Άρθρο του Δημητρίου Λυμπουρίδη, προέδρου του Πιστωτικού Συνεταιρισμού Αιτωλ/νίας «Αιτωλική Πίστη» και μέλους του Δ.Σ. της ΕΣΤΕ, (Ένωσης Συνεταιριστικών Τραπεζών Ελλάδος ).
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 15 οι Συνεταιριστικές Τράπεζες λειτουργούν εδώ και 150 χρόνια και αποτελούν σημαντικό μοχλό τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης. Το μερίδιο αγοράς που κατέχουν φθάνει στο 17% και απασχολούν πάνω από 400.000 υπαλλήλους. Το ενεργητικό τους ξεπερνάει το 1,5 τρις Euro δηλ. πάνω από 450 τρισεκατομμύρια δρχ. Οι πιο γνωστές συνεταιριστικές τράπεζες είναι η CREDIT AGRICOLE της Γαλλίας που εξαγόρασε τη δική μας Εμπορική τράπεζα, η RABOBANK της Ολλανδίας, η DZ Bank που είναι η πέμπτη σε μέγεθος τράπεζα της Γερμανίας, κλπ. Το μερίδιο αγοράς των συνεταιριστικών τραπεζών σε ορισμένες Ευρωπαϊκές χώρες ξεπερνάει το 23%, όπως στη Γερμανία, την Ολλανδία και την Αυστρία, ενώ στην Φινλανδία φτάνει το 33,8%.
Στην Κύπρο υπάρχουν 363 Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα τα οποία συγκεντρώνουν το 36% της αγοράς, με καταθέσεις που ξεπερνούν τα 5 δις €, με πάνω από 350.000 μέλη και 2.000 υπαλλήλους. Χαρακτηριστικό του δυναμισμού των είναι το παράδειγμα της Συνεργατικής της κωμόπολης Παραλίμνι 10.000 κατοίκων που έχει ενεργητικό 160 εκατομ. €.
Στην Ελλάδα δημιουργήθηκε το νομικό πλαίσιο των Συνεταιριστικών Τραπεζών με το νόμο 1667/86. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, για τη λειτουργία των πιστωτικών συνεταιρισμών ως εμπορικών τραπεζών, απαιτείται η λήψη άδειας από την Τράπεζα της Ελλάδος, αφού προηγουμένως συγκεντρώσουν το απαιτούμενο κεφάλαιο το οποίο σήμερα ανέρχεται στα 6 εκατομ. €. Στη χώρα μας λειτουργούν ήδη 16 Συνεταιριστικές Τράπεζες, βρίσκονται δε στη φάση ίδρυσης τράπεζας 7 Πιστωτικοί Συνεταιρισμοί. Η μεγαλύτερη συνεταιριστική τράπεζα είναι η Παγκρήτια με ενεργητικό 1,7 δις €
Πρέπει να τονιστεί ότι οι πολύ μεγάλες τράπεζες έχουν και ανάλογα μεγάλο λειτουργικό κόστος όπως επίσης και πολύ υψηλές επισφάλειες με σοβαρές συνέπειες πολλές φορές για την κερδοφορία τους. Πρόσφατα ζήσαμε τη λαίλαπα που σάρωσε τέτοιους χρηματοπιστωτικούς κολοσσούς ηλικίας πλέον των 100 ετών.
Αντίθετα όπως έχει αποδειχθεί οι μικρές τράπεζες όπως και οι συνεταιριστικές, έχουν μικρότερο λειτουργικό κόστος, είναι γρήγορες στις αποφάσεις τους και πολύ εύκολα προσαρμόζονται σε νέες καταστάσεις και εξελίξεις. Τέλος έχουν πολλούς και φανατικούς πελάτες τα μέλη τους, που σιγά-σιγά αποτελούν όλο και μεγαλύτερο ποσοστό στις τοπικές κοινωνίες.
Οικονομική διάσταση.
Όπου έχουν δημιουργηθεί συνεταιριστικές Τράπεζες έχει ακολουθήσει σημαντική αναπτυξιακή έξαρση για πολλούς και ποικίλους λόγους. Δανειοδοτούν ιδιώτες, γεωργούς, επαγγελματίες, εμπόρους, βιοτέχνες και βιομηχάνους στην περιοχή τους με πολύ ευνοϊκούς όρους που καθορίζονται από τις γενικές συνελεύσεις των μελών των και από διοικητικά συμβούλια που εκλέγουν οι ίδιοι κάθε τέσσερα χρόνια. Συμβάλλουν αναμφισβήτητα στην προώθηση έργων υποδομής και ανάπτυξης του τόπου τους. Η υπεραξία που προκύπτει επανεπενδύεται στην περιοχή και αυτό είναι το χαρακτηριστικό της πολλαπλασιαστικής οικονομικής αναπτυξιακής διαδικασίας που ακολουθεί την ίδρυσή τους. Θα πρέπει κάποιος να είναι εντελώς τυφλός για να μην βλέπει το γεγονός αυτό και καθόλου πατριώτης αν δεν θελήσει να συμμετάσχει στην τοπική προσπάθεια δημιουργίας συνεταιριστικής τράπεζας, αγοράζοντας έστω και μια μετοχή της. Συμβάλλοντας με τον συμβολικό αυτό τρόπο σ’ αυτήν την τόσο ευεργετική προσπάθεια για τον τόπο του.
Κοινωνική Διάσταση:
Η κοινωνική διάσταση της Συνεταιριστικής Τράπεζας είναι ένας επίσης σημαντικός λόγος που απαιτεί τη στήριξη των τοπικών κοινωνιών στη δημιουργία της. Η συνεταιριστική Τράπεζα δεν είναι και δεν μπορεί να γίνει ποτέ ένας απόλυτα κερδοσκοπικός πιστωτικός οργανισμός με σκοπό τη συσσώρευση πλούτου στις τσέπες λίγων μεγαλομετόχων και τη μεταφορά του πλούτου αυτού σε άλλες περιοχές. Η συνεταιριστική τράπεζα είναι η Τράπεζα όλων, πλούσιων και φτωχών και τα όποια κέρδη μοιράζονται σε όλους τους μετόχους ανάλογα με το κεφάλαιο με το οποίο συμμετέχει ο καθένας. Εδώ πρέπει να τονισθεί ότι ο νόμος προβλέπει ώστε να μην μπορούν λίγοι μέτοχοι να αποκτήσουν πλειοψηφία και να χειραγωγήσουν εξελίξεις που να ευνοούν τους λίγους αφού δεν μπορεί κανένας να αποκτήσει περισσότερες από 1601 μερίδες από το κεφάλαιο του Συνεταιρισμού ή της Συνεταιριστικής Τράπεζας.
Οι Συνεταιρισμοί και οι συνεταιριστικές τράπεζες αποτελούν το μεγάλο φραγμό στην τοκογλυφία και ίσως αυτό ν’ αποτελεί και τον ύψιστο κοινωνικό σκοπό της δημιουργίας τους. Η φιλοσοφία των συνεταιριστικών Τραπεζών είναι να ενώσουν τα μικρά κεφάλαια των πολλών για να βοηθήσουν αυτούς τους λίγους από τα μέλη τους που θα βρεθούν κάποτε σε μια δύσκολή οικονομική στιγμή.
Μετά την κατάρρευση του σοσιαλιστικού στρατοπέδου προ 20ετίας και το συθέμελο τράνταγμα που υπέστη ο άκρατος παγκοσμιοποιημένος καπιταλισμός αναδύεται δειλά - δειλά ο τρίτος δρόμος σαν λύση στα τρομερά σημερινά οικονομικά αδιέξοδα αυτή η λύση είναι ο λεγόμενος «λαϊκός καπιταλισμός» δηλαδή που υλοποίησή του είναι οι Πιστωτικοί Συνεταιρισμοί και οι Συνεταιριστικές τράπεζες.
