Με δέκα ολοκληρωμένες εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων αντί των 120 ΧΥΤΑ που προβλέπει ο εθνικός σχεδιασμός για τη διαχείριση των απορριμμάτων μπορεί να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της διαχείρισης αστικών απορριμμάτων στην Ελλάδα. Αυτό προτείνει μελέτη του τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης.
της Στελίνας Μαργαριτίδου
"Δέκα ΧΥΤΑ σε εθνική κλίμακα όχι μόνο αρκούν, αλλά θα είναι αποτελεσματικότεροι και αποδοτικότεροι για την ολοκληρωμένη διαχείριση των σκουπιδιών", τονίζει χαρακτηριστικά ο καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης Αλέξανδρος Οικονομόπουλος και εξηγεί: "Στη συντριπτική πλειονότητά τους οι ΧΥΤΑ που έχουν γίνει ως σήμερα στο πλαίσιο του εθνικού σχεδιασμού στη χώρα μας δεν έχουν προβλέψει και σύστημα επεξεργασίας, αν και η κοινοτική νομοθεσία το επιβάλλει από το 2010 και μετά! Δηλαδή τα απορρίμματα θάβονται τώρα χωρίς επεξεργασία και, παρόλο που δόθηκαν χιλιάδες ευρώ για τη δημιουργία σύγχρονων ΧΥΤΑ, θα χρειαστούν χώροι για νέες συμπληρωματικές εγκαταστάσεις και ξανά χρήματα για παρεμβάσεις. Μάλιστα, στην πλειονότητα των ΧΥΤΑ που έχουν ήδη κατασκευαστεί και λειτουργούν στην Ελλάδα όχι μόνο δεν πραγματοποιείται επεξεργασία των διασταλαγμάτων, αλλά ούτε καν συλλογή, αξιοποίηση ή καύση του βιοαερίου. Ένας καλύτερος σχεδιασμός για τη διαχείριση των απορριμμάτων, απαλλαγμένος από τους διοικητικούς περιορισμούς των περιφερειών, θα οδηγούσε στην ίδρυση δέκα, ίσως και λιγότερων κεντρικών ΧΥΤΑ, που ονομάζονται και ολοκληρωμένες εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων (ΟΕΔΑ)". Όπως προκύπτει από την έρευνα του κ. Οικονομόπουλου, τέτοιες θέσεις είναι τα λιγνιτωρυχεία της ΔΕΗ (Πτολεμαΐδας, Ελασσόνας, Μεγαλόπολης), τα οποία έχουν απεριόριστη χωρητικότητα. Τα απορρίμματα αποτελούν πολύτιμη πρώτη ύλη τόσο για την παραγωγή κομπόστ, το οποίο βοηθά στην αποκατάσταση εδαφών, όσο και καυσίμου RDF, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στους λιγνιτικούς σταθμούς. Προφανείς θέσεις για κάτι τέτοιο αποτελούν επίσης οι υφιστάμενες μεγάλες εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων στη Δυτική Αττική, τη Λάρισα, τα Χανιά και το Ηράκλειο Κρήτης, καθώς και μία ακόμη με απεριόριστη χωρητικότητα, η οποία μπορεί να χωροθετηθεί στη Ριτσώνα Βοιωτίας. Αντίθετα, ο υφιστάμενος εθνικός σχεδιασμός για τη διαχείριση των οικιακού τύπου απορριμμάτων προβλέπει την ίδρυση 120 ΧΥΤΑ.
ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ Μέγεθος εγκαταστάσεων και κόστος
Όσο αυξάνεται το μέγεθος της εγκατάστασης επεξεργασίας απορριμμάτων, τόσο μειώνεται το κόστος επεξεργασίας και διάθεσής τους. Για παράδειγμα, η διάθεση ενός τόνου απορριμμάτων σε κάποιον μεγάλο ΧΥΤΑ είναι έξι φορές μικρότερη από ό,τι σε έναν σχετικά μικρό. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας του Πολυτεχνείου Κρήτης, ο εθνικός σχεδιασμός χαρακτηρίζεται από: - Τις έντονες κοινωνικές αντιδράσεις που προκαλεί, καθώς και το βραχυπρόθεσμο των λύσεων που συχνά παρέχει, με αποτέλεσμα τη χρονική μετάθεση αλλά όχι την επίλυση του προβλήματος. - Το ιδιαίτερα υψηλό κόστος της διάθεσης που προκαλεί λόγω έλλειψης οικονομίας κλίμακας. - Την καθολική αστοχία σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος. Το πολύ μικρό μέγεθος των ΧΥΤΑ, που ιδρύονται σύμφωνα με τους περιφερειακούς σχεδιασμούς, καθιστά απαγορευτική στην πράξη την ίδρυση και τη λειτουργία των αναγκαίων εγκαταστάσεων τόσο για την επεξεργασία των διασταλαγμάτων όσο και για τη συλλογή και την αξιοποίηση ή την καύση του βιοαερίου. Σχεδόν το σύνολο της δαπάνης για κάθε ΧΥΤΑ διατίθεται για την κατασκευή του συστήματος της μόνωσης του πυθμένα του, ώστε να συλλέγονται τα διασταλάγματα, τα οποία σημειωτέον είναι τριάντα φορές πιο ρυπογόνα από τα υγρά απόβλητα των αστικών περιοχών, προκειμένου να μη μολύνουν το έδαφος και τους υδατικούς αποδέκτες. Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, όμως, τα διασταλάγματα που συλλέγονται στον πυθμένα κάθε ΧΥΤΑ αντλούνται έξω και διατίθενται ανεπεξέργαστα στο πλησιέστερο χαντάκι, σύμφωνα με τις διαπιστώσεις των επιστημόνων του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Ιουλ 07, 2008
