Τρίτη 27 Ιανουαρίου 2009

Ομιλία του Υπουργού Δικαιοσύνης Ν. Δένδια στην έναρξη των εργασιών της ετήσιας τακτικής γενικής συνέλευσης της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων

«Καταρχήν κ. Πρόεδρε θα μου επιτρέψετε να σας ευχαριστήσω για τα φιλόφρονα λόγια σας κατά την υποδοχή μου.
Κύριοι συνάδελφοι στην κυβέρνηση και στη Βουλή, κύριε πρώην Πρόεδρε της Βουλής, κύριοι Πρόεδροι των Ανωτάτων Δικαστηρίων, κύριε Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, κύριοι Επίτροποι, κύριοι Δικαστές και Εισαγγελείς, αγαπητοί μου φίλοι, όπως νομίζω εύκολα αντιλαμβάνεστε, είμαι ιδιαίτερα συγκινημένος, αλλά και ιδιαίτερα προβληματισμένος που μετέχω για πρώτη φορά σε Γενική Συνέλευση Δικαστικών Λειτουργών.
Συγκινημένος γιατί μετέχω ως Υπουργός της Δικαιοσύνης στην κορυφαία εκδήλωση του μεγαλύτερου συνδικαλιστικού οργάνου των Δικαστικών Λειτουργών. Ένα όργανο το οποίο έχει καταστεί θεσμός για την πατρίδα μας, ένας θεσμός με προσφορά και απήχηση στην ελληνική κοινωνία.
Θα μου επιτρέψετε να σας πω ότι είμαι προβληματισμένος γιατί για πρώτη φορά στη ζωή μου απευθυνόμενος προς Δικαστές, τους οποίους από νέος άνθρωπος έμαθα να εκτιμώ και να αγαπώ, απευθύνω όχι νομικό λόγο, όχι λόγο νομικών επιχειρημάτων, αλλά πολιτικό λόγο προθέσεων για το χώρο της Δικαιοσύνης.
Κυρίες και κύριοι Δικαστές και Εισαγγελείς, νομίζω συμφωνούμε όλοι ότι όπου η Δικαιοσύνη υπονομεύεται, φαλκιδεύεται η δημοκρατία και διαρρηγνύεται ο κοινωνικός ιστός. Γνωρίζω πάρα πολύ καλά και ως μαχόμενος Δικηγόρος, αλλά και ως Βουλευτής στο Ελληνικό Κοινοβούλιο ότι το δικό σας έργο σ' αυτόν τον τομέα είναι ιερό.
Σας δηλώνω και ως εκπρόσωπος της κυβέρνησης, αλλά και ως αρμόδιος Υπουργός ότι στο ιερό αυτό έργο έχετε αμέριστη τη στήριξή μας. Γνωρίζω πολύ καλά, αναφερθήκατε λίγο πριν κ. Πρόεδρε στα πολλά προβλήματα που πέρασε τα προηγούμενα χρόνια ο χώρος της Δικαιοσύνης. Θέλω να σας πω όμως ξεκάθαρα ότι η αντίληψη της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης και της κυβέρνησης στο σύνολό της είναι ότι οι ελάχιστοι συνάδελφοί σας που λειτούργησαν με ιδιοτέλεια δεν χαρακτηρίζουν με κανέναν τρόπο το σύνολο των Δικαστικών Λειτουργών.
Τώρα οφείλουμε να προχωρήσουμε μπροστά με νέο όραμα, με ηρεμία, με σύνεση και να συμβάλλουμε όλοι μαζί στο μέγα αγαθό της αποκατάστασης της εμπιστοσύνης των Ελλήνων πολιτών στη Δικαιοσύνη. Και σ' αυτήν την προσπάθεια θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω ότι το Υπουργείο Δικαιοσύνης, αφού αυτή είναι η αποστολή του, αφού αυτός είναι ο ρόλος του, παραμένει ο εγγυητής του θεσμικού οικοδομήματος της Δικαιοσύνης στη χώρα.
Κυρίες και κύριοι Δικαστές και Εισαγγελείς, κατά την τελευταία πενταετία η Δικαιοσύνη μπήκε σε δρόμο μεταρρυθμίσεων. Μεταρρυθμίσεις οι οποίες είχαν και έχουν σκοπό να προσφέρουν στον πολίτη έγκαιρη και αποτελεσματική δικαστική προστασία και να διευκολύνουν εσάς τους Λειτουργούς της Δικαιοσύνης.
Νομίζω θα συμφωνήσουμε όλοι ότι δρομολογήθηκε την τελευταία πενταετία η επίλυση παλαιών και δυσεπίλυτων προβλημάτων. Καταρχήν το μέγα θέμα του μισθολογίου, στο οποίο κ. Πρόεδρε και εσείς εκτενώς αναφερθήκατε και το οποίο λύθηκε με εντολή του Πρωθυπουργού του Κώστα Καραμανλή.
Εκτός απ’ αυτό, σειρά νομοθετημάτων επέλυσαν τα θέματα των Ειρηνοδικών, τα θέματα της εθελούσιας εξόδου, την αναγνώριση ετών δικηγορίας ως συντάξιμης υπηρεσίας. Καταργήθηκε στην ουσία ο υποχρεωτικός προσδιορισμός των υποθέσεων μέσα σε ορισμένο χρονικό διάστημα. Αναμορφώθηκε το Δίκαιο της Επιθεώρησης. Αυξήθηκαν οι οργανικές θέσεις των Δικαστικών Λειτουργών.
Ψηφίστηκε και εφαρμόζεται νέος νόμος για την Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών και γενικότερα όμως λήφθηκαν θεσμικά μέτρα στο χώρο της Δικαιοσύνης. Θεσμοθετήθηκε το Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης. Αποσυμφορήθηκαν εν μέρει οι φυλακές με νόμο. Θεσμοθετήθηκε η προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική εκμετάλλευση. Αποποινικοποιήθηκε σχεδόν στο σύνολό του ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας και αντικαταστάθηκαν ποινές με διοικητικά πρόστιμα.
Το ευρύ αυτό νομοθετικό έργο των προκατόχων μου δεν ελαττώνει με κανέναν τρόπο το μέγεθος της πρόκλησης την οποία αντιμετωπίζει το σύστημα απονομής της Δικαιοσύνης. Θα μου επιτρέψετε, μιλώντας ειλικρινά, να σας πω ότι θα θεωρούσα ανούσια εθελοτυφλία εάν δεν συνομολογούσαμε όχι μόνο τη νομική, αλλά την εθνική και κοινωνική ανάγκη σημαντικής επιτάχυνσης του ρυθμού απονομής της Δικαιοσύνης στη χώρα. Γιατί νομίζω συμφωνούμε όλοι ότι ο Έλλην πολίτης σήμερα βρίσκεται στα πρόθυρα αντιμετώπισης οιονεί αρνησιδικίας κατά ευθεία ως παράβαση των διατάξεων του Συντάγματος και κατά ευθεία παράβαση των διατάξεων της ευρωπαϊκής σύμβασης για τα δικαιώματα του ανθρώπου.
Οι ημερομηνίες στις οποίες ο Πρόεδρός σας αναφέρθηκε αποτελούν αναγνώριση αυτού ακριβώς του γεγονότος. Και θα μου επιτρέψετε να πω ότι η ελληνική δημοκρατία κινδυνεύει να ευτελιστεί από τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα δικαιώματα του ανθρώπου.
Επιτρέψτε μου να σας πω ότι από τις 327 καταδικαστικές εις βάρος της Ελλάδος αποφάσεις από το 1991 και μέχρι σήμερα οι 222 από αυτό το Δικαστήριο οφείλονται στις καθυστερήσεις απονομής της Δικαιοσύνης. Και νομίζω γνωρίζετε εσείς κύριοι Δικασταί και κύριοι Εισαγγελείς, κυρίες και κύριοι Δικασταί και κύριοι Εισαγγελείς ότι εμείς όλοι μαζί έχουμε την υποχρέωση αυτό να το αλλάξουμε. Κι αν δεν το αλλάξουμε καθιστάμεθα συνένοχοι διότι γνωρίζουμε όλοι ότι το έγκλημα τελείται και δια παραλήψεως της οφειλόμενης ενέργειας. Και βεβαίως, και εδώ θα μου επιτρέψετε να εκφράσω τη δική μου άποψη, λύση δεν μπορούν να αποτελέσουν οι περιφερειακές ή οι αποσπασματικές παρεμβάσεις.
Κατά συνέπεια οι προθέσεις μας κινούνται σε άξονες θεσμικών παρεμβάσεων και εξηγούμαι. Σκοπεύουμε στον εκσυγχρονισμό των βασικών κωδίκων με πρώτο τον κώδικα πολιτικής δικονομίας σε σύντομο χρονικό διάστημα και μέσα σε πλαίσιο που θα εξασφαλίζει την επιτάχυνση στην απονομή της δικαιοσύνης αλλά επίσης θα διασφαλίζει τη μη τροποποίηση για σειρά ετών ώστε να δημιουργηθεί ασφάλεια δικαίου στον τόπο.
Δεν είναι δυνατόν οι κώδικες να αναθεωρούνται ανά τρίμηνο. Θεωρώ ότι πρέπει να αντιδράσουμε στην πολυνομία, στον μέγιστο πειρασμό της πολυνομίας.
Θεωρώ ότι πρέπει να συνομολογήσουμε την εισαγωγή του συστήματος απονομής της δικαιοσύνης στην ηλεκτρονική εποχή.
Θεωρώ ότι θα πρέπει να εργαστούμε για τη ρύθμιση του άναρχου νομικού περιβάλλοντος που δημιουργείται από τον τρόπο εισαγωγής των ευρωπαϊκών οδηγιών στη χώρα. Έχουμε έναν συνακόλουθο κατακερματισμό του δικαίου, που θα οδηγήσει σε εφιάλτη την εφαρμογή του δικαίου για το νομικό του μέλλοντος.
Πρέπει να συνεχίσουμε την αγωνιώδη προσπάθεια των προκατόχων για τη δημιουργία υποδομών στο χώρο της δικαιοσύνης. Και αναφέρομαι και στα δικαστικά μέγαρα και στα καταστήματα κράτησης.
Σήμερα που συζητάμε, 9 δικαστικά μέγαρα είτε παρεδόθησαν είτε κατασκευάζονται και θα παραδοθούν μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα και το ίδιο ισχύει και για 7 καταστήματα κράτησης, όπως πρέπει να εκμεταλλευτούμε εκτός από τους υπάρχοντες βραχίονες και το σύγχρονο έργο, το σύγχρονο μέσο των ΣΔΙΤ για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε μεγάλη διαφορά.
Αντιμετωπίζουμε την πρόκληση αναζήτησης έλλογης απάντησης στο πρόβλημα που συνιστά για το σωφρονιστικό σύστημα της χώρας η ραγδαία αύξηση των τροφίμων και δη των αλλοδαπών τροφίμων των σωφρονιστικών καταστημάτων.
Πρέπει τέλος να αναζητήσουμε μέσα σε κλίμα συναίνεσης και συναπόφασης όλα εκείνα τα μέτρα που είναι απαραίτητα για την επιτάχυνση, την ουσιαστική επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης.
Και θέλω να σας πω και λυπάμαι που δεν βρίσκεται πλέον στην αίθουσα, ότι ως νέο Υπουργό της Δικαιοσύνης με λύπησε ιδιαίτερα και το ύφος και το περιεχόμενο της τοποθέτησης του αξιότιμου κ. αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Με όλο το σεβασμό θα ήθελα να πω ότι μεν οι εισαγωγικές του παρατηρήσεις θα ήσαν ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσες σε ένα στρογγυλό τραπέζι με τον Τσόμσκι για την κατάσταση του νεοσυντηρητισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες, όλες οι υπόλοιπες δε τοποθετήσεις του τίποτε συγκεκριμένο δεν προσάγουν στον in concreto διάλογο που απαιτείται για τα προβλήματα της δικαιοσύνης σήμερα.
Και θα μου επιτραπεί να πω, ότι προδήλως απευθύνονται σε ένα άλλο ακροατήριο πέραν της αιθούσης με άλλους σκοπούς και πάντως όχι τη συνεισφορά σε αυτό το διάλογο.
Όσο για τις αφ΄ υψηλού ειδικές παρατηρήσεις προς την κυβέρνηση, την πλειοψηφία της και το πολιτικό σύστημα της χώρας και πάλι αφού δηλώσω ότι κάθε άποψη, ιδίως προερχόμενη από τον πολιτειακό παράγοντα που εκπροσωπεί ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης πρέπει να είναι σεβαστές, είναι όμως ιδιαίτερα δύσκολο να γίνουν και αποδεκτές όταν προέρχονται από τον αρχηγό ενός κόμματος που δεν είχε ως κόμμα το ηθικό ανάστημα να παραδεχτεί καν πολιτικές ευθύνες παραγεγραμμένων αδικημάτων στην υπόθεση Βατοπαιδίου και που εσήκωσε την παραγραφή ως αποδεικτικό και τεκμήριο εντιμότητας των στελεχών του.
Κυρίες και κύριοι δικασταί και εισαγγελείς, θα ήθελα να σας πω επίσης ότι αντιλαμβάνομαι πλήρως το κλίμα των τελευταίων ημερών και τις συνθήκες που αυτό διαμορφώνει στην ελληνική κοινωνία. Και να σας διαβεβαιώσω ότι στο Υπουργείο της Δικαιοσύνης μελετώνται τα πάντα.
Επιτρέψτε μου όμως να σας πω ότι επί των ημερών μου έχω την ταπεινή φιλοδοξία το Υπουργείο Δικαιοσύνης να διατηρήσει τον βαρύ θεσμικό του ρόλο. Καθόσον με αφορά δεν προτίθεμαι και δεν πρόκειται να νομοθετώ επί του γονάτου της επικαιρότητος.
Επιτρέψτε μου καταλήγοντας να σας παρακαλέσω θερμά για το αυτονόητο. Με βαθύτατο σεβασμό για τον καθένα από εσάς αλλά και για ότι ως σύνολο εκπροσωπείτε ζητώ τη βοήθεια και τη στήριξή σας για να υπηρετήσω τη δικαιοσύνη στον τόπο μας.
Ευχαριστώ πολύ».