημα εκμαιεύτηκαν, αν εκμαιεύτηκαν, τέτοια «ανταλλάγματα»; Μήπως το κλείσιμο του ματιού προς την «ανανεώσιμη» πυρηνική ενέργεια από το ελληνικό ΥΠΕΧΩΔΕ (δήλωση του υπουργού Γιώργου Σουφλιά τις 6/5/2008), προλείαινε την αποδοχή «ενεργειακών», τελικά πυρηνικών τετελεσμένων της Ιταλίας σε απόσταση αναπνοής από την ελληνική μεθόριο – και την αναλώσιμη, ως προς την υφαλοκρηπίδα της, Κέρκυρα;
Σενάρια πυρηνικού ολέθρου
Ο Bruno Comby, της κίνησης με την παράδοξη επωνυμία «Περιβαλλοντιστές υπέρ της Πυρηνικής Ενέργειας», απορρίπτει τους φόβους: η Αλβανία είναι, ισχυρίζεται, «σταθερή». Όμως ο Jan Havercamp, ειδικός της Greenpeace για την Ανατολική Ευρώπη επισημαίνει το έλλειμμα της Αλβανίας σε αξιόπιστους θεσμούς [αμφότερες οι θέσεις στον: Phil Cain, World Politics Review, 28/4/2009]. Σημειωτέον ότι τις 15/3/2008 εκρήξεις σε αποθήκες πυρομαχικών του Αλβανικού στρατου στα Τίρανα, είχαν ως αποτέλεσμα 300 θύματα.
Στην Κροατία, το σε λειτουργία, με τη Σλοβενία, πυρηνικό εργοστάσιο του Κίρσκο, προκάλεσε πανευρωπαϊκό συναγερμό πυρηνικού επεισοδίου το καλοκαίρι του 2008, με φόβους διαρροής του ψυκτικού μέσου.
Στατιστικά φοβερότερο κίνδυνο και από τη λειτουργία πυρηνικών σταθμών είναι η διακίνηση των αποβλήτων τους. Η Αλβανία, όπου ίσως έχουν καταχωστεί τοξικά, θα σωρεύσει 20 τόνους ραδιενεργών αποβλήτων από δεκαετή λειτουργία ενός σταθμού 800 μεγκαβάτ.
Τη βορειότερη Αδριατική ίσως μετέτρεψε ήδη σε «γαλάζιο κενοτάφιο» αποβλήτων που πόντιζε σε τορπίλες η ιταλική Μαφία τη δεκαετία 1992-2001 [Συνέντευξη του Αθ. Γεράνιου, καθηγητή Πυρηνικής Φυσικής-Στοιχειωδών Σωματιδίων Πανεπιστημίου Αθηνών στον Β. Λαμπρόπουλο, Το Βήμα, 4/2/2001]. Αν αυτό ισχύει, καθόμαστε σε μία βραδυφλεγή, «βρώμικη-πυρηνική βόμβα».
Ασυντόνιστη η περιβαλλοντική αντίδραση
Κατά τον Giuseppe Onufrio, επικεφαλής της ιταλικής Greenpeace, η προαναγγελία της κατασκευής ιταλικών πυρηνικών σταθμών νέας γενηάς ισοδυναμούσε με «κήρυξη πολέμου» [The European Weekly/ www.neurope.eu 9/6/2008]. Η Greenpeace αποφάνθηκε αργότερα [στο ίδιο, 1/3/2009], ότι τα απόβλητα των νέας τεχνολογίας γαλλικών αντιδραστήρων EPR (European Pressurised Reactor), στο επενδυτικό σχήμα των οποίων μετέχει η ιταλική ENEL κατά 12,5%, είναι 7 φορές τοξικότερα από τα συνήθη πυρηνικά απόβλητα.
Στο Μαυροβούνιο, ο ειδικός Τσέντομιρ Τσέγιοβιτς χαρακτηρίζει επισφαλείς τυχόν πυρηνικές εγκαταστάσεις στη σεισμογενή περιοχή της Σκόδρας [πηγή: www.upi.com 16/4/2009].
Εξάλλου, κατά τον Havercamp, το περιβαλλοντικό κίνημα στην Αλβανία αντιδρά υποτονικά, επειδή θεωρεί την όλη υπόθεση κούφια λόγια [Phil Cain, World Politics Review, 28/4/2009]. Ωστόσο τουλάχιστον 2 ομάδες κατά της εγκατάστησης του πυρηνικού εργοστασίου που συγκροτήθηκαν στο Facebook [www.facebook.com/group.php?gid=83853032924: Σταματήστε το εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας στη λίμνη της Σκόδρας, και www.facebook.com/group.php?gid=92644486816: Πείτε όχι στα πυρηνικά…] κατόρθωσαν να διοργανώσουν διαδήλωση στη Σκόδρα τις 27/4/2009.
Η αντίδραση στην Ελλάδα, ιδίως του Τύπου με αρωγή ακαδημαϊκών όπως ο δραστήριος Αθ. Γεράνιος [βλέπε το προσωπικό του site με πλήθος δημοσιευμάτων: www.cc.uoa.gr] επισημαίνεται από διεθνή μέσα – όχι χωρίς υπαινικτική διάθεση. Αντιδράσεις σημειώνονται και από το Αντιπυρηνικό Παρατηρητήριο της Ρόδου [βλέπε: www.manw.org]. Σχετική επερώτηση είχε καταθέσει στο Ευροκοινοβούλιο ο Δ. Παπαδημούλης, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ.
Η ίδια η θεσμική Κέρκυρα – ενώ οι Κερκυραίοι απειλούνται τόσο από ένα πυρηνικό ατύχημα στο Δυρράχιο ή τη Σκόδρα, όσο και από την «αβλαβή» διέλευση (και από τα Στενά ή το λιμάνι της Κέρκυρας!) φορτίων ραδιενεργών αποβλήτων της Αδριατικής – προετοιμάζει φαιάκεια φιλοξενία, σε 10 μέρες, για τους 56 υπουργούς Εξωτερικών του ΟΑΣΕ. Έτσι, η αυτονόητη διαμαρτυρία επαφίεται στον «πατριωτισμό» του Κερκυραϊκού Λαού…
Αριστοτέλης Κ. Κοσκινάς
Αποκηρύσσουμε την πυρηνική ενέργεια
ΣΧΕΔΙΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΣΥΝΟΔΟΥΣ ΟΑΣΕ-ΝΑΤΟ
Πιθανότατα οι πολυάριθμες αντιπροσωπείες των Συνόδων Υπουργών του ΟΑΣΕ και του ΝΑΤΟ, έφτασαν στη Κέρκυρα με μεγάλες προσδοκίες για τις ποικίλες υπηρεσίες που υπόσχεται ένας περίφημος τουριστικός προορισμός. Και μάλλον αγνοούν ότι στη στρωματογραφία της ιστορίας, πίσω από τη φατσάδα του «επίγειου παράδεισου», κρύβεται μία άλλη Κέρκυρα, με δυσανάλογο προς το μέγεθός της ρόλο σε κοσμοϊστορικές καμπές.
Κατά το Θουκυδίδη, μέγιστο των Ελλήνων ιστορικών της Αρχαιότητας, η ηγεμονικές αξιώσεις των πανίσχυρων χάρη στο πολεμικό ναυτικό τους Κερκυραίων στο Δυρράχιο, στα παράλια της σημερινής Αλβανίας, συνέτεινε καίρια στην έκρηξη του Πελοποννησιακού Πολέμου.
Κατά τον 20ο αιώνα, ήδη το 1912, ο Τσώρτσιλ πίεζε ώστε η Βρετανία να αποκτήσει ναυτική βάση στη Κέρκυρα, κλειδί της Αδριατικής – ακόμα και με τίμημα την εκχώρηση της Κύπρου στην Ελλάδα. Εκ νέου μετά την κατάληψη της Αλβανίας από τη φασιστική Ιταλία, το 1939, πρότεινε την επανοχύρωση της Κέρκυρας.
«Παντός πλειν εις Κέρκυραν»: από την εποχή του Αλκίνοου, οι Κερκυραίοι καλοσωρίζουν τους πάντες. Μη λησμονείται ωστόσο ότι εκτός του σκηνικού, της γραφικής εξοχής, της αρχαιοπρεπούς πόλης, ζουν εδώ και οι 120 χιλιάδες «κοινοί» Κερκυραίοι, λαός σκληρά εργαζόμενος και ισχνά αμοιβόμενος, που καθιστά δυνατή την αναβίωση της «Φαιάκειας» φιλοξενίας για εκατομμύρια τουρίστες ετησίως – συμπεριλαμβανομένων των διεθνών forum.
Οι Κερκυραίοι εκπροσωπούνται αρμοδίως στις συνόδους από τη διοργανώτρια αρχή, το Υπουργείο Εξωτερικών. Επιπροσθέτως διαθέτουν τοπικές αρχές: το Δήμαρχο Κερκυραίων, το Νομάρχη, τον (όχι αιρετό) Περιφερειάρχη. Εντούτοις δεν αναμένεται να διατυπωθούν στις διασκέψεις πραγματικά ζητήματα συλλογικής ασφαλείας που θίγουν την Αδριατική γειτονιά μας.
Μακάρι μία τέτοια, δίγλωσση παρέμβαση να σπάσει το «έρκος» αρμοδίων οδόντων.
Ανησυχεί έντονα τους Κερκυραίους το σχέδιο που προωθεί τα τελευταία χρόνια η Ιταλική κυβέρνηση, για τη κατασκευή πυρηνικού αντιδραστήρα στην Αλβανία. Με λόγο που δικαιωματικά μας αναλογεί στο δημόσιο διάλογο που διεξάγεται στην Ευρώπη επί των ενεργειακών και περιβαλλοντικών ζητημάτων, απορρίπτουμε διαρρήδην τη θεωρία περί της «πράσινης» πυρηνικής ενέργειας. Η καταστροφή του Τσερνομπίλ δεν είναι αρχαία ιστορία, και θα πολεμήσουμε για να αποτρέψουμε το ξύπνημα του Εφιάλτη στην ενωμένη Ευρώπη.
Οι Κερκυραίοι αντιμετωπίζουμε όχι ασήμαντα τοπικά προβλήματα. Υποφέρουμε από την έλλειψη πόσιμου νερού, και από τις δυσχέρειες στη χωροθέτηση ΧΥΤΑ στην πυκνοκατοικημένη εξοχή. Παρότι θα ήταν δυνατές εναλλακτικές λύσεις που θα μετέφεραν το περιβαλλοντικό κόστος στην Ήπειρο ή την Αλβανία, επιμένουμε να μην «εξάγουμε» δικά μας προβλήματα.
Με δημοψήφισμα που πραγματοποιήθηκε το 1987 ο Ιταλικός λαός αναχαίτισε την κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων στην Ιταλία. Χαιρετίζουμε αυτή τη γενναία, ιστορική απόφαση. Προσφέρουμε την αλληλεγγύη και τη συμμαχία μας στον Ιταλικό λαό, για να περιφρουρήσει το αποπυρηνικοποιημένο στάτους της Ιταλικής Δημοκρατίας.
Είθε, Έλληνες και Ιταλοί, από κοινού με τους Αλβανούς αδελφούς μας, να συνεργαστούμε για μία αποπυρηνικοποιημένη Αδριατική Θάλασσα, μία αποπυρηνικοποιημένη Ευρώπη, έναν αποπυρηνικοποιημένο Κόσμο.
